خوب حرف بزن

وجود مبارک امام رضا(سلام الله عليه) فرمود: «إنّ الصَّمْتَ بابٌ مِن أبواب الحکمة»

«صَمْت» يعني سکوت. خيلي از ماها بايد درس سکوت بخوانيم که چه وقت ساکت باشيم، چقدر حرف بزنيم و چطور حرف بزنيم. مگر آدم هميشه حرف مي‌زند؟! هر جا حرف مي‌زند؟! هر طور که دلش خواست سخن مي‌گويد؟! در حالي که حرف را به اندازه ضرورت مي‌زنند قهراً فکرکرده حرف مي‌زنند نه بيجا.

يکي از آداب حکيم شدن همين خاموش بودن، بجا سخن گفتن، کم سخن گفتن و مانند آن است.

به ما گفته‌اند کم حرف بزن و وقتي هم که مي‌خواهي حرف بزني هم خوب حرف بزن و هم حرفِ خوب بزن براي اينکه تو داري املا مي‌کني و فرشته‌ها دارند مي‌نويسند،

إِنَّ عَلَيْکُمْ لَحَافِظِينَ؛ کِرَاماً کَاتِبِينَ؛ لذا مواظب باشيد که خوب املا کنيد.

آیت الله جوادی آملی (حفظه الله ) جلسه درس اخلاق ۱۳۹۴

سفارش به امامت

در لحظه های آخر روز عاشورا امام حسین علیه السلام به هنگام خداحافظی با خواهران و فرزندان امام سجاد علیه السلام را در آغوش گرفت و فرمود:

ای پسرم ! تو پاکیزه ترین فرزندان من می باشی . بهترین خاندان من هستی و تو از طرف من سرپرست زنان و کودکان خواهی بود . این ها غریب و خوارند دچار ذلت و یتیمی شدند، دشمنان آنها را سرزنش می‌کنند ، مشکلات فراوان روزگار به آنها روی آورده است ، هر گاه فریاد کشند آنها را ساکت کن و هر گاه وحشت کرده اند آنها را تسکین ده. و افکار پراکنده شان را با کلماتی نرم سامان بده زیرا کسی از مردانشان نمانده است تا با آنان انس بگیرد جز تو و کسی ندارند که نزد او شکوه دل کنند غیر از تو ، آنها را به حال خود بگذار تا تو را ببویند و تو آنان را ببویی ، تا بر تو گریه کنند و تو هم بر آنان گریه کن .
سپس امام حسین علیه السلام دست امام سجاد علیه السلام را گرفت و با صدای بلند خطاب به همه زنان و کودکان فرمود: ای زینب ! ای ام کلثوم! ای سکینه ! ای رقیه ! ای فاطمه !
سخن مرا بشنوید و بدانید که این پسرم جانشین من و خلیفه من بر شماست و امامی است که اطاعت او واجب است.

منبع : فرهنگ سخنان امام حسین علیه السلام محمد دشتی موسسه فرهنگی تحقیقاتی امیرالمومنین صفحه ۳۱۹

استدراج در کلام امام حسین علیه السلام

قال الحسین علیه السلام
استدراج من الله سبحانه لعبد ان یسبغ علیه النعم و یلسبه الشکر
و قال : اللهم لا تستدرجنی بالاحسان و لا تودبنی بالبلاء
ابا عبدالله می فرمايد:
استدراج خدا و به تدریج در دام انداختن بنده این است که نعمت‌ها را بر او سرشار بریزند و سپاسگزاری را از او بگیرند .
می فرماید خدای من مرا با احسان و بخشش ها به تدریج مگیر و پله پله گرفتارم ساز تو مرا با عقوبت و گرفتاری‌ها تعدیل مکن.

آدمی در نگاه اول نعمت‌ها را علامت کرامت می‌شناسد و گرفتاری ها را دلیل اهانت می گیرد در حالی که دادن ها و گرفتن های خدا فقط و فقط ابتلا و آزمایش است نه اکرام و اهانت و یا افتخار و ذلت .
نوسان دل آدمی و شادی ها و رنج های او نشان تعلق و وابستگی و نشان ضعف و حقارت و عامل رهایی و جداسازی است همانطور که باعث انکسار دل شکستگی و ذلت باطنی و جدایی از غرور و یأس هاست.
این وابستگی به نعمت و چشم پوشی از ابتلا و فراموشی آزمایش‌ها ، چه بسا آدمی را به غرور و استکبار برساند و نه تنها منعم را فراموش کند که خلق خدا را هم وسیله بهره‌برداری و جزء منافع خود قلمداد نماید .
استدراج همین است که تو منعم را نبینی و به سپاسگزاری روی نیاوری.
اینجاست که تو با آنچه داری و آنچه به دست می‌آوری به تدریج در شعله های آتش سوزی و پله پله در دام می‌نشینی و اسیر و گرفتار میشوی.
انکار منعم و یا فراموش کردن او انکار حکمت و انکار مسئولیت و بازخواست یا فراموشی اینها تو را در دام می‌اندازد تا آنجا که تو به غرور گرفتار می شوید و تو برگ فرتوتی که بر شاخه‌های متزلزل هستی خود را خدای جنگل و جهان و آسمان می شناسی و می گویی هر آنچه هست از علم و قدرت من برخاسته در حالی که تو مالک هیچ نیستی و گرفتار باد پاییزی و خوراک موریانه ها می باشی.

آدمی گاهی خیال می کند نور چشم خداست البته اگر خدایی باشد خیال می‌کند به همین دلیل است که در این دنیا به این نعمت‌ها رسید یا به او داده‌اند

اگر دنیای دیگر و خدای مسلط هم باشد ، باز هم این دلیل را بهبود می‌بخشد و او را عزیز می‌دارد.
دعای امام علیه السلام این است که با نعمت ها به دام نیفتید و در شعله ها فرو نروید و گرفتار نگردید و باز می خواهد که برای تادیب او از عقوبت ها بهره نگیرد که برای تأدیب بین انسان جاهل و یا غافل و یا کافر راه‌های زیادی هست که گام اول دعای ابوحمزه می‌فرماید : خدای من مرا با عقوبت ها ادب نکن و مرا با بلاها و فاصله انداختن در مکر خود گرفتار مساز و غافل نگاه مدار.

منبع: چهل حدیث از امام حسین علیه السلام، علی صفایی حائری، نشر لیله القدر ، ص ۱۴۸- ۱۴۹

تهذیب نفس و کسب فضایل اخلاقی

یکی از عوامل اصلی کسب رضایت امام مهدی(عج) و توفیق دیدار ایشان، تهذیب نفس و آراستن خود ب اخلاق نیکو است.

در روایتی از امام صادق(ع) آمده است:

” من سره ان یکون من اصحاب القائم، فینتظر ولیعمل بالورع ومحاسن الخلاق…”

(هرکس دوست می دارد از یاران حضرت قائم باشد و آن حضرت از او راضی باشد،باید که منتظر باشد و در این حال به پرهیزکاری و اخلاق نیکو رفتار نماید)

موضوع تهذیب نفس و دوری گزیدن از گناهان و اعمال ناشایست در عصر غیبت از چنان اهمیتی برخوردار است
که در توفیق شریفی ک از ناحیه مقدسه،حضرت صاحب الامر(عج) ، به مرحوم شیخ مفید(ره) صادر گردیده؛

آن حضرت میفرماید:

” تنهاچیزی ک رابطه ما را با شیعیان قطع نموده و از آنان پوشیده می دارد،
همان چیزهای ناخوشایندی است که از شیعیان به ما می رسد و خوشایند ما نیست و از آنها انتظار نمی رود “

منابع:
۱. ابراهیم شفیعی، در انتظار موعود(ع) در سازمان تبلیغات اسلامی، چاپ اول ۱۳۷۶
۲. محمدبن ابراهیم نعمانی، کتاب الغیبة، مکتبة الصدوق‌ ،ص۲۰۰
۳. محمد باقر مجلسی، بحار النوار، مکتبة اسلامية، ج۵۳، ص۱۷۷

ادب و حیا در برابر خداوند

از امام جواد علیه السلام سوال شد: یابن‌ رسول ‌الله ادب با خدا چگونه است؟

امام علیه السلام فرمودند قرآن را تلاوت کند آن گونه که نازل شده است ٬احادیث ما را روایت کند آن طور که ما گفته‌ایم و خدا را بخواند بدون اینکه از خدا طلبکار باشد.

روایت شده است خداوند متعال در بعضی کتاب‌های آسمانی‌اش می‌فرماید:
ای بنده من! آیا سزاوار است وقتی با من سخن می‌گویی به چپ و راست نگاه کنی،
در حالی که اگر بنده‌ای مثل خودت با تو سخن بگوید و این گونه رفتار کند رهایش میکنی!پس رواست با من این گونه باشی؟

روایت شده است که روزی پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) به طرف گوسفندانش که به همراهی چوپانی به بیابان فرستاده بود رفت.

چوپان بی خبر از آن حضرت، لباس‌هایش را در آورده بود، به محض اینکه متوجه آمدن حضرت رسول شد لباس‌هایش را پوشید.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمودند برو ما نیازی به چوپانی تو نداریم، ما خاندانی هستیم که کسی را که حتی در خلوت با خدایش رعایت ادب نکند، استخدام نمی‌کنیم

منبع آداب سلوک علامه حسن زاده آملی

مائده ولایت به مناسبت عید سعید غدیر خم با مشارکتهای مردمی جمع اوری شده و توسط کادر حوزه علمیه کوثر ورامین پخت و توزیع شد. 

وقایع ۱۸ ذی الحجه

در روز ۱۸ ذی الحجه الحرام رويدادهاي بزرگي براي برخي از پيامبران الهي علیهم‌السلام به وقوع پيوست كه به بعضي از آن‌ها اشاره مي‌كنيم:

رهايي حضرت ابراهیم علیه‌السلام از آتش نمروديان: قرآن کریم به اين واقعه اشاره نمود و فرمود: «قالُوا حَرِّ قُوهُ وَانصُرُوا آلِهَتَكُم اِن كُنتُم فاعِلينَ، قُلنا يا نارُكُوني بَرداً وَ سَلاماً عَلي اِبراهيمَ».۱
پيروزي حضرت موسی علیه‌السلام بر ساحران فرعون و از ميان بردن سحرهاي ساحران فرعوني: قرآن كريم در اين باره فرمود: «قالَ فَأتِ بِهِ اِن كُنتَ مِنَ الصادِقينَ، فَألقي عَصاهُ فاِذاهِي ثُعبانٌ مُبينٌ».۲
حضرت موسی علیه‌السلام طي حكمي يوشع بن نون را به جانشيني خويش برگزيد و در ميان قوم بني اسرائيل، درباره فضائل و شايستگي‌هايش به سخنراني پرداخت و اين قوم را بر تصميم خويش، شاهد گرفت.
حضرت سلیمان بن داوود علیه‌السلام، طي حكمي آصف بن برخيا را جانشين خويش ساخت و مردم را بر اين تصميم خويش، شاهد گرفت و با دلائل و بينات روشن، شايستگي‌هاي وي را به اثبات رسانيد.
حضرت عیسی بن مريم علیه‌السلام جانشيني شمعون صفا را در نزد پيروانش آشكار كرد و وي را رسماً وصي خود گردانيد.
پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله در آخرين ماه‌هاي عمر شريف خود، داماد و پسرعمويش حضرت امام علی علیه‌السلام را جانشين خويش ساخت و ضمن معرفي وي به مسلمانان، از آنان در غدير خم بيعت گرفت. به هر روي اين روز، روز بسيار مبارك و باميمنتي است.۳

این روز عید بزرگ اسلام است که هیچ عیدی از جهت شرافت و منزلت به آن نمی رسد و به آن عید الله الاکبر و عید آل محمد صلی الله نیز می‌گویند به مبعوث فرمود خداوند پیامبری را مگر آن که آن روز را عید کرده و به وسیله خود وصیت می کردند که این روز را عید قرار دهند نامش در آسمان روز عهد معهود و نامش در زمین روز میثاق ماخوذ به جمع مشهود است و روز اکمال دین و اتمام نعمت بر مسلمانان است و همه اینها به جهت انتصاب پیامبر صلی الله علی بن ابیطالب را به خلافت و جانشینی می باشد
بنا به حديثي از ميثم تمار از خواص اصحاب حضرت علي علیه‌السلام و از حواريان و صاحبان سر آن حضرت حوادث ذيل در ماه ذی الحجه و يا در هجدهم ذي الحجه به وقوع پيوست: پذيرش توبه حضرت آدم علیه‌السلام؛ پذيرش توبه حضرت داود علیه‌السلام؛ رهايي حضرت یونس علیه‌السلام از شكم ماهي و افتادن در ساحل دريا؛ استقرار يافتن كشتي حضرت نوح علیه‌السلام پس از فروكش كردن طوفان، بر كوه جديد و رويدادهاي ديگر.۴ ۵

۱_ سوره انبياء ، آيه ۶۸ ،۶۹
۲_سوره شعراء ، آيه ۳۱،۳۲
۳_مسارالشيعه شيخ مفيد، ص ۲۲؛ بحارالأنوار علامه مجلسی ج ۱۳، ص ۴۹۳.
۴_ بحارالأنوار، علامه مجلسي، ج ۴۵، ص ۲۰۲.

۵_دیده شده در وقایع الشیعة، سیدجعفر رفیعی، نشر محض یار مهربان ، ۱۳۹۱، ص ۲۱۴ ، ۲۱۵

ذکری برای سلامتی جنین 

خواندن آیه ی ۶ سوره آل عمران برای سلامتی جنین : 

هُوَ الَّذِي يُصَوِّرُكُمْ فِي الْأَرْحَامِ كَيْفَ يَشَاءُ ۚ لَا إِلَٰهَ إِلَّا هُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ ﴿٦﴾

اوست که شما را در رحم ها [یِ مادران] به هر گونه که می خواهد تصویر می کند. جز او هیچ معبودی نیست؛ توانای شکست ناپذیر و حکیم است. (۶)

توصیه‌های امیرالمومنین علیه السلام امام حسن مجتبی علیه السلام

من از پیامبر اکرم شنیدم که می فرمود اصلاح بین مردم و ایجاد اتحاد بهتر از تمام نماز و روزه است و آنچه نابود کننده این است اختلاف و ناسازگاری با یکدیگر است نیرویی نیست مگر به وسیله خدای یکتا.

دقت کنید نسبت به خویشاوندان خود با آنها ارتباط داشته باشید و رحم را مراعات کنید . خداوند حساب را بر شما ساده و آسان نگیرد.

الله الله در مورد یتیمان مبادا با بودن شما به نابودی سپرده شوند از پیامبر اکرم شنیدم می فرمود هر کسی سرپرستی یتیمی را می نماید تا وقتی که بی نیاز شود خداوند در مقابل این کار بهشت را بر او ارزانی می‌دارد همانطوری که جهنم را برای خورنده مالی تیم لازم شمرده.

الله الله درباره قران مبادا دیگری درباره عمل به آن بر شما سبقت بگیرد.

الله الله درباره همسایگان پیامبر اکرم درباره آنها سفارش می کرد پیوسته از همسایگان نام می‌برد به طوری که ما خیال کردیم به زودی حکم ارث بردن آنها از یکدیگر تشویح خواهد شد .

الله الله درباره خانه خدا تا زنده هستید نباید خالی از شما باشد اگر رها شود به شما توجهی نخواهد شد.

الله الله درباره نماز ، نماز بهترین عمل و پایه دین شماست.

الله الله درباره زکات که خشم خدا را فرو می نشاند.

الله الله درباره روزه ماه رمضان ، روزه ماه رمضان سپر از آتش است.

الله الله درباره فقرا و مساکین آنها را در معاش زندگی خود شریک سازید.

الله الله در مورد جهاد و اموال و جانها و زبانتان امام و رهبر واقعی پیرو و مطیع که هدایت امام خود پیروی می کند.

الله الله در مورد خانواده و بازماندگان پیامبرتان مبادا با آنها ستم شود با بودن شما و قدرت داشتن از جلوگیری از ستم.

الله الله درباره زنان و بردگان و کنیزان که پیامبر اکرم صلی الله سفارش نمود این بود که فرمود شما را سفارش می کنم در مورد دو دسته از ناتوانان :زنان و کنیزان.

نماز نماز نماز خداوند دفاع می‌کند از جانب شما نسبت به کسانی که اراده بدی نسبت به شما داشته باشند و ستم روا دارند .
با مردم حرف خوب بزنید همان طوری که خدا شما را امر کرده امر به معروف و نهی از منکر را رها نکنید که خداوند مردمان شرور را بر شما مسلط خواهد کرد بعد دعا می کنید و مستجاب نمی شود .

بحارالانوار ، علامه محمدباقر مجلسی ، مترجم موسی خسروی ، ترجمه جلد هفدهم ، صفحه ۹۴ ۹۵

فرق تعلیم و تربیت 

تربيت با گفتن نيست با شنيدن نيست. يک انسان پاک وقتي دارد حرکت مي‌کند مي‌نشيند مي‌آموزد حرف مي‌زند، اين از دهنش نور درمي‌آيد اين مي‌شود تربيت؛ اين چه کاري به درس دارد؟ ما تعليم را توسعه داديم نه در قبال تعليم تربيت پيدا کرديم، نه در قبال تعليم درس اخلاق؛ درس اخلاق است تعليم است چه کار به آن دارد؟ اگر کسي يک آدم نوراني را ببيند و چشم و گوش داشته باشد، ممکن نيست جذب نشود.

برنامه تربيتي داشتن توسعه تعليم است نه تربيت.

تربيت با عمل است، تعليم با لفظ و گفتار و شنيدار و مانند آن است.

يکي وقت انسان فيزيک و شيمي تدريس مي‌کند زمين‌شناسي تدريس مي‌کند آسمان‌شناسي تدريس مي‌کند؛ يک وقت امام‌شناسي تدريس مي‌کند، سيره امام را مي‌گويد، قرآن را تفسير مي‌کند همه اينها تعليم است.

اين توسعه تعليم غير از تهذيب است، غير از تربيت است.

تربيت يک عمل فعلي است؛ يعني معلم طرزي بايد باشد که عطر پراکنده کند همين! «تَعَطَّرُوا بِالاسْتِغْفَارِ لَا تَفْضَحَنَّكُمْ رَوَائِحُ الذُّنُوب‏»، «وَ لْيَكُنْ تَأْدِيبُهُ بِسِيرَتِهِ قَبْلَ تَأْدِيبِهِ بِلِسَانِهِ».

جلسه درس اخلاق ایت الله جوادی املی ۹۸/۷/۴