بایدها  و نبایدها   شرع  در مدگرایی

یکی از پدیده های رایج اجتماعی معاصر مساله مد و مدگرایی است شاید کمتر خانواده ای باشد که با این پدیده درگیر نباشد. مد و مدگرایی به خودی خود مذموم نیست بلکه ناشی از میل تنوع طلبی انسان است. اما مدگرایی بایستی در چارچوب موازین عقل و شرع بوده و رسالت اسلام هم  به عنوان یک مکتب کامل الهی پاسخگوی صحیح به تمام خواست های فطری و نیازهای اصیل انسانی است. بر این اساس در مجموعه تعالیم اسلامی از جمله در آیات قرآنی به مساله زینت و زیبایی عنایت خاصی مبذول شده است. در این نوشتار که به بایدها و نبایدهای شرع در مورد مد و مدگرایی پرداخته شده است به موازین اسلامی در رابطه با مدگرایی ذکراشاره گردیده.

روش تحقیق در این مقاله به صورت کتابخانه ای بوده و نوع پژوهش به صورت توصیفی انجام شده است.

کلیدواژه ها: مد، مدگرایی، شرع، نیاز، زینت، فطرت

مقدمه

  مد به عنوان روش موقت که بر اساس سلیقه یک جامعه در موضوعات گوناگونی چون لباس پوشیدن، نوع آداب پذیرایی معاشرت، تزئین و معماری خانه و … شکل می گیرد، گفته می شود.

مدها که برداشتی از فرهنگ جمعی افراد هستند می توانند به عنوان الگوی فرهنگی برای یک جامعه مورد استفاده قرار گیرند. اگر چه عمر مدها در جامعه نستاً کوتاه هستند و فراموش می شوند اما می توانند تاثیر عمیقی در فرهنگ یک ملت بگذارند. لذا بین مد و زیبایی و مد و تنوع طلبی ارتباط تنگاتنگی وجود دارد. از  ان  جا که انسان موجودی زیباگرا و مدگرا بوده و این خصوصیت نیز از امور فطری محسوب می شود و به علت این که موجودی تنوع طلب است همواره به مساله مد اهمیت می دهد، گرایش به زیبایی مانند گرایش به خداوند، مبدأ و زندگی جاودانه امری فطری بوده و نمی تواند ناپسند باشد.

  بنابراین هر اصل پسندیده ای دارای یک چارچوب است مد و مدگرایی در اسلام دارای چارچوب هایی است تا به مدگرایی منفی تبدیل نشود و هر اصل علاوه بر چارچوب دارای آسیب هایی نیز می باشد مانند اصل آزادی که بعضی از افراد از این اصل سواستفاده هایی می کنند.

1)تعریف واژه مد و مدگرایی

مد،واژه ای فرانسوی به معنای روش و طریقه موقت که طبق ذوق و سلیقه اهل زمان طرز زندگی و لباس پوشیدن و غیره را تنظیم می کند. 1

فرهنگ معین مد را اینگونه تعریف می کند: «مد» به معنای سلیقه و روش که باب روز است اعم از زندگی، سر و وضع ظاهری، معمولا گذراست و در زمان های مختلف تغییر می کند.2

  مد اسم فرانسوی (mod) 1- سبک و زندگی خاصی در زندگی، پوشش، آرایش کلام و مانند آن ها که مردم هر عصری برای مدتی کوتاه اتخاذ می کنند 2- کالای رایج که برای مدتی مورد پنسد مردم واقع شود.3

در زبان انگلیسی اصطلاح Fashion برای مد به کار می رود و تقریبا همان تعاریفی که برای مد در فارسی و فرانسه آورده شده در ذیل واژه Fashion نیز به کار می رود. روشی برای لباس پوشیدن، رفتار کردن، دکوراسیون یا یک علاقه که مد نظر قرار می گیرد.4

مد روش و طریقه ای موقتی که براساس ذوق و سلیقه ی افراد یک جامعه و سبک زندگی از جمله شکل لباس پوشیدن را تنظیم می نماید: نکته قابل تامل در این تعریف موقتی بودن رفتار است بنابراین می توان گفت مد به تغییر ناگهانی و مکرر همه یا بعضی از افراد یک جامعه اطلاق می شود این واژه پس از جنگ جهانی اول به دنبال نفوذ تمدن غرب وارد زبان فارسی شد.5

مدگرایی آن است که فرد لباس پوشیدن و طرز زندگی و رفتار خود را طبق آخرین الگوها تنظیم کند و به محض آن که الگوی جدیدی در جامعه رواج یافت از آن یکی پیروی نماید.6

بنابراین می توان گفت مدها الگوهای فرهنگی هستند که توسط بخشی از جامعه پذیرفته می شوند و دارای یک دوره زمانی نسبتا کوتاه اند و سپس فراموش می شوند.7

ادامه »

تحسین شدگان جشنواره علامه حلی ( ره )

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی مدرسه علمیه کوثر ورامین ،در ششمین جشنواره علامه حلی دو نفر از طلاب این مدرسه در سطح کشوری شایسته تحسین شدند .

در این دوره از جشنواره ، تحقیق پایانی فائزه بیدگلی و رقیه قاضی خانی به ترتیب با عنوانین نگاهی به کهن ترین دین ایران باستان و رجز خوانی ها در عاشورا شایسته تحسین شدند .

به همین مناسبت جوایزی از سوی امام جمعه موقت ورامین جناب آقای حجه الاسلام والمسلمین محسن محمودی بعد از نماز جمعه این هفته به ایشان اهدا شد .

مساله شبیه سازی انسان 

مساله شبیه سازی انسان در شمار مسائل نوظهور حقوقی است که در مکاتب مختلف از منظر فقهی و حقوقی ، اصل مشروعیت و آثار ناشی از آن مورد بحث اندیشمندان و صاحب نظران قرار گرفته است ، بدیهی است که این مساله در نظام فقهی اسلام به ویژه امامیه نیز قابل طرح و چاره جویی است نظرات فقهای شیعه  در باره انواع شبیه سازی   با ملاحظه ادله معتبر فقهی ، مشروعیت یا عدم مشروعیت آن در باره این فن آوری مدرن پرداخته شده که می توان گفت : در بحث فقهی شبیه سازی عمده چالش بحث ما شبیه سازی  انسان کامل است زیرا بین فقهای شیعه اتفاق نظری وجود ندارد .

گروهی حکم به حرمت اولی دارند به دلیل اینکه شبیه سازی انسان را ، تشبیه به امر خلقت خدا می دانند ، عده ای قائل به حرمت ثانوی هستند به دلیل مفاسدی که به همراه خواهد داشت ، بعضی جواز محدود و عده ای جواز مطلق آن را حکم کرده اند به دلیل اصاله الاباحه و اصاله البرائه  که در مواقع نبود نص ، از این اصول استفاده می شود .

علاوه بر این یکی از چالشهای عمده بحث حقوقی افراد کلون شده مساله نسب آنهاست که آثاری از جمله ارث ، اسلام و کفر و محرمیت و … را بدنبال خواهد داشت . در باره نسب فرد کلون شده میتوان گفت : نسب او به صاحب سلول غیر جسمی ( سوماتیک ) می رسد . در باره تابعیت او نیز میتوان گفت تابعیت فرد کلون شده نه به خاک نه به خون بر میگردد و تابعیت هیچ کشوری را نخواهد داشت همچنین ارث از کسی می برد که صاحب هسته سلول سوماتیک فرد کلون شده است و در باره اسلام و کفر فرد شبیه سازی شده نیز باید گفت : اگر دهنده هسته سلول غیر جسمی مسلمان باشد آن فرد مسلمان و در غیر این صورت کافر است و قصاص و دیه این افراد مثل انسانهای عادی است . همچنین تجارت اعضای شبیه سازی شده به وسیله سلولهای بنیادین در کشور ایران غیر قانونی می باشد .

بشر همواره بلند پرواز بوده و سعی کرده به آرزوهای ناممکن دست یابد حتی اگر در حد توهم و تخیل باشد . تولد انسان غیر از روش معمول نیز از آرزوهای او بوده .

با تولد اولین انسان شبیه سازی شده در جهان ، مسائل فقهی و حقوقی مربوط به این افراد در جوامع مطرح شد ، از جمله دین مبین اسلام و جامعه حقوقی اسلامی در باره مساله شبیه سازی انسان به تکاپو افتاد تا به نتایج تعیین کننده ای دست یابد .

نتیجه ی تحقیق

شبیه سازی یکی از علوم ژنتیکی پیشرفته است که معدود کشورهایی به آن دست یافته اند ، از جمله کشور ما نیز به این فن آوری مدرن در سالهای اخیر دست یافته است .

شبیه سازی تولید حیوان یا انسان بدون لقاح و آمیزش جنسی اسپرم و تخمک است که دو نوع شبیه سازی انسانی وجود دارد : شبیه سازی درمانی و شبیه سازی انسان کامل ( مولد انسان ) .

در شبیه سازی درمانی می توان گفت : از نظر فقهی این نوع شبیه سازی بین تمام مسلمین بخصوص شیعه پذیرفته شده است اما از نظر فقه امامیه شبیه سازی مولد انسان کامل ، اتفاق نظری بین علما وجود ندارد ، که می توان این نظرات را به چهار دسته کلی تقسیم کرد :

عده ای عمل شبیه سازی رابه حرمت اولی حرام میدانند و دلائلی را ارائه نموده اند از جمله اینکه :این  عمل شبیه به کار خدا بوده وبه  امر خلقت قابل تشبیه است. و حکم به حرمت اولی دادند ، البته این نظر طرفداران کمتری دارد .

برخی نیز حرمت ثانویه بر آن مترتب دانسته اند واز جمله دلایل انها اینکه: انجام آن با مفاسدی همراه خواهد بود که اجتناب ناپذیر هستند ، از این رو جهت پیشگیری از این مفاسد، شبیه سازی انسانی را به عنوان ثانوی حرام به شمار می‌آورند و گفته اند : کسانی که از طریق شبیه سازی به وجود می‌آیند در معرض ناهنجاری های جسمی شدیدی هستند، مانند کمبود کلیه‌ها و نیمی از مغز و امثال آن. البته این عده قائل به حرمت ذاتی و اولیه آن نشده اند.

برخی از ادله دیگر قائلین به حرمت ثانوی شبیه سازی مولد انسان، این است که : از بین رفتن ازدواج و نظام خانواده ، اختلال در نظام اجتماعی ، که در جای خود توضیح داده شده است .

عده ای دیگر از علمای شیعه با توجه به اصاله الاباحه آنرابه طور مطلق جایز دانسته اند و عده ای دیگری ، در صورت محدود ( انجام این عمل به صورت محدود ) آنرا جایز شمرده اند . این قاعده هم : “کل شی لک حلال حتی تعلم انه حرام بعینه” در اباحه ی این فعل مورد استفاده قرار گرفته است .

به لحاظ حقوقی نیز انسان حاصل از کلون ، (جدای از نوع پیدایش او از همه لحاظ با طفلی که به روش معمول پدید آمده برابر بوده ) به همان میزان مستحق حمایت حقوقی و شخصیتی است . حقوق این افراد  آثاری دارد از جمله نسب فرد کلون شده ارث نفقه ، تابعیت ، وصیت ، قصاص ، دیه و … این افراد را شامل می شود . توضیح اینکه :

در ابتدای بحث به نسب این افراد پرداخته شده چون اثار حقوقی دیگر متفرع از نسب فرد شبیه سازی شده است . صاحب نظران ، نظرات مختلفی در این باره ارائه دادند گروهی به دلیل فقدان لقاح قائل به عدم نسب وگروهی به دلیل درک عرف عام قائل به وجود نسب برای این افرادهستند ، همچنین  از منظر حقوقی وحمایت قضایی وسیاسی تابعیت انسان شبیه سازی شده ، نه به خاک بر می گردد ونه به خون وتابعیت خاصی نداشته ونمی تواند از حق حمایت سیاسی هیچ دولتی استفاده کند.

همچنین محرمیت این فرد به صاحب سلول اولیه بر می گرددو احکام نفقه وارث نیز بین فرد پدید آمده از طریق شبیه سازی وبین صاحب سلول بررسی شده است ودر شقوق مختلف بعضا ارث از مادر ویا پدر بر او جاری می باشد ودیگر حقوق وی نیز حتی از منظر پدر مسلمان وپدر کافر نیز بررسی شده است .چنانچه سلول کودک پدید آمده از مرد مسلمان باشد در اسلام کودک را مسلمان و چنانچه از سلول کافر باشد کودک را کافر می پندارند. ودر مواردی که برای مسلمان قصاص و دیه ثابت است برای فرد شبیه سازی شده مسلمان نیز ثابت می باشد. واین موارد حقوقی باعث شده است که تجارت شبیه سازی شده ممنوع گردد ومعامله اعضای بدن اوهمانند کالا ی تجاری ممنوع باشد.

درپایان می توا ن گفت درایران تنها شبیه سازی درمانی ، مشروط به نداشتن ضرر و زیان برای افراد جامعه ، مجاز می باشد.امید است روزی فرا رسد که شبیه سازی درمانی بتواند به درمان بیماران محتاج به بافت وپیوند اعضا،کمک ما ثری باشد.

مرحوم كليني از وجود مبارك امام صادق(سلام الله عليه) نقل كرد، فرمود مملكت بايد عزيز باشد, باشكوه و جلال و عزّت باشد. كشور شيعه به بركت خود اينها كشور عزّتمند است. اين را مرحوم كليني از وجود مبارك امام صادق(سلام الله عليه) نقل كرد كه «إِنَّ اللَّهَ عَزَّ وَ جَلَّ فَوَّضَ إِلَی الْمُؤْمِنِ أُمُورَهُ كُلَّهَا وَ لَمْ يُفَوِّضْ إِلَيْهِ أَنْ يُذِلَّ نَفْسَه‏» ۱ فرمود ذات اقدس الهي مؤمن را آزاد خلق كرد هر كاري مي‌خواهد بكند در مرز حلال آزاد است؛ اما كاري بكند كه حيثيت او و عزّت و شكوه و جلال او از بين برود حق ندارد؛ چون آبرو حقّ ما نيست، ما بايد بدانيم بعضي از امور را ما امين و بعضي از امور را مالك هستيم، خدا اين مال را از راه حلال كه به ما داد فرمود مال شماست « لِلرِّجالِ نَصيبٌ مِمَّا اكْتَسَبُوا وَ لِلنِّساءِ نَصيبٌ مِمَّا اكْتَسَبْن »۲  مال, مِلك ماست خواستيم به كسي بدهيم، خواستيم ندهيم؛ اما آبرو براي ما نيست ما امينيم نه مالك.

آيا كسي حق دارد حرفي بزند كه آبروي او برود يا معصيت كرده؟ اگر كسي آبروي ديگري را ببرد حرام است، خود شخص كاري بكند كه آبرويش برود حرام است، آبرو براي ما نيست، آبرو امانت خداست نزد ما. چرا اگر ـ خداي ناكرده ـ تجاوز جنسي بشود همه بستگان اين زن پس بگيرند شكايت را و رضايت بدهند پرونده همچنان باز است؛ براي اينكه ناموس زن يا ناموس مرد مال كسي نيست اينها مال خداست حقّ الله است ما به عنوان امين, حافظ او هستيم اگر كسي ـ معاذ الله ـ به يك زن تجاوز عمدي كرد همه بستگان او رضايت بدهند پرونده هنوز باز است اين مثل خون نيست. اگر كسي را كُشتند اولياي دم رضايت دادند مسئله حلّ است «مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِيِّهِ سُلْطاناً »۳ او آمد رضايت داد، قصاص نمي‌شود؛ اما تجاوز جنسي از اين سنخ كه نيست. اين گونه از آبروها مال خداست و انسان، امين است و بايد اين را حفظ كند.

بيان نوراني امام صادق(سلام الله عليه) اين است كه هيچ كشوري حق ندارد خودش را ذليل كند؛ اين را مرحوم كليني در باب عزت و شكوه از وجود مبارک امام صادق نقل كرد.

۱_ الکافی ، ج۵ ،  ص۶۳.

۲ _ سوره نساء، آيه ۳۲.

۳_ سوره إسراء، آيه ، ۳۳

 قسمت هایی از پایان نامه سرکار خانم معصومه تاجیک باغ خاص .

 آسيبهاي رسانه ها بر خانواده :

امروزه عوامل گوناگونی موجب آسیب دیدن پیوند عاطفی خانواده شده و انسجام آن را به مخاطره می‌اندازند. یکی از این عوامل‌، عامل تفرد است که به صورت واگرایی اعضای خانواده‌، عمل می‌کند. در دنیای پرشتاب فناوری امروز‌، ابزارهایی وجود دارند که افراد را به صورت انفرادی به خود مشغول کرده و آن‌ها را از تعامل با دیگران باز می‌دارند. رسانه‌های جمعی از این دسته ابزارها به شمار می‌روند. البته این موضوع نافی منافع ابزارهای تکنولوژیکی نیست‌، اما نوع بهره برداری غیر فرهنگی از ابزارهای فنی موجب شده است که کارکرد آنها عمدتا درجهت تقویت فردگرایی سوق پیدا کند. به عبارتی‌، اگرجریان فرهنگی شدن ابزارهای رسانه‌ای تحقق بیابد‌، مضرات آن‌ها به شدت کاهش می‌یابد و کارکرد اصلی خود را پیدا می‌کنند. گرچه برخی نظریه‌ها بیانگر این مطلب هستند که ذات ابزارهای الکترونیکی به دلیل استفاده از عنصر تغییر‌، نمی‌تواند موجب آرامش باشند‌، بلکه مخل آن می‌باشند. برخی دیگر این نظریه را افراطی و یک سویه می‌دانند.

کارکرد رسانه‌های جمعی بویژه رسانه‌های شنیداری و غیر متعامل به دلیل کارکرد متنوع خود و ایجاد تغییرات پیوسته‌، به تدریج جای ارتباط بین فردی از نوع چهره به چهره را گرفته و موجب شده‌اند فضای انفرادی‌، بجای فضای جمعی و عاطفی در خانواده حاکم شود‌، بطوری که گسترش تکنیکی رسانه‌های شنیداری و رایانه‌ای‌، ارتباط مستقیمی با فردگرایی و دوری از فضای روانی و عاطفی خانواده را نشان می‌دهد.

 به عبارت دیگر‌، این ابزارها‌، به تدریج فضای روانی و محیطی گفت و گو را در یک ارتباط بین فردی‌، خدشه‌دار می‌کنند و اعضای گروه را به جای همگرایی، به واگرایی سوق می‌دهند‌، تا جایی‌که هر عضو خانواده صرفا دریک فضای فیزیکی مشترک زندگی کرده‌، اما هیچ تعاملی با هم نخواهند داشت. در ادامه‌، متاسفانه‌، اهداف آن‌ها نیز به تدریج نسبت به هم‌، واگرا شده و منفک می‌شوند. در این مسیر‌، تعامل واقعی فرد بجای آن‌که با افراد دیگری در محیط انسانی سامان بیابد‌، با رسانه‌های الکترونیکی‌، شکل می‌گیرد و به دلیل برتری تکنولوژیکی و تجهیزات خیره‌کننده رسانه‌ای‌، نوعی رعب فرهنگی و انفعال شخصیتی در فرد ایجاد می‌گردد. نتیجه این می‌شود که افراد خانواده به جای گفت‌و‌گوی صمیمی با یکدیگر که می‌تواند به تقویت پیوندهای عاطفی و انسجام اعضای خانواده منجر شود‌، با ابزارهای الکترونیکی ارتباط برقرار می‌کنند‌، ارتباطی که فاقد بار عاطفی‌، احساسی و هیجانی است.در اینجا به بررسی تاثیر یکی ازمهمترین رسانه های جمعی یعنی ماهواره می پردازیم.

طی ارزیابی های صورت گرفته توسط کارشناساندلایل رجوع به ماهواره ، تفاوت زیادی بین مخاطب ایرانی بامخاطبان تلوزیونی درسایرنقاط دنیاوجودندارد.ایرانیان نیزعمدتابرای تماشای فیلم وسریال ، موسیقی و برنامه های تفریحی وسرگرمی که شامل ورزش هم می شود ، به سراغ ماهواره می روندحتی به همین دلایل هم به سراغ صداوسیمامی روند.ورودبرنامه های تلوزیون های ماهواره ای به ایران واکنش هادربرابراین رسانه ها وگسترش نفوذ وتاثیر ماهواره شباهت هایی باورود روزنامه رادیو تلوزیون ودیگرفناوری های ارتباطی واطلاعاتی داشته است.بااین حال واکنش هادربرابراین رسانه دربرگیرنده ی جنبه هاای وسیع تر، عمیق تر وکامل تری ازبرخوردمردم وحاکمیت باپدیده های نوگرایی درایران بوده است.۱

ساز وکارهای تاثیرسریال های ماهواره ای برخانواده ایرانی

به دلایل گوناگون عده زیادی درکشورمابه  ماهواره روی اورده اند.اخیرادربرخی ازکانالهای ماهواره ای سریالهایی به نمایش درمی ایند که عده ای معتقدند که محتوای انها باروح وطبیعت خانواده ایرانی درتضاد اشکارند که این محتواهابه نحوی است که برخانواده واعضای آن وچگونگی ارتباطشان باهم تاثیرمی گذارد.دراین جابه برخی ازین سازوکارهای تاثیرگذاری اشاره می کنیم :

هم ذات پنداری

یکی ازاصول عمده درساخت سریال ، همانندسازی بیننده باکاراکترهای موردعلاقه اش در انهاست. منظورازهمانندسازی پذیرش ودرونی سازی رفتار واعمال کاراکتر وسپس رفتارکرن مثل ان کاراکتر دردنیای واقعی است.دراین هم ذات پنداری فرض می شود که بیننده موجودی است که صرفابه رفتارهای هنرپیشه یاقهرمانان پاسخ های انفعالی می دهد.این موضوع البته باتوجه به دیدگاه های تازه تر که ادمی راموجودی فعال درکسب وپردازش اطلاعات وداده هامی داند ، محل تردیداست ، به خصوص درمواردمرتبط باموضوعات اخلاقی . بنابراین ، شایدصرف هم ذات چنداری نتواندتوجیه مناسبی برای اثرپذیری ازمحتوای اخلاقی یاغیراخلاقی سریال های ماهواره ای باشد.

الگوگیری

الگوگیری ازنظریه یادگیری اجتماعی یا یادگیری مشاهده ای سرچشمه می گیرد.طبق الگوگیری ، در رسانه ها رفتار یاعملی رامشاهده می کنیم وسپس ، باتوجه به پیامدهایش همان رفتاریاحتی رفتاری شدیدتر رادر همان زمینه انجام می دهیم.برای این کارشرایط ولوازمی بایدفراهم شود، یعنی الگوگیری طی مراحلی انجام می گیرد.ابتدابایدبه رفتارکسی که می خواهیم ازاوتقلیدکنیم توجه کنیم.درمرحله بعدبایدان رفتار رادرذهن رمزگزاری ودرحافظه ذخیره کنیم وسچس درمراحل بعدان را انجام بدهیم.

البته این رفتاربه عوامل زیادی بستگی داردکه ازبین انهامی توان به عوامل انگیزشی  ومحیطی اشاره کرد.بنابراین، درنظریه مذکور برابر انکه از رفتاری که درسریالی مشاهده شده تقلیدشودبایدمحیط مساعدی فراهم شود.یعنی عوامل محیطی دراین باره نقش اشکارسازمهمی دارند.نبایدونمی توان به صرف نمایش سریالی درماهواره نتیجه گرفت که ازان تقلیدمی شود ، بلکه بایددیدچه عوامل محیطی ای وجودداردکه اجازه می دهدرفتارمشاهده شده تقلیدمی شود.

ادامه »

اعتقاد به مهدی موعود جهانی است .

پیروان سه دین بزرگ و بیشتر ملت های جهان امروز ، به ظهور منجی بزرگ در آخرالزمان ایمان دارند ؛آن کس که در حکومتش عدل و آسایش سراسر گیتی را فرا گرفته ، و هر گونه ظلم و ستم از بین می‌رود .یهودیان به این ظهور ایمان دارند . مسیحیان معتقدند که حضرت عیسی باز می گردد .

زرتشتیان در انتظار رجعت بهرام شاه ؛ مسیحیان حبشه در انتظار بازگشت تئودور ؛ هندو معتقد به بازگشت فیشنو . مجوسیان معتقد به زندگی دوباره اوشیدر . بوداییها در انتظار بودا . اسپانیایی‌ها منتظر پادشاه رودزیک . مغولها در انتظار بازگشت چنگیز خان مغول می باشند .مصریان و چینی های پیشین نیز بر این باور بوده اند .۱

از سوی دیگر فلاسفه و دانشمندان بزرگ غربی نیز آشکارا اعلان کرده اند که جهان در انتظار مصلحی بزرگ است که زمام امور جهان را به دست گرفته و همه انسان‌ها را زیر یک پرچم و یک شعار ، گرد می آورد . به عنوان نمونه می توان این اشخاص را نام برد :

۱- برتراند راسل :فیلسوف مشهور انگلیسی می گوید :« جهان در انتظار مصلحی است که آن را در زیر یک پرچم و یک شعار در می آورد» .

۲-انشتین می گوید : روزی که سراسر جهان را ظلم و ستم فرا گیرد و مردم با یکدیگر دوست و برادر باشند ، دور نیست .

۳- برنارد شاو فیلسوف معروف انگلیسی در کتاب خود « انسان و سوپر من » بشارت به آمدن مصلح جهانی می دهد .

اما پیروان تمام فرقه ها و مذهب های اسلامی ، بر اساس بشارت های پیامبر بزرگ اسلام به ظهورحضرت مهدی علیه السلام در آخرالزمان معتقدند ، و در این امر هیچ گونه اختلافی نیست . ابن خلدون ، عقیده تمام مسلمان ها در مورد ظهورحضرت مهدی علیه السلام چنین بیان می کند : « بدان که میان مسلمان در طول دوران ها چنین مشهور است که ناگزیر در آخر الزمان ، مردی از اهل بیت ظهور می کند که دین را تایید ، عدالت را آشکار و مسلمانان از او پیروی می کنند . او بر کشور های مسلمان چیره می گردد و مهدی نام دارد» .۲ این عقیده ابن خلدون با وجود خصومت فراوان او با اندیشه مهدویت است .

۱- دیده شده در کتاب مهدی منتظر در اندیشه اسلامی ، سید ثامر هاشم العمیدی ، ترجمه محمد باقر محبوب القلوب ، نشر مسجد مقدس جمکران ، ص ۱۶ ، به نقل از کتاب المهدی فی الاسلام ، سعد محمد حسن ، ص ۴۳ .

۲- همان ،ص ۱۸ ، به نقل از تاریخ ابن خلدون ، ج ۱ ، فصل ۵۲ ، ص ۵۵۵.

ساختار و اجزای یک مقاله علمی ( شماره ۱)

۱. عنوان : پختگی عنوان ،بیانگر توان علمی نویسنده است و عنوان نامناسب ، ارزش مقاله را کم می کند . این عنوان ،ناظر به مسله تحقیق و پرسش اصلی است . همچنین پوشش دهنده واژگان کلیدی است . پس باید گویا و رسا کوتاه ؛ دقیق و جذاب باشد . در عین حال ، اختصار فیزیک نیز امتیاز عنوان است . کلمات باید بین سه تا هشت کلمه باشد . عنوان نباید اعم یا اخص از محتوای مقاله یا از روی تعصب باشد. اثرعباراتی چون «بررسی انجام شده …» یا«مطالعه ….» استفاده نگردد. زمان انتخاب عنوان می تواند در ابتدایا تکمیل یا تعویض آن در انتها باشد . از عناوین کلیشه ای باید پرهیز شود ودر مقالات علمی ، عنوان باید نظر خوانندگان را به خود جلب کند ؛کوتاه و گویا و تنهابیانگر متغیرهای اصلی پژوهش باشد . نا گفته نماند برخی ،تعداد کلمات در عنوان را حداکثر تا دوازده واژه هم بیان کرده اند .

ادامه »

علی بن ابراهیم روایت کرده است در تفسیر این آیه کریمه :وَوَصَّيْنَا الْإِنسَانَ بِوَالِدَيْهِ إِحْسَانًا حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهًا وَوَضَعَتْهُ كُرْهًا وَحَمْلُهُ وَفِصَالُهُ ثَلَاثُونَ شَهْرًا حَتَّى إِذَا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَبَلَغَ أَرْبَعِينَ سَنَةً قَالَ رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَعَلَى وَالِدَيَّ وَأَنْ أَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضَاهُ وَأَصْلِحْ لِي فِي ذُرِّيَّتِي إِنِّي تُبْتُ إِلَيْكَ وَإِنِّي مِنَ الْمُسْلِمِينَ. انسان را [نسبت] به پدر و مادرش به احسان سفارش كرديم مادرش با تحمل رنج به او باردار شد و با تحمل رنج او را به دنيا آورد و باربرداشتن و از شيرگرفتن او سى ماه است تا آنگاه كه به رشد كامل خود برسد و به چهل سال برسد مى‏گويد پروردگارا بر دلم بيفكن تا نعمتى را كه به من و به پدر و مادرم ارزانى داشته‏اى سپاس گويم و كار شايسته‏اى انجام دهم كه آن را خوش دارى و فرزندانم را برايم شايسته گردان در حقيقت من به درگاه تو توبه آوردم و من از فرمان‏پذيرانم.۱ 

حضرت فرمود مراد از این آیه حسن و حسین علیهما السلام اند . آن کسی که حمل و وضع ا از روی کراهت بود امام حسین علیه السلام است . زیرا که حق تعالی بشارت داد رسول خدا صلی الله و علیه آله و سلم  را به ولادت امام حسین و به آن که امامت در فرزندان او خواهد بود تا روز قیامت .

پس خبر داد آن حضرت را به آن چه به امام حسین علیه السلام خواهد رسید و در عوض مقرر فرمود که امامت در فرزندان او باشد و حق تعالی او را در رجعت به دنیا برخواهد گرداند یاری خواهد کرد او را تا دشمنان خود را بکشد و او را پادشاه جمیع روی زمین گرداند . چنانچه حق تعالی فرموده است که : وَنُريدُ أنْ نَمُنّ عَلَي الّذينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الارْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أئمًّْة وَنَجْعَلَهُمُ الْوارِثينَ؛ «و خواستيم بر كساني كه در آن سرزمين فرو دست شده بودند، منّت نهيم و آنان را پيشوايان [مردم‌] گردانيم و ايشان را وارث [زمين‌] كنيم»۲

باز فرموده است  ؛ « وَلَقَدْ کَتَبْنَا فِی الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّکْرِ أَنَّ الْأَرْضَ یَرِثُهَا عِبَادِیَ الصَّالِحُونَ » ترجمه این آیه چنین است : « و همانا پس از تورات در کتاب زبور نوشتیم که زمین را بندگان شایسته من به ارث خواهند برد »۳.

پس حضرت فرمود بشارت داد خدا پیغمبرش را که اهل بیت او پادشاه زمین خواهند شد و به دنیا رجعت خواهند کرد . پس پیامبر صلی الله و علیه و آله و سلم فاطمه علیهما السلام را خبر داد به ولادت حسین علیه السلام و شهید شدن او ، پس حامله شد به او با کراهت .

پس حضرت فرمود که هرگز دیده ای کسی را که بشارت دهند او را به پسری و حامله شود او با کراهت ، یعنی او کراهت داشت به سبب قتل او و در وقت وضع حمل نیز کراهت داشت به این سبب .

۱- سوره احقاف ، آیه ۱۵ .

۲- سوره قصص ، آیه ۵ .

۳- سوره انبیاء آیه ۱۰۵ .

۴- دیده شده در کتاب جلاء العیون ، محمد باقر مجلسی ، نشر آدینه سبز ، باب پنجم ولادت امام حسین علیه السلام . ص ۴۷۹.

ايرانيان واسلام

مقدمه:

قرن ها از ورود اسلام به ايران مي گذرد و آنچه در اين ميان داراي اهميت است خوش آمد گويي واستقبال ايرانيان از دين اسلام است. وقتي اسلام وارد ايران شد ، بسياري از ايرانيان مسلمان شدند و تا آنجا به اين شريعت مقدس وفادار ماندند كه امروزه اسلام مذهب رسمي كشور ايران است. اما با اين وجود عده اي عقيده دارند كه آئين زرتشت كه مانند دين اسلام ، آئين يكتا پرستي بود، بايد دين رسمي ملت ايران باشد و لزومي ندارد ايرانيان از دين اعراب پيروي كنند.

آنها براي اين سخن خود دليلي واهي ارئه مي كنند كه ايرانيان به اجبار به اسلام روي آوردند و اسلام به آنها تحميل شده، درحالي كه برفرض اسلام در زمان ورود برآنان تحمل شده باشد و يا آنها را مجبور به پذيرش اسلام كرده باشند، ولي اين سخن منطقي نيست زيرا قرن ها از اسلام آوردن ايرانيان مي گذرد و هيچگاه نخواستنداز زير بار اين زور و تحميل خارج شوند! در حالي كه هم اكنون ديگر ظلم و زوري براي پذيزش اسلام وجود ندارد.

ادامه »

تأثیر معادباوری بر زندگی فرد و اجتماع از دیدگاه نهج البلاغه

چکید ه

بحث « معاد » و اعتقاد به آن یکی از ارکان و اصول دین اسلام است و بعد از اصل توحید و یکتاپرستی از اهمیت ویژه ای در ادیان الهی برخوردار می باشد . اهمیت ویژه ی این مسأله از آن روست که این سؤال در ذهن مطرح می شود که «معاد » به عنوان یک اصل اعتقادی در میان ائمه به خصوص از منظر امام علی (علیه السلام ) در چه مرتبه و جایگاهی قرار گرفته است و نظر آن حضرت در مورد معاد و آثار اعتقاد به آن چه می باشد .
بنابراین لازم و ضروری است برای پاسخ به این سؤال به بررسی سند ، خطبه ها ، نامه های حضرت علی (علیه السلام ) در این زمینه بپردازیم .
هدف از این تحقیق کاربردی ، روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی بوده و شیوه جمع آوری اطلاعات آن به صورت کتابخانه ای می باشد که در در چهار فصل ارائه گردیده است.

«معاد » به معنای رجوع و بازگشت به موطن اصلی است . روایاتی که از امام علی (علیه السلام ) در دست است گواه این مطلب است که انتقال روح از عالم شهادت به عالم غیب حتمی است و همچنین بر اساس خطبه ها ، نامه ها و … امام (علیه السلام ) ایمان به معاد آثار سازنده ای را برای آدمی چه در امور فردی و چه در امور اجتماعی به ارمغان می آورد تا او بتواند بدون هیچ ترس و اضطرابی به کسب توشه برای آخرت خود برآید . و برای آن که افراد بتوانند از اثرات سازنده ی معاد باوری استفاده ی تام و بهینه ببرند، می بایستی با عوامل معادگریزی آشنا شده تا در دام شبهات گرفتار نشوند .

کلید واژه ها :
معاد، باور ، اجتماع ، شبهه ، نهج البلاغه

پژوهشگر : زهرا احمدی نیکو 

استاد داور : سرکار خانم دکتر حوریه خدایی.

نفقه زوجه از منظر فقهای امامیه و حقوق موضوعه
(با نگرشی بر تأثیر اشتغال زوجه در نفقه)

چکیده
بحث نفقه زوجه یکی از مباحث فقهی و حقوقی است که از دیر باز میان فقهای شیعه همواره از مباحث کلی و رایج بوده است؛ این بحث می تواند با توجه به گسترش و تحول نهادهای اجتماعی و در نتیجه تحول روابط اجتماعی همواره دچار دگرگونی شده است. این موضوع در کتب فقهی مثل جامع المدارک و لمعه شهید ین و همچنین حقوق خانواده دکتر کاتوزیان و دکتر حسن امامی مطرح شده است.
در این تحقیق سعی شده با استناد به فقه و قانون مدنی به دلایل وجوب نفقه زوجه و شروط و اثرات آن پرداخته شده است. این مباحث بر مبنای مطرح شده در کتب فقهی كه حدود و مرزهای شرعی را بوجود می آورد اما همچنان این حدود و مرزها می تواند با توجه به تعهدات و مقررات فرعی ، توسعه یابد و ضیق گردد و وظایف زن و شوهر را باتوجه به فرهنگ های مختلف به گونه های متنوع سامان دهد، درحالی که این امر مورد امضای شارع نیز قرار دارد.
برای این منظور، اسلام نخست شوهر را موظف ساخت تا خوراک و پوشاک و مسکن و سایر نفقات زن را به مقدار اعتبار و حیثیت طرفین و مساعدت ایام ( در نکاح دائم) به عهده گیرد و نیز با نثار محبت و احسان نسبت به وی جلوه واقعی حیات را در کانون زناشوئی تجلی دهد و با نیروی مردانه خود همواره تکیه گاه و پشتیبان او بوده تا زن در پرتو شوهر و قدرت او احساس طمانینه و آرامش دل و ثبات خاطر کند. قرآن کریم در این باب فرموده است:برقراری حسن ارتباط ما بین جوامع با یکدیگر یا کلیه افراد یک جامعه یا خانواده باهم، یا حتی زوجین با یکدیگر مبتنی بر التزامات و مواثیق مبتنی است که ملتزمین ـ به منظور ابقای روابط حسنه ـ موظفند به بهترین وجهی آنها را ادا کنند تا خللی در این میان حادث نشود.
پس باید اذعان داشت در خانواده ای که محبت، عشق، تفاهم و مشارکت وجود دارد. بسیاری بحث های قانونی، خشک و غیر لازم به نظر می رسد و این مباحث بیشتر در هنگام اختلاف و دعاوی مطرح می شود. و بررسی این مسأله در جامعه امروز مورد نیاز و ضروری به نظر می رسد.

کلید واژه ها:نفقه ، نشوز، نکاح ، اشتغال زوجه

استاد راهنما
سرکار خانم سمیه آذین مهر

پژوهشگر

فاطمه هوشمند