تربیت دختران 

معاشرت والدین با دختران 

این نکته باید باورمان شود که ما در پیشگاه خدا در رابطه با حسن یا سوء تربیت فرزندانمان مسئولیم ، این سخن از پیامبر گرامی اسلام است که فرمود : فرزندان خود را تربیت کنید زیرا شما در برابر آن ها مسئولید.

از علل مهمی که فرزندان را به انتخاب دوست و معاشر می کشاند مساله عدم ارضاء از مصاحبت ها و معاشرت های والدین است . والدین باید بخشی از اوقات شبانه روز خود را برای فرزندان اختصاص دهند به گونه ای که در آن ساعت با آن ها بنشینند و گفتگو کنند .

در معاشرت های دست جمعی خانواده ها سخن از هر باب به میان آید ، هر کس هر مساله دارد مطرح سازد ، هر کس هنری دارد عرضه کند ، بحث از خدا و معاد شود از راه و رسم زندگی سخن به میان آید ، درباره حدود و حقوق ، دین ، تربیت ، وظیفه شناسی و کارهای روزانه سخن گفته شود .

دختران شیفته چنین معاشرت هایی هستند و پدر و مادر در ضمن آن می توانند نظرات خود را بگویند ، موضع ها را مشخص نمایند و آن ها را به حدود و وظایف شان آشنا نمایند .

اگر مسالهٔ خاصی برای فردی از افراد خانواده مطرح است ، بدون این که نامی از او به میان آید مساله را مطرح سازند ، فواید و مضار موضعگیری های خاص را بیان کنند و بر این اساس به هدایت دختران بپردازند .

برخورد ها 

برخورد والدین در خانه با دختر به گونه ای باشد که در آن دختر از دختر بودنش ابراز رضایت کند و عقده ای در دل نپروراند و آرزوی این نکند که ای کاش پسر بود .

هم چنین با او باید به گونه ای رابطه داشت که احساس کند وجودش مایه خرسندی والدین است و پدر و مادر از داشتن او خرسند و خوشدلند و این امر خود سبب تعدیل در معاشرت و عدم وابستگی شدید به دوست و معاشر خواهد بود .

دختران در اجتماع :

دختران ما بیش یا کم در اجتماع اسلامی نیز ظاهر می شوند . ..

مردم اجتماع وظیفه دارند در برابر زنان و دختران پاکدامن و عفیف موضعی نیکو انتخاب کنند از بیان کلمات و عبارات ناپسند در حضورشان خودداری نمایند و در انجام کارها و برنامه های اجتماعی ، در خرید ، در انجام امور برایشان تسهیلاتی قائل شوند و آن ها را بر دیگران مقدم دارند .

گرچه اعمال این روش مقصد غربیان را دنبال می کند و در آن جا نیز ممکن است چنین مساله ای مطرح باشد ولی هدفشان در انجام این رفتار نشان دادن ادب تصنعی است یا استعمار و فریب بیشتر . در حالی که در جامعه اسلامی غرض حفظ عفاف و رعایت احوال آنان و کمک به آن ها در امورتربیتی نسل و ادامه آن است .

غرض این که زندگی اجتماعی و معاشرت ها با زنان و دختران در جامعه اسلامی همه گاه باید هدف تکمیل و سازندگی را تعقیب کند و آن ها را به ادامه ی مقصدی که از سوی آفرینش تعیین شده است کمک نماید .

دیده شده در کتاب اسلام و تربیت دختران ، دکتر علی قائمی ، انتشارات امیری ، ص ۲۷۸.

ماموریت الهی  

این امام زاده های بزرگوار قمر ائمه معصومین هستند به خصوص مثل حضرت معصومه سلام الله علیها .

نقش ایشان نسبت به امام رضا علیه السلام مثل نقش حضرت زینب سلام الله به سیدالشهدا علیه السلام است . انوار ائمه معصومین در این ها تجلی پیدا کرده اند ، حقیقتا چراغ هدایتند . حقیقتا بیت النورند .

این که می بینید وجود مقدس ایشان آمده و در قم مانده است این تحلیل ها خیلی ضعیف است که می گویند : ایشان آمدند و مریض شدند و ماندند .

این طور نیست ، ایشان به یک ماموریت الهی آمده است ، میدانستند که باید در قم بمانند و واسطه فیض نسبت به همه بزرگانی مثل امام ( ره ) و مرحوم بروجردی و ملاصدرا و … باشند .

شما همه شنیده اید مرحوم صدرالمتالهین که در کهک مقیم بودند سالها ، این آدم هر وقت مشکل پیش می آمد برای حل مسائلشان می آمدند و در حرم حضرت معصومه سلام الله متوسل می شدند . این خانم برای این بودند ..

واسطه فیض است ، کانون ^{شکل گیری علم و حقیقت و معرفت و معنویت شیعی است ، کانون فقاهت است . اگر فقاهت شیعی از قم بناست در آخرالزمان منتشر شود : روایت می فرماید : همه عالَم را بیدار می کند که همه اش از این خانم ناشی می شود ، کم نیست …..}

^{حضرت فاطمه معصومه سلام الله رابطه حقیقی و باطنی با همه معصومین دارد …}

سخنان حجت الاسلام میرباقری ، شنیده شده .

مقام والای مادر در قرآن

نوع دستورهایی که اسلام به زن و مرد می دهد ، در عین حال که یک راه مشترکی برای هر دوقائل است ولی راه مخصوص را هم از نظر دور نمی دارد ، وقتی احترام به پدر ومادر را بازگو می کند ، برای گرامیداشت مقام زن ، نام مادررا جداگانه و بالاستقلال طرح می کند . قرآن کریم می فرماید :و قضی ربّک الاّ تعبدوا الاّ ایاه و بالوالدین احساناً امّا یبلغنّ عندک الکبر احدهما او کلاهما فلا تقل لهما اف و لاتنهرهما و قل لهما قولاً کریماً ۱

پروردگار تو مقرّر کرد که جز او را مپرستید و به پدر ومادر خود احسان کنید .اگر یکی از آن دو یا هر دو ، در کنار تو به سالخوردگی رسیدند به آنها حتی « اوف » مگو وبه آنها پرخاش مکن و با آنها سخنی شایسته بگوی .

و در بخشی دیگر می فرماید : ما سفارش کردیم به انسان که احسان را نسبت به پدر و مادرفراموش نکند :و وصّینا الانسان بوالدیه احساناً ۲
و انسان را نسبت به پدر ومادرش به احسان سفارش کردیم .

و در جای دیگراحسان به پدر ومادر را در کنار عبادت حقّ یاد می کند :ان اشکر لی ولوالدیک ۳ شکر گزار من و پدر و مادرت باش .

اما با همه این تجلیل های مشترک ، وقتی می خواهد از زحمات پدر و مادر یاد کند ، از زحمت مادر سخن می گوید ، نه از زحمت پدر ، آنجا که می فرماید :و وصّینا الانسان بوالدیه احساناً حملته امّه کرهاً و وضعته کرهاً و حمله و فصاله ثلاثون شهراً ۴ زحمات سی ماهه مادر را می شمارد ، که : دوران بارداری زایمان ، و دوران شیرخوراگی برای مادر دشوار است . وهمه اینها را به عنوان شرح خدمات مادرذکر می کند . در این بخش قرآن ، حتی اشاره ای هم به این موضوع نیست که : پدر زحمت کشیده است .

بنابراین ، آیات قرآن که در مورد حقّ شناسی از والدین آمده است بر دو قسم است : یک قسم حقّ شناسی مشترک پدر و مادر را بیان می کند و قسم دیگر ، آیاتی است که مخصوص حقّ شناسی مادر است ، قرآن کریم اگر درباره پدر حکم خاصی بیان می کند فقط برای بیان وظیفه است ، نظیر :و علی المولود له رزقهنّ و کسوتهنّ بالمعروف ۵ خوراک و پوشاک مادران به طور شایسته به عهده پدر فرزند است ولیکن هنگامی که سخن از تجلیل وبیان زحمات است ، اسم مادر را بالخصوص ذکر می کند .

۱_ سوره اسرا ،آیه ۲۳.

۲_ سوره احقاف ، آیه ۱۵.

۳_ سوره لقمان ، آیه ۱۴ .

۴_ سوره احقاف ، آیه ۱۵ .

۵_ سوره بقره ، آیه ۲۳۳.

۶_دیده شده در کتاب زن در آینه جمال و جلال ، آیت الله جوادی آملی ، ص۱۳۴

خواهرم …..

تا سر زلفت نمایی خواهرم 

غافل از خویش و خدایی خواهرم 

جلوه آرایش و اجزای تن 

گویدت بی محتوایی خواهرم 

بر حدود دین و راه نور حق 

تا به کی بی اعتنایی خواهرم 

تا به کی چون اکثر کفر و نفاق 

پرده زاسرارت گشایی خواهرم 

گر مسلمانی ، چرا چون ملحدان 

تن به مردان می نمایی خواهرم 

جامه های تنگ و چون عوُرَت ، به تن 

هست بر جانت جفایی خواهرم

گشته ای اغفال از لامذهبان 

چون به سِیرِ قهقرایی خواهرم

پوششت امر خدای داور است 

از چه رو کافر نمایی خواهرم 

حکم قرآن است و دانشگاه دین 

امتحان باشد ،نهایی، خواهرم

نیست جز توبه ره نور نجات 

خواه از خالق شفایی ، خواهرم 

هست دنیا چون پُل و ما رهگذر 

رهروِ دارِ بقایی خواهرم 

انتخاب نار یا جنّت بود 

وای اگر از خود رضایی خواهرم 

ادامه »

زن و حق الهی 

شبهه ای که در ذهنیت بعضی افراد هست ، این است که خیال می کنند حجاب برای زن محدودیت و حصاری است که خانواده و وابستگی به شوهر برای او ایجاد نموده است ، وبنابراین ، حجاب نشانه ضعف و محدودیت زن است .

راه حل این شبهه و تبیین حجاب در بینش قرآن کریم این است که زن باید کاملا درک کند که است و خدای سبحان زن را با سرمایه عاطفه آفرید که معلم رقت باشد و پیام عاطفه بیاورد ،اگر جامعه ای این درس رقت و عاطفه را ترک نمودند و به دنبال غریزه و شهوت رفتند به همان فسادی مبتلا می شوند که در غرب ظهور کرده است . لذا کسی حق ندارد بگوید من به نداشتن حجاب رضایت دادم ، از این که قرآن کریم می گوید هر گروهی ، اگر راضی هم باشند ،شما حد الهی را در برابر آلودگی اجرا کنید ، معلوم می شود عصمت زن ، حق الله است و به هیچ کسی ارتباط ندارد . قهرا همه اعضای خانواده و اعضای جامعه و خصوصا خود زن امین امانت الهی هستند .

زن به عنوان امین حق الله از نظر قرآن مطرح است یعنی این مقام را واین حرمت و حیثیت را خدای سبحان که حق خود اوست ، به زن داده وفرموده : این حق مرا توبه عنوان امانت حفظ کن ، آن گاه جامعه به صورتی در می آید که شما در ایران می بینید ، جهان در برابر ایران خضوع نموده است .

جامعه ای که قرآن در او حاکم است ، جامعه عاطفه است و سرش این است که نیمی ازجامعه را معلمان عاطفه به عهده دارند و آن مادرها هستند ، چه بخواهیم ، چه نخواهیم ، چه بدانیم و چه ندانیم اصول خانواده درس رافت ورقت می دهد ، و رافت و رقت در همه مسائل کارساز است

بنابراین در هر بخشی و هر بعدی از ابعاد برای سیر به مدارج کمال بین زن ومرد تفاوتی نیست منتها باید اندیشه ها قرآن گونه باشد ، یعنی همان گونه که قرآن بین کمال و حجاب واندیشه وعفاف جمع نمود ، ما نیز در نظام اسلامی بین کتاب و حجاب جمع کنیم . یعنی عظمت زن دراین است که :
« ان لایرین الرجال ولایراهن الرجال »۱
نبینند مردان نامحرم را و مردان نیز آنان را نبینند .

قرآن کریم وقتی درباره حجاب سخن می گوید می فرماید : حجاب عبارت است از احترام گذاردن و حرمت قائل شدن برای زن که نامحرمان او را از دید حیوانی ننگرند لذا ، نظر کردن به زنان غیرمسلمان را ، بدون قصد تباهی جایز می داند و علت آن این است که زنان غیر مسلمان از این حرمت بی بهره اند .

حال اگر کسی از تشخیص اصول ارزشی عاجز باشد ، ممکن است معاذ الله حجاب را یک بند بنداند ، و حال این که قرآن کریم وقتی مساله لزوم حجاب را بازگو می کند ، علت و فلسفه ضرورت حجاب را چنین بیان می فرماید ؛« ذلک ادنی ان یعرفن فلا یؤذین»۲

یعنی برای این که شناخته نشوند و مورد اذیت واقع نگردند . چرا که آنان تجسم حرمت و عفاف جامعه هستند و حرمت دارند .۳

۱ .دیده شده در کتاب زن در آینه جمال و جلال ، آیت الله جوادی آملی ، ص ۳۵۰ ، به نقل از بحارالانوار ، ج ۳ ، ص ۲۳۸.
۲_ سوره احزاب ، آیه ۵۹ .

۳_ دیده شده در کتاب زن در آینه جمال و جلال ، ص ۳۵۲.

وظیفه پدران در برابر دختران 

پدر در خانواده در همه حال باید مظهرقدرت باشد نه مظهر زور و اجحاف و استبداد به رای ، مظهر عدالت و اجرای آن باشد نه بی حالی و بی رمقی ….

برخی از پدران در مسیر تربیت مرتکب لغزشهایی می شوند که در مواردی غیر قابل جبران و یا به زحمت قابل جبران است .گاهی  لغزشها به صورت تحقیر دختر است مثل این که پدری به پسرش بگوید تو که دختر نیستی گریه کنی .

زمانی لغزش به این صورت است که دخترش را به مسابقه با پسرش وادارد با علم به این که پسر در این مسابقه پیروز می شود که این خود موجب وارد آمدن ضربه عاطفی بر دختر است .

در برخی اوقات پدر قصد دارد به کار و مطالعه اش برسد برای این که از شر و سر و صدای فرزندان راحت باشد برایشان یک کار اضافی تهیه می بیند ، مثلا بر تکلیفشان می افزاید و یا با زور و تهدید آن ها را به سکوت وا می دارد این یک خطای تربیتی است .

لغزش های تربیتی بسیارند و پدران باید هشیار باشند ، هر عملی که توقع وقوعش را از فرزندان ندارند خود نباید مرتکب آن شوند زیرا کار و رفتار آن ها برای فرزندان درس است .

نکته ها ؛

دختران هم به مانند پسران در انجام وظایف و پیشرفتشان نیاز به کمک پدر دارند و پدر نباید در این زمینه سهل انگاری کند .

رفتار پدر با فرزندان باید یکسان باشد تا موجبات حقد و کینه ای را در بین آن ها فراهم نسازد .

پدران می توانند نقش فوق العاده ای را در ایجاد رغبت دیگران به کار و زندگی ایفا کنند ، تشویق و ترغیب و تحسین شان در این زمینه کار ساز است .

قابلیت فطری در دختران بپرورانید تا آن جا که استعداد دارند به پیش بروند .

بگذارید آن ها خود راه خود را انتخاب کنند شما نقش هدایت کننده را بر عهده گیرید .

و بالاخره بکوشید استعدادها و امکانات فرزندانتان فدای منافع و مطامع شخصی تان نشود . کارها برای خدا و در طریق حفظ مصالح فرزندانتان باشد .

دیده شده در اسلام و تربیت دختران ، دکتر علی قائمی، انتشارات امیری ، ص ۲۲۷.

شهر قم 

شهرها انگشترند و «قم» ، نگين

قم، هماره حجّت روى زمين 

تربت قم، قبله عشق و وفاست

شهر علم وشهر ايمان و صفاست 

مرقد معصومه «ع» چشم شهر ما

مهر او جانهاى ما را كهربا 

دخترى از اهل بيت آفتاب

وارث درّ حيا، گنج حجاب 

در حريمش مرغ دل پر مى زند

هر گرفتار آمده، در مى زند 

هر دلى اينجاست مجذوب حرم

جان، اسير رشته جود وكرم 

اين حرم باشد ملائك را مطاف

زائران را ارمغان، عشق و عفاف 

ديده پاكان به قبرش دوخته

عصمت و پاكى از آن آموخته 

حوزه قم هاله اى بر گِرد آن

فقه و احكام خدا را مرزبان 

قم هميشه رفته راه مستقيم

بوده در مهد هدايتها مقيم 

شهر خون، شهر شرف، شهر جهاد

شهر فقه و حوزه، علم و اجتهاد 

هركجا را هر چه سيرت داده اند

اهل قم را هم بصيرت داده اند 

نقطه قاف قيامند اهل قم

برق تيغ بى نيامند اهل قم 

اهل قم ز اوّل ولايت داشتند

در دل و در ديده آيت داشتند 

اهل قم از ياوران «قائم» اند

درقيام و پيشتازى دائمند 

دختر موسى بن جعفر «ع» را درود

كز عناياتش تراويد اين سرود

جواد محدثی

چگونگی رابطه زن با مرد نامحرم 

خداوند متعال در سوره احزاب آیه ۳۲ می فرماید : « زن در برابر نامحرم نباید با نرمی و به صورت هوس انگیز سخن بگوید »

در سوره نور آیه ۳۱ می فرماید : « زن در هنگام راه رفتن چنان ( با ادا و اطوار و تبریک آمیز ) راه نرو که نامحرم را متوجه خودش نماید ».

حضرت محمد صلی الله و علیه و آله و سلم می فرماید : « بین مردان و زنان نامحرم جدایی ایجاد کنید تا با هم برخورد و تماس نداشته باشند ، زیرا هنگامی که آنان رو در روی یکدیگر قرار می گیرند و با هم رفت و آمد داشتند ، جامعه به دردی مبتلا  خواهد شد که درمان نخواهد داشت .۱

و باز فرموده اند : وحشتناک ترین فتنه و چیزی که برای امتم از آن می ترسم زنان بی تقوا و شراب می باشد .

مگر می شود ؟!

مگر می شود با این همه سفارش قرآن کریم و تاکید ائمه اطهار علیهم السلام برای عدم اختلاط زن و مرد و حفظ عفت و پاکدامنی زنان ، چرا برخی مسئولین برخلاف اسلام می خواهند به سبک و روش غربی ها زن و مرد را مخلوط کنند و زمینه فساد و بی بندوباری و فروپاشی نظام خانواده را فراهم سازند .

مگر می شود زن و مرد نامحرم در یک محل و یا سر یک میز و یا در یک اطاق ساعت ها با هم رفت و آمد داشته باشند و با یکدیگر حرف بزنند یا  به صورت یکدیگر نکاه کنند ولی تحت تاثیر قرار نگیرند ؟!

مگر می شود ؛ زنی آن هم زن جوان ، روزهای متعدد با مردان نامحرم جهت تهیه فیلم  و یا سایر کارهای به اصطلاح هنری به مسافرت بروند و مردان نامحرم چشم طمع به آن زن نداشته باشند .؟!

مگر می شود ؛ زن جوانی به عنوان مجری به ویژه در تلویزیون با چهره متبسم و خندان و لباس های رنگارنگ و زیبا حاضر شود و مردان نامحرم با لذت به او نگاه نکنند .؟!

حرف هایی از قبیل ؛ این خانم همکارم می باشد ، و یا مثل خواهرم است ، و یا نگاه خواهری به او می کنم ، انسان باید قلبش پاک باشد ، این ها همه خشک مذهبی است ….

این توجیهات و صدها بهانه دیگر از القائات شیطان است ….۲

۱ _ دیده شده در کتاب فعالیت اجتماعی بانوان ، اسدالله محمدی نیا ، نشر سبط اکبر ، ص ۱۷ ، به نقل از مستدرک الوسایل ، ج ۱۴ ، ص ۳۰۶.

۲_ همان ، ص ۳۵ .

جایگاه حضرت معصومه 

زیارت حضرت معصومه سلام الله خیلی سفارش شده است . از امام جواد علیه السلام نقل شده که فرمود : « هر کس عمه مرا در قم زیارت کند بهشت بر او واجب می شود ». کم پاداش نیست ، معلوم می شود این وجود نازنین نه تنها برکات زیادی دارد ، نه تنها دایره رحمت زیادی دارد بلکه جایگاه ویژه ای در نزد خدا دارد .

لذا در زیارتشان می گوییم « یا فاطمه اشفعی لنا فی الجنه » شما شفیع ما شوید ، شما شفاعت ما بکنید ، شما دست ما را بگیرید .

و از جمله زیارت نامه هایی که از دو لب گهربار معصومین صادر شده است ، زیارت نامه حضرت معصومه سلام الله علیها است . آیت الله اراکی ( ره ) با آن عظمتش ، با آن پشت خمش ایستاده مقابل حرم حضرت معصومه سلام الله می ایستاد و روبه قبله زیارت نامه می خواند .

و بعضی از علما با این که زیارت جامعه از دو لب گهربار امام هادی علیه السلام صادر شده است و مخصوص امامان معصومین است اما برای حضرت معصومه سلام الله می خواندند . یعنی ایشان را در یک جایگاهی در کنار معصومین می دیدند .

علمای بزرگوار افتخارشان این است که قبرشان کنار حرم حضرت معصومه سلام الله باشد …….

سخنان حجت الاسلام ماندگاری، شنیده شده .

قم پایگاه معارف اهل بیت علیهم السلام 

بدون تردید نقش حضرت معصومه (سلام اللَّه علیها) در قم شدن قم و عظمت‌ یافتن این شهر عریقِ مذهبىِ تاریخی، یک نقش ما لا کلام فیه است.

این بانوی بزرگوار، این دختر جوانِ تربیت‌ شده‌ی دامان اهل ‌بیت پیغمبر، با حرکت خود در جمع یاران و اصحاب و دوستان ائمه (علیهم‌السّلام) و عبور از شهرهای مختلف و پاشیدن بذر معرفت و ولایت در طول مسیر در میان مردم و بعد رسیدن به این منطقه و فرود آمدن در قم ، موجب شده است که این شهر به عنوان پایگاه اصلی معارف اهل‌بیت (علیهم‌السّلام) در آن دوره‌ٔ ظلمانی و تاریکِ حکومت جباران بدرخشد و پایگاهی بشود که انوار علم و انوار معارف اهل‌بیت را به سراسر دنیای اسلام از شرق و غرب منتقل کند.

بیانات رهبر در دیدار طلاب و فضلا و اساتید حوزه علمیه قم‌ ۱۳۸۹/۰۷/۲۹ ، شنیده شده .