ای فرزند آدم

ای فرزند آدم مریض شدم و به عیادتم نیامدی و او در جواب می گوید : ای خدا چگونه از شما عیادت کنم در حالی که تو پروردگار جهانیان هستی. خدا می فرماید : فلانی ، بندۀ من مریض شد ، چنانچه به عیادت او می رفتی هر آینه مرا در کنار او می یافتی.

و از تو طلب آب کردم و مرا سیراب ننمودی. بنده در جواب می گوید : چگونه این کار را می کردم و حال آنکه تو پروردگار جهانیان هستی ، خدا می فرماید : بندۀ من از تو طلب آب کرد ، چنانچه به او آب می دادی آن را در نزد من می یافتی.
و از تو طعام و غذا خواستم ، مرا طعام ندادی ، و بنده در جواب می گوید : چگونه اینکار را می کردم و حال آنکه تو پروردگار جهانیان هستی و خدا می فرماید بندۀ من فلانی از تو غذا خواست و اگر تو به او غذا می دادی آن را در نزد من می یافتی.

ای فرزند آدم چقدر قسیّ القلب هستی ، پدر و مادرت می میرند و در مرگ آنها هیچ عبرتی برای تو نمی باشد.

ای فرزند آدم آیا به یک چهارپا نگاه نمی کنی هنگامی که مرده است و باد کرده و لاشۀ متعفّنی شده است و در حال آنکه اگر گناهان تو را بر کوهها محکم بگذارم ، کوهها را منهدم می کند.

ای فرزند آدم مرگ ، اسرار تو را آشکار و قیامت ، اخبار تو را ظاهر و نامه اعمال ، پرده از کار شما بر میدارد . پس زمانیکه گناه کوچکی انجام دادی به کوچکی آن نگاه نکن ، بلکه ببین چه کسی را نافرمانی کرده ای ؟ و اگر روزیِ اندکی نصیب تو شد به کمی آن نگاه نکن بلکه ببین چه کسی به تو روزی داده ؟

ای فرزند آدم از مکر من ایمن مباش زیرا مکر من از راه رفتن مورچه در شب تاریک بر سنگ صاف پنهان تر است.

ای فرزند آدم آیا واجبات مرا همانطور که به شما امر کردم انجام دادید و آیا با اموال و جان خود با فقراء مواسات نمودید ؟
و آیا به آنکه با شما بد کرده نیکی نمودید ؟ و آیا کسی را به شما ستم کرده عفو کردید ؟ بلکه با کسی که به شما خیانت نموده به انصاف برخورد نمودید ؟ و با کسی که از شما دوری کرده صحبت کردید ؟ و آیا فرزند خویش را ادب کردید ؟ بلکه از دانشمندان دین دربارۀ امر دین و دنیای خویش سوال نمودید ؟
پس ( بدانید ) من به صورتها و زیباییهای ظاهری شما توجه نمیکنم و با ( انجام دادن ) این صفات ( که بیان شد ) از شما راضی می گردم.

دیده شده در فرم افزار رحمان ، مجموعه احادیث قدسی ، کتاب یابن آدم ، حدیث ۱۶ ،۱۷ ،۲۱.

چهار صفت منشاء همه گناهان است .

محمد بن ابی عمیر گوید : در تمام دوران رفاقتم که با هشام بن حکم داشتم سخنی بهتر و پر بهره تر از این سخن که درباره عصمت امام بود از او نشنیدم ؛ روزی از او پرسیدم که آیا امام معصوم است ؟

گفت ؛ آری .

گفتم : نشانه عصمت در او چیست ؟ و به چه بایدش شناخت ؟ 

گفت : حقیقت این که همه گناهان چهارمنشاء دارد و پنجم ندارد ، آز ، رشک ، خشم ، خواهش نفس ، و هیچ یک از این ها در امام نیست .

امام را نشاید که بر این دنیا حریص باشد زیرا همه آن به زیر نگین او است که او خزانه دار مسلمانان است پس چرا حریص باشد.

و او را نشاید که رشک برد زیرا انسان فقط بر بالاتر از خود رشک می برد و کسی بالاتر از امام نیست پس چگونه رواست که به زیر دست خود رشک برد .

و او را نشاید برای هیچ یک از کارهای دنیا خشمناک گردد مگر آن که خشمش  برای خدای عزوجل باشد زیرا خداوند اجرای احکام را بر او واجب کرده است آن چنان که نه سرزنش کسی در او تاثیر کند و نه در اجرای احکام بر کسی مهربانی بی جا کند تا حدود خداوند عزوجل را بپا دارد .

و او را نشاید که پیرو خواهش های نفس بوده و دنیا را بر آخرت ترجیح دهد زیرا خداوند هم چنان که دنیا را در نظر ما محبوب کرده آخرت را در نظر امام محبوب ساخت . امام آخرت را آن چنان می بیند که ما دنیا را می بینیم .

تو هرگز کسی را دیده ای که به خاطر زشت رویی از زیبارویی بگذرد ؟ 

و خوراک لذیذی را گذاشته و به خوراک تلخ بپردازد ؟

و جامه نرمی را گذاشته و زبر و درشت اختیار کند و از نعمت جاویدان و پایان ناپذیر به خاطر دنیای زودگذر و ناپایدار بگذرد .

دیده شده در کتاب ، الخصال ، رئیس المحدثین ابی جعفر محمد بن حسن بن علی بن الحسین بابویه القمی ، با مقدمه و ترجمه سید احمد فهری زنجانی ، انتشارات علمیه ، باب الاربعه ، ج ۱ ، ص ۲۳۷ 

در شیعه علی علیه السلام هفت خصلت است .

امام باقر علیه السلام فرمود : تنها شیعه علی علیه السلام است که ؛

در دوستی ما به یکدیگر بذل و بخشش دارند .

در محبت ما همدیگر را دوست دارند .

برای زنده ساختن امر ولایت ما بدیدار  یکدیگر می روند .

اگر خشمناک شوند ستم نورزند. 

اگر راضی باشند زیاده روی نکنند .

با هر کس همسایه باشند اسباب برکت اویند.

و همزیستی مسالمت آمیز دارند .

دیده شده در کتاب ، الخصال ، رئیس المحدثین ابی جعفر محمد بن حسن بن علی بن الحسین بابویه القمی ، با مقدمه و ترجمه سید احمد فهری زنجانی ، انتشارات علمیه ، باب السبعه ، ج ۲ ، ص ۴۵۸.

احادیث پزشکی 

امام صادق علیه السلام از پدرانش نقل می کند که امیر المومنین علیه السلام به یاران خود در یک در یک مجلس چهارصد باب از چیزهایی که دین و دنیای مسلمانان را اصلاح می کند بیاموخت و فرمود :

به شارب عطر زدن از اخلاق پیغمبر ما و باعث احترام در نزد فرشتگان نویسنده اعمال است.

روغن مالیدن ، پوست بدن نرم و مغز آدمی را زیاد نموده و مجاری آب را در بدن آسان می کند و خشکی پوست را از بین می بر و رنگ را روشن می سازد .

آب در دهان گرداندن و در بینی کشیدن سنت است و پاک کننده دهان و بینی .

انفیه در بینی کردن سر را سلامت نموده و بدن را پاکیزه نموده و هر گونه درد را از سر بیرون می نماید .

نوره کشیدن نشاط آور و پاک کننده تن است .

کفش نیکو پوشیدن بدن را نگه می دارد و بر پاکیزگی و نماز کمک می کند .

ستردن موی زیر بغل بوی بد آن را نابود می کند و پاک کننده است و از سنت هایی است که پیغمبر صلوات الله به آن دستور فرموده است .

شستن هر دو دست پیش از غذا خوردن و پس از آن روزی را زیاد نموده و دیده را روشن می سازد .

شب زنده داری بدن را سالم و پروردگار را خشنود و آدمی را در رهگذر نسیم رحمت حق قرار می دهد و پیروی از اخلاق پیامبران است .

خوردن سیب ملین معده است .

جویدن کندر دندان ها را محکم و بوی بد دهان را از بین می بر .

خوردن به قلب ضعیف را تقویت می کند و معده را پاک می کند و نیروی دل را زیاد می کند و آدم ترسو را پر دل می سازد و فرزند را زیبا می کند .

هر روز ناشتا بیست و یک مویز ناشتا خوردن همه بیماری ها را به جز بیماری مرگ از بین می برد .

طهارت گرفتن با آب سرد بواسیر را قطع می کند .

شستن جامعه غم و اندوه را برطرف می کند ……

دیده شده در کتاب ، الخصال ، رئیس المحدثین ابی جعفر محمد بن حسن بن علی بن الحسین بابویه القمی ، با مقدمه و ترجمه سید احمد فهری زنجانی ، انتشارات علمیه ، باب اربعماعه ، ج ۲ ، ص ۷۴۱. 

فرهنگ نامگذاری 

در فرهنگ ایرانی و اسلامی ما بر نامگذاری فرزند تاکید بسیار شده است و همواره به پدر و مادر سفارش شده که نام های نیکو بر فرزندان خود بگذارند اما امروزه نامگذاری فرزند برای پدران و مادران جوان اهمیت بسیار زیادی پیدا کرده و همواره علاقه دارند نام فرزند خود را یک نام خاص بگذارند که کمتر شنیده شده باشد . به همین جهت ثبت احوال پر شده از نام هایی که شاید تا دیروز هیچ کسی روی فرزندان خود نمی گذاشت اما امروزه پدر و مادر با افتخار نام عجیب و غریب فرزند خود را صدا می زنند که شنونده نمی دانند این نام ، نام فرزند پسر است یا نام فرزند دختر .
عده ای از والدین علت نامگذاری عجیب و غریب فرزندشان را ایرانی بودن نام می خو اند و می گویند مگر ما عرب هستیم که نام اعراب را بر فرزندانمان بکذاریم اما غافل از این که نام  هویت فردا تشکیل می دهد و از زمان تولد تا مرگ همراه اوست و شاید به همین دلیل است که اولین وظیفه پدر و مادر انتخاب نام نیکو است .۱

ابن عباس از پیامبر صلی الله نقل می کند که فرمود ؛ حق فرزند بر پدر و مادر آن است که نام خوبی بر آن ها بنهد و به بهترین شکل تربیتش نماید .۲

ربعی بن عبدالله گوید : به امام صادق علیه السلام عرض کردم فدایت شوم ما فرزندان خود را به نام شما و پدران شما می نامیم ، آیا این عمل به حال ما سودمند است ؟ 

امام فرمود آری ! بخدا قسم ! مگر دین چیزی به جز مهر ورزیدن و بغض تنفر است ؟ ۳

محمد بن سنان از یعقوب سراج روایت کرده ؛ روزی به حضور امام صادق علیه السلام رسیدم ، دیدم آن حضرت بالای سر فرزند خود امام موسی _  که در گهواره بود _ ایستاده است و مدتی طولانی به آهستگی با او سخن می گفت ، کناری نشستم تا امام صادق علیه السلام از سخن گفتن با فرزندش فارغ شد . در این هنگام از جا برخاستم امام به من فرمود : « به نزدم مولای خود درآی و بر او سلام کن ، پس به او نزدیک شدم و سلام کردم ، امام کاظم علیه السلام به نیکویی سلام مرا پاسخ گفت و فرمود ؛ برو نامی را که دیروز بر دخترت نهاده ای عوض کن . زیرا خداوند آن نام را دشمن می دارد .یعقوب گوید : صاحب دختری شده بودم و نامش را حمیرا گذاشته بودم .

آن گاه امام صادق علیه السلام فرمود ؛ به دستوری که گفته شد عمل کن که رشد و هدایت تو در آن است .»۴ 

۱_ نوشته شده به قلم عبدی متین 

۲_ دیده شده در کتاب حقوق فرزندان در مکتب اهل بیت علیهم السلام ، مقدمه آیت الله معرفت ، تالیف محمد جواد مروجی طبسی ، ص ۳۸ ، به نقل از کنز العمال ، ج ۱۶ ، ص ۴۷۷.

۳_ همان ، به نقل ازمستدرک الوسایل، ج ۱۵ ، ص ۱۲۹ .

۴_  همان ، به نقل از بحارالانوار ، ج ۴۸ ، ص ۱۹ . و مستدرک الوسایل ، ج ۱۵ ، ص ۱۲۸ .

شش سراب بزرگ دنیا 

موسی بن عمران خدا به او در کوه طور وحی کرد ؛ یا موسی سته اشیاء فی سته مواضع والناس یطلبونها فی سته اشیاء فلم یجدوه ابدا 

خدا می فرماید : یا موسی ما شش چیز را در شش چیز دیگر قرار دادیم و مردم می روند شش  جای دیگر طلب می کنند و به مقصد نمی رسند .

انی وضعت الراحه فی الجنه والناس یطلبونها فی الدنیا  : ما راحتی را در بهشت قرار دادیم ، مردم در دنیا عقب راحتی می گردند ، دنیا جای راحتی نیست .هر کس عقب راحتی بگردد در دنیا به راحتی نمی رسد   

انی وضعت العلم فی الجوع والناس یطلبونه فی الشبع : ما علم را در شکم خالی قرار دادیم ، مردم در شکم سیر طلب می کنند . آن هایی که پرخوری می کنند ملا نمی شوند 

 انی وضعت العز فی قیام اللیل والناس یطلبونه فی ابواب السلاطین :ما عزت را در نماز شب قرار دادم ، با نماز شب عزت پیدا می کنی .

انی وضعت الرفعه والدرجه فی التواضع والناس یطلبونها فی التکب :  ما رفعت و بزرگی را در تواضع قرار دادیم ، مردم در کبر  طلب می کنند . تکبر می کند که در میان مردم بالا برود تواضع کنی بالا می روی 

انی وضعت اجابه الدعا فی لقمه الحلال والناس یطلبونها فی القیل والقال :  ما اجابت دعا را در لقمه حلال قرار دادم ، مردم در گفتگو دنبال آن می گردند.یعنی ؛ هی می گوید بلند بگو الهی العفو ، لقمه حلال بخور نمی خواهی قیل و قال کنی ، حدیث داریم کسی که یک لقمه حرام بخورد تا چهل روز دعایش مستجاب نمی شود .

 انی وضعت الغنی فی القناعه والناس یطلبونه فی کثره العروض و لم یجدوه ابدا :  ما بی نبازی را در قناعت قرار دادیم ، مردم در زیادی ملک و املاک طلب می کنند ، خیال می کند ملک و املاک زیاد کند ، پول در بانک بگذارد قناعت می آورد ،

سخنان آیت الله مجتهدی رحمه الله ، شنیده شده 

واجب بودن همراهی با ائمه علیها السلام

امام باقر علیه السلام می فرماید : رسول خدا صلی الله و علیه و آله و سلم فرمود : 

هر کس می خواهد مانند پیغمبران زندگی کند و مانند شهیدان بمیرد و در بهشتی که خدای رحمان کاشته ساکن شود ، باید از علی علیه السلام پیروی کند و با دوست او دوستی کند و به امامان پس از وی اقتدا کند ؛ زیرا ایشان عترت منند و از طینت من آفریده شده اند . وای بر آن ها که از امت من مخالف ایشان باشند ، خدایا شفاعت مرا به آن ها مرسان .

دیده شده در اصول کافی ، کلینی رازی ، به قلم حاج سید جواد مصطفوی ، ج۱ ، ص ۲۹۸ .

احادیث پزشکی 

یا علی ! أِبدا بالملح و اخْتم به فان الملح شفاء :

یا علی ! غذا را با نمک شروع و با نمک ختم کن که درمان هفتاد درد است که از همه کمترش  دیوانگی و خوره و پیسی است .

یا علی ! أِدهن بالزیت فأِن من اِدهن بالزیت لم یقربه الشیطان اربعین لیله :

یا علی ! بدن را با روغن زیتون بیالای  که هر کسی چنین کند چهل شب شیطان به او نزدیک نشود .

یا علی ! علیک بالسواک فَاِن السواک مَطهرهٌ للفم  و مرضات للرب …

یا علی ! مسواک را ترک نکن که باعث پاکیزگی دهان ، رضای خدا ، و روشنی چشم است . خلال کردن محبت فرشتگان را جلب می کند ، ملائکه از بوی دهان آن کس که پس از غذا خلال نکند ناراحت می شوند .

دیده شده در تحف العقول ، ابن شعبه حرانی ، ترجمه احمد جنتی ، روایات پیامبر صلوات الله ، صص ۳۷ و ۴۱.

حضرت علی بن موسی الرضا توسط پدر بزرگوارش از جدش جعفر بن محمد علیه السلام روایت کرده است که آن جناب فرمود : « خداوند دشمن می دارد خانه ای را که در آن گوشت خورده می شود و گوشت فربه را »

بعضی از اصحاب آن بزرگواران عرض کردند بابن رسول الله ما دوست می داریم گوشت را و خانه های ما خالی از آن نیست ، پس این چگونه خواهد شد ؟

فرمود « چنان نیست که شما رفته اید بلکه مراد از آن خانه که در آن گوشت خورده می شود ، خانه ایست که در آن به سبب غیبت مردم گوشت آن ها خورده می شود و مراد از گوشت فربه ، شخص متکبر است که در هنگام راه رفتن بر خود ببالد .»

دیده شده در عیون اخبار الرضا ، ابو جعفر محمد بن علی بن الحسین القمی . شیخ صدوق ، ترجمه آقا نجفی اصفهانی ، نشر پیام علمدار، ج ۱ ، ص ۲۸۳.

حسین بن علی بن فضایل از حضرت علی بن موسی الرضا علیه السلام روایت کرده که آن جناب می فرماید که می بینم که شیعیان را که چون مفقود کنند و از میان ایشان برود سوم از فرزندان من ، در هر آبادانی گردش کنند و او را طلب کنند او را نیابند .

عرض کردم : از برای چه یابن رسول الله ؟

فرمود : « به جهت این که امام ایشان که مراد حضرت قائم علیه السلام است ، ازنظر ایشان غایب شود »

عرض کردم ؛ چرا غایب شود ؟

فرمود : « از برای آن که چون دست به شمشیر کند ، احدی در گردن او بیعت نداشته باشد .»

دیده شده در عیون اخبار الرضا ، ابو جعفر محمد بن علی بن الحسین القمی . شیخ صدوق ، ترجمه آقا نجفی اصفهانی ، نشر پیام علمدار، ج ۱ ، ص ۲۴۹.