آیا استخاره در روایات آمده است ؟

از وجود مبارک امام باقر رسیده است که شما خودتان را بر کتاب خدا عرضه کنید .وجود مبارک امام باقر علیه السلام فرمود عقایدی که دارید ، اخلاقی که دارید قبل از این که استخاره کنید تفسیر کنید ، ما گاهی بین دو کار مخیر یا مردد هستیم و نمی دانیم کدام حق است و کدام باطل ، خیلی به ما دستور استخاره ندادند .

استخاره کردن دو قسم است یک دعای مخصوص استخاره است که واقعا اول و آخرش نور است و این در صحیفه سجادیه است ، هر کسی تصمیم گرفت کاری انجام دهد ولو به حسب ظاهر خیر است ، خیرش را از خدا بخواهد ، همین طور وارد کار نشود این یک دستور اکید اسلامی است و جزو سند ماست و بسیار هم کار خوبی است و این استخاره یعنی طلب خیر .

اما آن استخاره که انسان قبل از این که مشورت کند ، قبل از این که ارزیابی کند ، فورا به قرآن تغعل بزند ، این مورد در دستورات ما وجود ندارد ، البته زمانی که انسان متحیر شد حرف دیگری است .

آن چه امام باقر علیه السلام فرمود این بود که مهمتر از استخاره تفسیر است ، تمام کارهایتان را بر قرآن عرضه کنید ، ببینید آیا مطالب و معانی قرآنی آن را امضا می کند یا خیر . برای کسانی که در حوزه و دانشگاه هستند آشنایی با یک دوره قرآن لازم است .

وقتی ترازو را فهمیدیم ، عقاید را با ترازو می فهمیم ، یعنی وقتی امام می فرماید خودتان را به قرآن عرضه کنید یعنی این بحث تنها مخصوص فقیه اصولی نیست ، جمیع اخلاق را بر قرآن عرضه کرد ..

بخشی از سخنان آیت الله جوادی آملی، شنیده شده .

حسن معاشرت زوجین از منظر فقه امامیه 

فصل دوم از تحقیق حسن معاشرت زوجین 

مبنا و جایگاه حسن معاشرت در اسلام
 هدفمندى خلقت، جهت‏دار بودن زندگى انسان و برخوردارى او از كرامتى خاص كه سراسر ابعاد وجودش را در برمى‏گيرد و در مجموعه نظام آفرينش با برخوردارى از اين كرامت، او را نسبت به ساير شؤون جمادى، نباتى و حيوانى زندگى متمايز مى‏سازد و رسالتى عظيم مابين انّا للّه تا انّا اليه راجعون بر عهده وى قرار مى‏دهد، با بى‏بندوبارى و آزادزيستى و رهائى از قيود اخلاقى سازگارى ندارد. چون حركت انسان در مسير زندگى، به‌سوى كمال مطلق است، لذا بايد در زندگى مشترك به همسر خويش به‌مثابه يك انسان مكمل، يك روح تعالى‌بخش، يك مبدأ تحول شخصيت خويش بداند، در اين تحول بايد به‌گونه‏اى حركت كند كه عقل بر نفس اماره غالب آيد كه در غير اين‌صورت،حركت او سير نزولى خواهد داشت.

1- جایگاه حسن معاشرت در اسلام

حسن خلق در فرهنگ اسلام از رحمت الهی ریشه می‌گیرد که خداوند با معرفی پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله به‌عنوان الگوی برتر حسن خلق، در خطاب به آن حضرت می فرماید:

«فَبِما رَحمةِ الله لنتَ لَهُم وَ لَو کُنتَ فَظاً غَلیظَ القلبِ لاَنفَضُّوامِن حَولِکَ فاعفُ عَنهُم وَاستَغفِر لَهُم وَ شاوِرهُم فی الاَمر…»[1]

«و به‌سبب رحمتى از جانب خدا با آنان نرم‏خو شدى؛ و اگر (بر فرض) تندخويى سخت‏دل بودى، حتما از پيرامونت پراكنده مى‏شدند. پس، از آنان درگذر، و برایشان آمرزش بخواه؛ و در كار[ها] با آنان مشورت كن‏ …»

حسن خلق که از فضایل نفسانی است، با لبخندها و خوش‌رویی‌های ظاهری و تصنعی که برای جلب منافع مادی است تفاوت دارد.

1-1- زیباترین مخلوق خداوند

خوش‌خلقی ومدارا با مردم آن‌چنان زیبا و مطلوب پروردگار است که رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله درباره آن می‌فرماید: «لَوکانَ الرِّفقُ خَلقاً یُری ما کانَ مِمّا خَلَقَ اللهُ شیءُ أحسنُ منه»؛[2] «، اگر مدارا مخلوقی بود که دیده می‌شد، در آن‌چه که خداوند آفریده چیزی نبود که نیکوتر وزیباتر از آن باشد.»

و برعکس ناسازگاری و تندی و خشونت با مردم تا آن‌جا مذموم و نکوهیده است که پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله آن‌را این‌گونه نکوهش می‌کند: «لو کانَ الخُرقُ خلقاَ یُری ما کانَ شیءٌ مِمّا خَلَقَ اللهُ اقبَحَ منه»؛[3]«اگر تندخویی مخلوقی بود که دیده می‌شد، در آن‌چه که خداوند آفریده چیزی زشت‌تر از آن وجود نداشت.»

آیاتی از قرآن کریم،استقرار اصل معروف را به‌عنوان وظیفه‌ای در روابط زوجین مطرح می‌سازد. غالب این آیات خطاب به مردان در جهت رعایت حسن معاشرت در برقراری روابط زوجین و روابطی انسانی و اخلاقی با همسر است که تاحدی به تفصیل در رابطه با این آیات و چگونگی رفتار زوجین در کانون خانواده بحث خواهیم نمود.

1-«وَعاشِروهنَّ بالمعروف»؛[4]با همسران خود با اخلاق نیکو معاشرت کنید.

2-«وأتَمروابینکُم بالمعروف»؛[5]درباره «ائتمروا» سه معنا بیان شده است. معنای اول مشاوره‌کردن است. معنای دوم هریک دیگری را به نیکویی فراخواندن و معنای سوم ؛پذیرش گفته و امر یک‌دیگر، آن‌گاه که گفته و دستوری نیکو باشد. مجموع این معانی با توجه به آیه فهمیده می‌شود. تاکید اسلام بر انعطاف  و برخورد منطقی و صمیمی بین زن و شوهر است.[6]

3-«هنَّ لباسٌ لَکُم وَ أنتُم لباسٌ لَهنَّ»[7]آیه‌ای در تاکید معنای قبلی است که هریک از زن و شوهر همچون لباس و پوشاننده عیوب یک‌دیگرند و محافظ و حامی حیثیت و شرف و دین هم‌دیگر و در عین‌حال هریک مآمن و پناه‌گاه دیگری محسوب می‌شوند.

4-«ولهنَّ مثلُ الذَّی علیهِنَّ بالمعروف»؛[8]

در این‌جا اصل معروف را بنیان روابط متقابل زن و مرد در استقرار حق و تکلیف قرار می‌دهد، و رعایت معروف را به‌عنوان وظیفه‌ای طرفینی بر زوجین لازم می‌داند.

5-«فَامسِکوهنَّ بالمعروفِ أوسَرِّحوهُنَّ بِمعروف و لا تمُسِکوهنَّ ضِراراً لِتعتدوا»؛[9]اشاره به این دارد که با صمیمیت  و اخلاق نیکو همسران را نگه دارید و زندگی زناشویی را با ملاطفت و شایستگی ادامه دهید. یا اگر هیچ‌گونه زمینه سازش و آرامش بین شما نیست، با رفتاری منطقی و معقول و به‌دور از هرگونه ازار و اذیت و انتقام‌جویی از یکدیگر جدا شوید.

6-« وَمِنْ اياتِهِ أنْ خَلَقَ لَكُمْ مِنْ أنْفُسِكُمْ أزْواجاً لِتَسْكُنُوا إلَيْها وَجَعَلَ بَيْنَكُمْ مَوَدَّةً وَرَحْمَةً»؛[10]«يكي از آيات قدرت خداوند اين است كه براي شما از جنس خودتان همسر آفريده تا وسيله سكون و آرامش شما باشد و در ميان شما دوستي و رحمت قرار داده است »

مسلما روابط ناشی از باهم بودن و صمیمیت و هم‌دلی مایه آرامش و تسکین خاطر آ‌ن‌ها می‌گردد.

6-«وإن أرَدتُم إستِبدالَ زَوجٍ مَکانَ زَوجٍ وَ ءاتَیتُم إحدیهُنَّ قِنطاراً فَلا تَأخُذوا مِنهُ شَیئاً اَتَأخُذونَه وَبُهتاناً وَ إثماً مُبیناً»[11]

«اگر خواستار جاي‌گزينى همسرى به‌جاى همسر (خود) شديد، و به يكى از آنان مال فراوانى (به‌عنوان مهر) پرداخته‏ايد، پس هيچ‌چيزى از آن را (باز) مگيريد. آيا آن [مهر] را با تهمت و گناهى آشكار (باز پس) مى‏گيريد؟»

در این آیه اتهام‌زدن به حیثیت و آبروی همسر با بهانه‌های واهی، برای این‌که در تنگنا قرار گرفته و از حقوق مالی خویش بگذرد، از مصادیق سوء معاشرت قلمداد شده است. و در ادامه می‌فرماید: «وَکَیفَ تَأخُذونَه وَقَد أَفضی بَعضَکُم إلی بَعضٍ وَأخَذنَ مِنکُم میثاقاً غلیظاً»؛[12]«و چگونه آن [مهر] را مى‏گيريد، و حال آن‌كه برخى از شما به برخى [ديگر] كام داده‏ايد! و آنان از شما (در هنگام ازدواج،) پيمان محكم شديدى گرفته‏اند؟»

شما با ازدواج پیوند محکمی بسته‌اید که این پیوند و میثاق با این نوع از رفتار موافقت ندارد.[13]

ادامه »

جلسه درس اخلاق 

حجت الاسلام والمسلمین ابراهیمی خطیب و مبلغ دینی امروز در جلسه اخلاقی که در مدرسه علمیه کوثر ورامین برگزار شد ضمن تسلیت به مناسبت ماه صفر و شهادت حضرت رقیه سلام الله اظهار داشت : سلاح امام سجاد علیه السلام جهت تبلیغ و ارشاد مسلمین چند چیز بود که از جمله می توان به گریه امام علیه السلام اشاره کرد .

وی افزود : امام علیه السلام چون امکان منبر و وعظ نداشتند سالی یک برده می خریدند و او را تربیت می کردند و بعد آزادش می کردند .

حجت الاسلام ابراهیمی ضمن بیان اهمیت دادن به فضایل و محبت حسینی علیه السلام در جامعه بیان داشت : در جامعه ای که مملو از محبتامام حسین علیهم السلام باشد آزار و اذیت در آن جامعه بسیار کم خواهد بود .

این مبلغ دینی محبت امام حسین علیه السلام را اصل دین خواند و گفت : دشمنان اسلام تمامی تلاش خود را می کنند تا مسلمین را از امام شهیدشان دور سازند زیرا اگر کسی تمسک به امام حسین داشته باشد زیر باز ظلمنمی روند و در برابر زور سر خم نمی کنند .

وی در پایان اظهار داشت : وقتی لوح سینه و عقیده ما به محبت و براعت از دشمنان ائمه معصومین و حضرت زهرا سلام الله متوسل شد گناه را نمی پذیرد و اگر هم گناهی به آن وارد شود در صدد رفع آلودگی و پلیدی آثار گناه بر می آید .

فلسفه کودکانه

از دست شیطنت بچه ها به ستوه امدم و با عصبانیت گفتم : عجب جماعت نفهمی هستید ، دخترم در کمال ارامش و با لبخندی مرموز گفت : مگه تو مامانمون نیستی ؟
گفتم : هستم
گفت : پس چرا بهمون میگی جماعت نفهم ، اینجوری خودت هم جزو ما میشی .

شگفت زده شدم ، دخترم فقط ۴ سال دارد !!!!!!

بچه ها فراتر از ذهن ما می فهمند ، احترام به انها احترام به خود ماست  …..

در قیامت چه عملی افضل اعمال است

در کشف الغمه نقل می کند از ابی علقمه که گفت : پیامبر اکرم صلی الله و علیه و اله و سلم نماز صبح را خواند انگاه روی به جانب ما نمازگزاران نمود و فرمود : دیشب در خواب حمزه ابن عبدالمطلب  و برادرم جعفربن ابی طالب را دیدم یک ظرف پر از میوه جلوی انها بود ، مقداری را خوردند بعد میوه تبدیل به انگور شد ، باز مقداری خوردند تبدیل به خرما شد ، باز شروع کردند به خوردن. من نزدیک انها رفتم گفتم پدر و مادرم فدایتان چه عملی را بعد از مرگ بهترین عمل مشاهده کردید ؟

گفتند پدر و مادرمان فدایت باد “ وجدنا افضل الاعمال الصلاه علیک و سقی الما و حب علی ابن ابی طالب علیه السلام : بهترین عمل در این بازار  صلوات فرستادن برتو ، اب دادن به مردم و محبت علی ابن ابی طالب علیه السلام است .”

دیده شده در کتاب رویای صادقانه ، موسی خسروی ، نشر الف ، ص ۲۴

نشانه های کمبود شخصیت 

حجت الاسلام والمسلمین محمدمسلم وافی در جلسه اخلاقی که در مدرسه علمیه کوثر ورامین برگزار شد ضمن اشاره به مباحث تربیتی در جلسات گذشته اظهار داشت : تربیت خودکنترلی یا واکسینه بودن بهترین نوع تربیت است .

وی ادامه داد : برای خودکنترلی ۴۸روش تربیتی وجود دارد .

محمد مسلم وافی با بیان اولین روش تربیتی خودکنترلی گفت : ایجاد یا تقویت شخصیت در متربی مهمترین فاکتور در تربیت است .
وی افزود: برای این که بفهمیم فرد  شخصیت محکمی دارد یا خیر باید نشانه های کمبود شخصیت را بشناسیم .

حجت الاسلام وافی گفت : از جمله نشانه های کمبود شخصیت  در افرادی است که زیاد و زود تقلید می کنند .

وافی افزود : دومین نشانه کمبود شخصیت در  افرادی است که زود جوگیر می شوند .

محمد مسلم وافی سومین نشانه افراد کم شخصیت را زیاد استفاده کردن از کلمه ” نمی شود ” و نمی توانم ” عنوان کرد و اظهار داشت : وقتی به کودک می گویید که این لبوان را بردار و فلان جا بگذار ، پاسخ می دهد نمی توانم ، یا می گوید چطور این کار را انجام دهم .

وافی برای تقویت شخصیت راهکارهایی بیان نمود و اظهار داشت : اولین راه تقویت  شخصیت ، شخصیت داشتن خود مربی است . پدر و مادر خودشان باید دارای شخصیت باشند . پدر یا مادری که به راحتی در منزل از الفاظ نامناسب استفاده می کنند فرد شخصییتی نیستند .

وی با اشاره به روایت امیرالمومنین افزود : من کرمت علیه نفسه هانت علیه شهواته ؛ اگر کسی کرامت نفس داشته باشد هیچ کس از او اسیب نمی بیند .

حجت الاسلام والمسلمین محمد مسلم وافی مسولیت دادن به طرف مقابل را دومین راه افزایش شخصبت خواند و بیان داشت : مسولیتی که به فرد یا کودک داده می شود باید در توان او باشد و اگر از عهده انجام مسولیت برنیامد نباید او را توبیخ کرد .

وافی در پایان این جلسه اخلاق تربیتی افزود : راه دیگر تقویت شخصیت مشورت کردن با فرد است .

خوب است انسان با انصاف باشد

اخبار زیادی از اهل بیت پیغمبر صلی الله و از خود حضرت وارد شده است به این که سخت ترین عبادات و کارهایی که خدا از بندگاه خواسته است سه چیز است :

1- ذکر الله تعالی فی کل حال ؛ به یاد خدا بودن در همه حالات .

2- انصاف الناس من نفسک ؛ برای مردم بخواهی آنچه بر خودت می خواهی .

3- مواسات الاخ فی المال ؛ برادر دینی را در مال خود از خودت بیشتر پذیرایی کنی .

در توضیح بند اول باید گفت : اگر به یاد حضرت حق باشیم در وقت واجبات سعی می کنیم که واجبات را به وقت خودش انجام دهیم و مطابق دستور به جای آوریم و موقعی که حرام پیش آمد از حرام دوری کنیم . با زبانمان گناه نکنیم و رفتارمان گناه نباشد .مضافا به این که زبان مدام ذکر خدا را بگوید .

در قسم دوم باید مومن باید با برادر و خواهر دینی حق کشی نکند . اگر نمی خواهد مردم بدگویی او را کنند ، بدگویی از دیگران نکند . اگر هم می خواهی آبرویت حفظ شود مردم را رسوا نکن .

در توضیح بند سوم هم باید طوری زندگی کرد که اگر خودت محتاج به چیزی هستی و برادرت نیز محتاج به همان است ؛ او را بر خودت ترجیح دهی و حاجتش رابرآورده سازی و این کار همه کس نیست و در این قسم این رقم و تا به این حد واجب نیست بلکه این نوعی مردانگی است که امیرالمومنین علیه السلام و اهل بیت سلام الله این این رقم مواسات را انجام داده اند که سوره مبارکه دهر در شان آنها نازل  شده است « و یوثرون علی انفسهم و لو کان بهم خصاصه »1 ایثار یعنی از خود وا گرفتن و به دیگران  دادن است .اگر چه خود محتاجند .2

1- سوره حشر ، آیه 9

2-خودسازی و مشکل جامعه ، حاج حسن صنیعی ، انتشارات دارلتفسیر ،ص 77

 نکاتی برای متقین

گفت :هرکس محصن شود در تقوا اسان گردد بر وی اعراض از دنیا .

گفت : تقوا ان است که به گوشه چشم به لذات دنیا باز ننگری و به دل در ان تفکر نکنی .

گفت : بزرگ داشتن حرمت مومن از بزرگ داشتن حرمت خداوند است و به حرمت بنده به محل حقیقت تقوا رسد .

گفت : در باطن نگرستن معرفت حق از دل ببرد .

گفت : هر که را مودت حق بود کس بر وی غالب نتواند شد .

گفت : دنیا را به وحشت داغ کرده اند تا انس مطیعان خدای به خدا بود نه به دنیا .

گفت : خوف می باید که خوف بیش از رجا است .

دیده شده در کتاب تذکره الاولیا ، فریدالدین عطار نیشابوری ، ذکر احمد مسروق ، سخنان احمد مسروق ، ص ۹۸

پاکی چشم نتیجه ایمان قلبی است

در آیات و روایات انسان به صیانت از قلب سفارش شده در حالی چنین تاکیدی نسبت به دیگر اعضا بیان نشده است.

 امام صادق(ع) فرمودند: قلب در وجود انسان همانند یک حاکم است و اعضای بدن به عنوان سرباز و ارتش او به شمار می‌روند؛ اعضا و جوارح انسان با عنوان ابزار فرمانبردار قلب هستند.

 قلب انسان اگر از طریق چشم و گوش به چیزی علاقه مند شود همه اعضا و جوارح را به کار می‌گیرد تا انسان به آن علاقه‌ای که می‌خواهد دست یابد برای مثال زمانی که انسان عاشق زیارت اباعبدالله الحسین(ع) می‌شود قلب با استخدام اعضا و جوارح انسان را به آن عشق می‌رساند.

 اگر مایه قلب مثبت باشد انسان به سمت متعلقات نیکو و مثبت گام برمی‌دارد اما اگر محتوای قلب منفی باشد حال و رفتار انسان نیز منفی می‌شود

 همه اعمال و حرکات مردم تا روز قیامت متکی به وضع درونشان است؛ اعمالی که انسان در بیرون انجام می‌دهد از تراوشات قلب او نشات می‌گیرد از این رو قلب انسان نباید همانند برگی در کویر باشد که با کمترین وزش نسیم آن را زیر و رو کند.

 خداوند تواب است و اگر انسان در دنیا لغزشی انجام دهد و استغفار کند خداوند توبه او را می‌پذیرد و براساس آیات الهی خداوند هیچ گناهکاری را ناامید نمی‌کند بنابراین انسان تا زمانی که در حیات دنیوی زندگی می‌کند فرصت توبه و استغفار دارد.

 اگر این مقدمات شامل ارتباطات با واقعیات باشد آن محبت در قلب انسان نهادینه می‌شود بنابراین اگر قلب انسان گیر مقدمات منفی و ظلمانی باشد گرفتار گناه و فعل حرام می‌شود.

 خداوند اگر انسان را دوست داشته باشد به او چشم پاک عطا می‌کند

سخنرانی شیخ حسین انصاریان ، حسینیه هدایت ، ۲۴ مهر ۹۶، شنیده شده.

برگزاری دومین جلسه اخلاق عمومی با محوریت راهکارهای تربیت فرزند

حجت الاسلام و المسلمین محمد مسلم وافی در جلسه اخلاق عمومی که در مدرسه علمیه کوثر ورامین برگزار شد ضمن بیان اهمیت تربیت فرزند گفت : این امکان وجود ندارد که بتوان انسانی را یک روزه تربیت کرد .

وی افزود : وقتی در دین مبین اسلام برای نوشیدن یک لیوان آب ۱۳ دستور وجود دارد چطور ممکن است که برای تربیت فرزند دستوری نداشته باشد .

حجت الاسلام وافی ضمن بیان تفاوت در سرعت دریافت انسانها از میزان تربیت پذیری افراد بیان داشت : امام خمینی ( ره) در اولین جلسه دیدار با بنی صدر او را شناخت و به اطرافیان فرمود :که او فرد صالحی نیست .

استاد وافی با بیان تعاریف رایج در تربیت ، تربیت زوری یا فنری یا تحمیل محور را اولین نوع تربیت برشمرد و گفت : این شیوه با وارد کردن فشار بر فرزند و وادار کردن او به کارهایی که دوست داریم صورت می گیرد .

وی افزود : در این روش مانند فنری که پس از فشرده شدن رها می شود اگر فشار را از فرزند برداریم به شدت می پرد .

محمد مسلم وافی داغ کردن یا تلقین محوری را دومین شیوه تربیتی خواند و اظهار داشت : در این شیوه اگر فضای تربیتی سرد شود فرزند دست از همه چیز بر می دارد .

وافی تربیت قیفی را سومین نوع تربیت بیان کرد و آن را آموزش محور خواند و افزود : در این نوع تربیت با هر اشکالی که از فرد بگیریم ، این پاسخ را دریافت می کنیم که «من خودم می دانم »

حجت الاسلام وافی در تعریف نوع چهارم تربیت گفت : این شیوه از تربیت به صورت خودکنترلی و واکسینه محور است .

وی افزود : این نوع بهتر شیوه تربیتی است .

استادوافی در پایان با تاکید بر یادگیری صحیح اصول و فروع دین گفت : ما برای داشتن تربیت صحیح باید بدانیم چرا خدا عادل است ، چرا نبوت داریم و چرا قیامت وجود دارد .