یکی از جنبه ها یا عناصر دینٰ که مورد توجه پژوهشگران بسیاری قرار گرفته،"مناسک” است. دورکیم اعتقاد دارد که اعمال و مناسک نیز مانند “اعتقادات"، در همه ی ادیان به چشم می خورد و هسته ی مشترک هر دین و مذهبی به شمار می رود. همان گونه که نظام “اعتقادات” ذاتی هر دینی است، همه ی اقوام بشری ، اعتقادات بنیادی مذهبی شان را در مناسک و فرایض مجسم می سازند."اسپیلکا” و همکاران او معتقدند مناسک و آئین های دینی، ضمن اینکه واجد نقش محوری در دین می باشند، ریشه های عمیقی در گذشته ی انسان داشته اند و کنش های بسیاری دارند. یکی از موارد مهم آن نیز ایجاد و تداوم مهار خود دو جهان شخصی ما است؛ به ویژه در زمان هایی که احساس می کنیم تحت فشار قرار گرفته ایم.

این پژوهشگرات تأکید می کنند که در عصر کنونی،نقش دعا و مراسم در دین بع هیچ عنوان کم نشده است،زیرا این امور، ابزار های ارتباط معنوی بین شخص و دیگران هستند، ما  را از نظر روان شناختی به دیگران و میراث فرهنگی مشترکمان نزدیک تر می سازند و به ما اجازه می دهند احساس توانمندی در غلبه بر همه ی مشکلات داشته باشیم . همچون"پریوسر” معتقد است فرایض دینی وقتی به عنوان ساختاری برای بیان هیجان ها و دفاعی علیه احساس های ناخوش آیند به کار روند، در تنظیم هیجان ها  مهار عملکرد و افزایش مهار خود برای مقابله با رفتار و افکار آشفته مؤثر هستند. “هورنر” و “داب” نیز اشاره دارند که فرایض مذهبی، اداره ‘کننده ی موارد ژیش بینی نشده ی زندگی می باشند.

اسپلیکا  و همکاران معتقدند انجام مناسک، به منظور ایجاد احساس ایمنی و رسانیدن فرد به معناهای مفید و جدید،ممکن است به دور کردن فرد از خود کمک کند؛ به عبارت دیگر، مناسک، فرد را از هیجان های خود دور کرده، به وی اجازه می دهد به جهان بازگردد و فرایندی است که از دلمشغولی “وسواس گونه نسبت به خود” جلوگیری می نماید. به همین دلیل است که “ریوز” و “بوئرسما” مدعی شدند مناسک می تواند احساس مثبت قدرتمندی مشخص را برای فردی که احساس می کند از کنترل خارج شده است، فراهم نماید. نتایج پژوهش های ” ایل” نشان می دهد که نقش اعمال و مناسک مذهبی در کاهش اضطراب و تنیدگی و افزایش توانایی فرد در مهار محیط، مؤثر بوده است. “ولف” نیز نقش آداب و مناسک مذهبی را در محدود کردن پرخاشگری، ارتباط دهی مناسب و افزایش پیوستگی گروهی مؤثر دانسته است .

“فرال"، “کوال” و “کوئینگ” نیز نشان دادند که بین مذهب و پدیده هایی مانند خشنودی از زندگی ، اضطراب و معنا و مفهوم در زندگی، ارتباط وجود دارد.

همچنین به نقل از خبرگزاری ایسنا علوم پزشکی ایرانٰ روزه داری برای بیماران مبتلا به اختلالات روانی خفیفٰ مفید است. روزه داری در این دسته از بیمارانٰ افزون بر جنبه های مذهبی، به عنوان شیوه ای روان درمانی و تغییر رفتار به شمار می رود، سلامت روانی آنها را تقویت می کند و قدرت اراده، تصمیم گیری اجرا و عمل را در آنها افزایش می دهد.

صفحات: 1· 2· 3