وظایف والدین در تربیت کودکان 

قرآن می‌گوید: اینهایی که می‌خواهند نماز بخوانند اگر سالم هستند بایستند. اگر سالم نیستند بنشینند. بیمار جدی هم هستند بخوابند. ما سالها پای تخته سیاه ایستادیم. حالا نشسته هستیم. مثنوی یک شعری دارد مضمون شعر این است که کسی که سکنجبین می‌پزد، اگر دید ترش است شکرش را زیاد می‌کند. بحث امروز ما هم این است که ترشی زیاد شده است، شما باید شکرش را زیاد کنید. موضوع بحث ما این است. چون فضای جامعه، فضای مجازی و اینترنتی و ماهواره‌ای شده است. اگر در سرما پدر و مادر لباس خوب تن بچه نکنند، سرما می‌خورند. سرما زیاد شده است. زمین‌ها یخ است. اگر کفش بچه خوب نباشد، لیز می‌خورد. یک مقداری باید بیشتر دقت کنیم وگرنه خسارت می‌بینیم.

قرآن می‌گوید: خسارت این نیست که شما برج ساختی و کسی نمی‌خرد. یا سکه ارزان شد. به مردم بگو: خسارت واقعی برای کسانی است که خودشان را باختند و نسلشان را هدر دادند. ما برای اینکه سرمایه‌گذاری کنیم، الآن فقط در مسائل اقتصادی سرمایه‌گذاری می‌کنند. آن هم هست. اما سرمایه‌گذاری اصلی این است که وقتی پدر و مادر از دنیا رفتند یک نسل مؤمنی را گذاشته باشند. این سرمایه‌گذاری است. سرمایه‌گذاری واقعی این است.

به هر حال اگر پدر من مرا خوب تربیت کرده باشد، من اگر الآن حرف حقی را بزنم، ثوابش را پدر و مادر من می‌برد. این سرمایه‌گذاری است. سرمایه‌گذاری که فقط آجر و آهن نیست. برای خرجی زن و بچه باید آن سرمایه‌گذاری هم بشود. «من لا معاش‏ له‏ لا معاد له‏» زندگی هم اصل است. قرآن به دنیا هم عنایت دارد. در قرآن ۱۱۵ مرتبه کلمه دنیا آمده است. ۱۱۵ مرتبه هم کلمه آخرت را گفته است. و لذا گفتند: «رَبَّنا آتِنا فِي الدُّنْيا حَسَنَةً وَ فِي الْآخِرَةِ حَسَنَة» سرمایه‌گذاری فقط اقتصادی نیست. کسی روی بچه‌ها سرمایه‌گذاری نمی‌کند.

تقویت پدر و مادرها از چند راه است: اول مطالعه کتب مفید؛ کسانی که لیسانس هستند کتاب‌های مطهری را بخوانند. مطهری ۵۲ کتاب دارد. سال هم ۵۲ هفته است. هفته‌ای یک عدد از کتاب‌های مطهری را بخوانید. خودشان را باسواد ندانند. قرآن می‌گوید: «وَ ما أُوتِيتُمْ‏ مِنَ الْعِلْمِ إِلَّا قَلِيلًا» (اسراء/۸۵) همه با هم یک ذره سواد دارید. یعنی از علم فقط یک اندکی می‌دانید.

به من می‌گویند: دیگر کسی کتاب نمی‌خرد. این خیلی بد است. سقوط یک جامعه به این است که نسل نو مطالعه نکنند. این خیلی مهم است.
مشغله زیاد برای خودمان درست کردیم به بچه‌ نمی‌رسیم. در خانه باید به بچه رسید. این شش سال اول برای تربیت خیلی مهم است. با بچه باید بچه شد. حدیث داریم هرکس بچه دارد خودش هم بچه شود. پایین بیاییم که این بچه رشد کند. یکبار حضرت امیر خانه یک بچه یتیم آمد و گفت: عزیز! آقا زاده! هرچه گفت این بچه یتیم همینطور نگاه کرد. امیرالمؤمنین هی گفت و بچه هیچ نگفت. حضرت خیلی ناراحت شد که چرا این بچه نمی‌خندد. با زانوهایش راه رفت و بع بع کرد. این یتیم خندید. یک کسی گفت: آقا شما امیرالمؤمنین هستی. صدای بز درمی‌آوری؟ گفت: می‌خواهم این یتیم بخندد. پدر و مادر یک مقدار مشغله‌اش را کم کند و به بچه برسد.

مسأله‌ دیگر اینکه خیلی دنبال رفاه مادی هستیم. فکر روح بچه نیستیم. فکر کمبودهای معنوی روح بچه نیستیم. بیشتر به لباس بچه می‌رسیم. برای خرید یک کفش غصه نمی‌خورند. اما اگر برای بچه یک کتاب بخرند گران باشد ناراحت می‌شوند.

گاهی هم در خانه یک گفتگوهایی می‌شود در ذهن بچه می‌ماند. روبروی بچه از گرانی جامعه می‌گوید. بچه نمی‌داند گرانی یعنی چه! یا اینکه پدر و مادر با هم بد حرف می‌زنند. نخیر نمی‌خواهم! به شما ربطی ندارد. این بچه یاد می‌گیرد. اگر بچه در گهواره هست پدر و مادر با هم رابطه نداشته باشند. مقابل بچه نباشند. چون اگر دختر باشد زناکار می‌شود. پسر باشد زنا کننده می‌شود. بچه‌ها را بچه ندانیم. گفتن اذان و اقامه در گوش بچه برای این است که بچه از همان ساعت اول می‌فهمد. عصبانی نشویم. اگر عصبانی شدیم حرف نزنیم. اگر خواستیم بروز بدهیم مقابل بچه نباشد.

خورشید بالای سر ما می‌تابد، لامپ هم روشن است. این تناقض است. ما باید بچه را طوری تربیت کنیم که در تناقض‌ها بتواند تشخیص بدهد. درکش را بالا ببریم. جاده موج دارد ما باید لاستیک را کلفت کنیم که از این موج‌ها رد شود. لاستیک دوچرخه در موج‌ها تاب برمی‌دارد. لاستیک تراکتور چون کلفت است از موج رد می‌شود.

اگر پدر و مادر تلاش کردند تو را از خط خدا دور کنند، برای خدا شریک قائل شوی. درست را بخوان نمازت را هم می‌خوانی. نمی‌گویم درست خوب نیست. باید با هم باشد. با دو بال باید پرواز کرد. یک کسی از من پرسید: چرا کشورهایی که نماز می‌خوانند ترقی نکردند؟ گفتم: خدا در قرآن فقط «و اعبدوا» ندارد. «و اعلموا» هم دارد. «و اعبدوا» یعنی نماز بخوان. «و اعلموا» یعنی درس بخوان. هر دو لاستیک باید باد داشته باشد. وقتی یک لاستیک پنچر است ماشین حرکت نمی‌کند.

قرآن می‌گوید: اگر پدر و مادر تلاش کردند تو را منحرف کنند، «فَلا تُطِع‏» (فرقان/۵۲) اطاعت نکن. احسان بکن. اما اطاعت نکن. تسلیم آنها نشو. گاهی پدر و مادر کج فکر می‌کنند. «فَلا تُطِعْهُما» (عنکبوت/۸) دو بار در قرآن آمده است. یعنی اطاعت از پدر و مادر نکن. بی‌احترامی نکن. «براً كان أو فاجراً» حدیث داریم خوب باشند یا بد، باید احترام بگذاریم. ولی تسلیم نشویم. چرا؟ برای اینکه گاهی وقت‌ها خدا می‌گوید: توحید، پدر و مادر می‌گوید: شرک. اینجا باید ظرفیت و قدرت تشخیص بچه را بالا برد. هماهنگی بین پدر و مادر هم مسأله مهمی است. پدر یک برخورد دارد. مادر یک برخورد دارد.

شریعتی: ۰۹۶۴۰ شماره تلفن مرکز پاسخگویی به سؤالات دینی هست که حاج آقا فرمودند

سخنان حجت الاسلام قرائتی ، برنامه سمت خدا ،شنیده شده.