ارتداد از ولایت غیر ولایت 

اصرار وجود مبارك حضرت امير در زمان حكومتش اين بود كه اسلام را به عقلانيت و عقل و عدل خود برگرداند و جاهليتي كه قبل از اسلام بود و بعد از رحلت رسول خدا(عليه و علی آله آلاف التحيّة و الثناء) به صورت اوّلي برگشت كه گفته شد«ارْتَدَّ النَّاسُ بَعْدَ النَّبِيِّ ص إِلَّا ثَلَاثَة»اين ارتداد از عقلانيت به جاهليت است، ارتداد از ولايت است، نه ارتداد از شهادتين، وگرنه حكم اسلام براي همه بود، اينها يكديگر را پاك مي‌دانستند، با يكديگر زناشويي داشتند، احكام اسلام بعد از سقيفه ثابت بود؛ منتها ارتداد از عقلانيت به جهالت بود, ارتداد از ولايت به غير ولايت بود.

يك بيان نوراني اميرالمؤمنين ، در آن نامه وجود مبارك حضرت امير دارد که نظام حكومتي و مسئولان رسميِ مدينه اتفاق كردند كه فاطمه(سلام الله عليها) را از بين ببرند، اين براي چه بود؟ در هنگام دفن بدن مطهّر زهرا(سلام الله عليها) وجود مبارك حضرت امير(سلام الله عليه) رو به قبر مطهر پيامبر كرد، عرض كرد: «بتَضَافُرِ»؛ يعني اِجماع, استفاضه, «بتَضَافُرِ أُمَّتِكَ عَلَي هَضْمِهَا»همه اتفاق كردند زهرا را از بين ببرند.

اين خطبه «فدكيه» چه كرد، چگونه سقيفه را رسوا كرد، چگونه حكومت آنها را زير و رو كرد، چگونه افكار عمومي را عليه حقانيت آنها شوراند كه همه اتفاق كردند زهرا را از بين ببرند وگرنه آن روزهاي اوّل خيلي‌ها حاضر شدند تسليت بگويند، كاري به حضرت زهرا نداشتند. فدكي داشت حضرت آنها غصب كردند؛ اما اين حضرت چه كرد! در آن خطبه چه گفت! چطور مردم را شوراند! چطور اسلام را به آن قلّه اوّلي‌اش معنا كرد! اينكه بارها اصرار ما اين است كه خطبه «فدكيه»بايد در حوزه درسي بشود، براي همين است.

خطبه «فدكيه» چند بخش دارد: آن بخش‌هايي كه حقوقي است فُضلا متوجه مي‌شوند. آن بخش‌هاي سياسي قابل توجه است؛ اما آن چند سطر اوّل مطمئن باشيد بدون درس حلّ نمي‌شود، آن سه, چهار خط اوّل! يقيناً اين گونه است، اين گوي و اين ميدان! آن هم خواص بايد درس بخوانند كه چه فرق است بين «لا مِنْ شَيْء» و «من لا شيء». اين خطبه كاري كرد كه كلّ مدينه را برگرداند، كلّ نظام را زيرورو كرد، همه را زير سؤال برد؛ لذا تمام مسئولين سعي كردند زهرا را از بين ببرند، وگرنه حضرت كاري نكرد

جلسه درس اخلاق آیت الله جوادی آملی ، شنیده شده .