اکمال الدین حدیث زیر را به پنج طریق از کمیل بن زیاد نقل می کند.

کمیل بن زیاد گفت : امیر المومنین علیه السلام دست مرا گرفت و از موفق خارج کرد همین که داخل بیابان شد آهی کشید و فرمود : این دل ها گنجینه دانشند ، بهترین آن ها دلی است که جاگیر بیشتر باشد ، آن چه به تو می آموزم به خاطر بسپار :

مردم دسته هستند :۱_ عالم ربانی . ۲_ دانشجویی که در راه رستگاری است .۳_ گروهی که احمق و نادانند و همچون پشه های ریز که بر سر و گوش پایان اجتماع دارند به هر صدایی گوش فرا داده پیروی می کنند و با هر بادی که بوزد تغییر جهت می دهد . از نور دانش بهره ای نبرده اند که موجب هدایت آن ها شود و به پایگاهی استوا. پناه نیاورده اند تا نجات یابند .

کمیل ! علم و دانش بهتر از مال است زیرا دانش تو را نگهبان و حافظ است و اما تو باید مال را نگهبانی کنی . مال با بخشش کم می شود اما دانش با آموزش افزون می گردد .

کمیل !  علاقه به علم و دانش از لوازم دین و آیین خداست که به وسیله آن انسان کسب طاعت می کند و بهترین ارمغان ها را برای آخرت ذخیره می نماید .

کمیل ! گنج وران در حال زندگی مرده اند ولی دانشمندان تا دامنه قیامت رنده و پایدارند گر چه پیم آن ها از میان رفته است .

کمیل ! دقت کن در این جا ( اش ه به سینه خود نمود ) انبوهی گران از دانش است که اگر کسی را بیابم شایسته تعلیم باشد به او می آموزم .

آری پیدا می شود اما کسانی هستند که به آن ها اطمینان نیست دین را در راه هوس های دنیا به کار می برند و با نعمت خداداد خود را بر دیگران برتری می دهند و دلایل و حجت های خدا را در راه نابودی دوستان خدا به کار می برند . ممکن است تا حدودی پیرو حق باشند اما بینش و بصیرتی در به کار بردن آن ندارند یا شیفته و فریفته غرایز و لذتها است که اسیرشهوت است و یا گرفتار جمع مال و بر هم انباشتن زر و سیم است که لیاقت رهبری دین را ندارد ، بسیار شباهت دارند بچارپایان چه اگر به این دلیل علم از میان می رود به واسطه نبودن کسانی که شایستگی حمل آن را داشته باشند ……

اما نه خدایا ! هرگز زمین خالی ازحجت نیست که قیام با دلایل برای خدا نماید ، یا ظاهر و آشکار باشد و یا پنهان و بیمناک تا حجت و درای خدا باطل نشود ، اما چقدر هستند آنها و کجایند ؟ 

به خدا قسم تعداد آنها از همه کمتر است و مقامشان از همه بالاتر . به وسیله ایشان خدا دلایل و براهین خودرا حفظ می کند تا به شخصیت هایی نظیر خود بسپارند و در دل مردمی پاک سرشت بذر آن را بکارند …..

دیده شده در بحارالانوار ، محمد باقر مجلسی ، ج ۷ ،  ترجمه موسی خسروی ، بخش اول ، امامت انتشارات کتابفروشی اسلامی، ص ۳۰ .