وَ قَضی‏ رَبُّکَ أَلاَّ تَعْبُدُوا إِلاَّ إِیَّاهُ وَ بِالْوالِدَیْنِ إِحْساناً إِمَّا یَبْلُغَنَّ عِنْدَکَ الْکِبَرَ أَحَدُهُما أَوْ کِلاهُما فَلا تَقُلْ لَهُما أُفٍّ وَ لا تَنْهَرْهُما وَ قُلْ لَهُما قَوْلاً کَریماً  : پروردگارت مقرر داشت که جز او را نپرستید و به پدر و مادر نیکی کنید. هر گاه تا تو زنده هستی هر دو یا یکی از آن دو سالخورده شوند، آنان را میازار و به درشتی خطاب مکن و با آنان به اکرام سخن بگوی‏.۱

در این آیه شریفه به چند نکته اشاره شده است

- بعد از اصل توحيد به يكى از اساسی ‏ترين تعليمات انسانى انبياء ضمن تأكيد مجدد بر توحيد اشاره كرده، مى ‏گويد: «و پروردگارت فرمان داده جز او را نپرستيد و نسبت به پدر و مادر نيكى كنيد»! (وَ قَضى‏ رَبُّكَ أَلَّا تَعْبُدُوا إِلَّا إِيَّاهُ وَ بِالْوالِدَيْنِ إِحْساناً).

قرار دادن توحيد يعنى اساسىی ‏ترين اصل اسلامى در كنار نيكى به پدر و مادر تأكيد ديگرى است بر اهميت اين دستور اسلامى. سپس به بيان يكى از مصداقهاى روشن نيكى به پدر و مادر پرداخته، مى‏ گويد: «هرگاه يكى از آن دو، يا هر دو آنها، نزد تو به سن پيرى و شكستگى برسند (آن چنان كه نيازمند به مراقبت دائمى تو باشند از هرگونه محبت در مورد آنها دريغ مدار، و كمترين اهانتى به آنان مكن، حتى) سبكترين تعبير نامؤدبانه يعنى: اف به آنها مگو» (إِمَّا يَبْلُغَنَّ عِنْدَكَ الْكِبَرَ أَحَدُهُما أَوْ كِلاهُما فَلا تَقُلْ لَهُما أُفٍّ).

«و بر سر آنها فرياد مزن» (وَ لا تَنْهَرْهُما). بلكه «با گفتار سنجيده و لطيف و بزرگوارانه با آنها سخن بگو» (وَ قُلْ لَهُما قَوْلًا كَرِيماً).۲

وقتی خداوند در قرآن انسان‌ها را از کوچکترین بی احترامی به پدر و مادر که اف نامیده می شود نهی میکند ، بدان معناست که در هر شرایطی به والدین نیکی کنیم تا دچار عذاب دنیوی و اخروی نشویم چرا که پیامبر اسلام صلی الله و علیه و آله و سلم می‌فرماید : « کیفر دوچیز در دنیا زود می‌رسد ،۱- ظلم کردن  ۲- بدرفتاری با پدر و مادر »۳

و همچنین پیامبر صلی الله و علیه و آله و سلم در مورد عذاب اخروی بی احترامی به والدین می‌فرماید :« چهار کس را خداوند در روز قیامت نظر رحمت نکند : عاق والدین ، منت گذار ، تکذیب کننده تقدیرات الهی و مداومت کننده شرب خمر .»۴ 

۱-سوره اسرأ آیه ۲۳.

۲-دیده شده در برگزيده تفسير نمونه، ج‏۲، ص: ۶۱۶.

۳ -دیده شده در کتاب کشکول مهربان به نقل از نهج الفصاحه ، ص ۴۱۷ 

۴- همان ، به نقل از خصال شیخ صدوق .