آيات گذشته نامى از پيمان بنى اسرائيل به ميان آمد، ولى دراين باره تفصيلى ذكر نشد، در آيات مورد بحث ، خداوند موادى از اين پيمان را يادآور شده است ، بيشتر اين مواد يا همه آنها از امورى است كه مى بايست آن را جزء اصول و قوانين ثابت اديان الهى دانست ، چرا كه در همه اديان آسمانى اين پيمانها و دستورات به نحوى وجود دارد. در اين آيات ، قرآن مجيد يهود را شديدا مورد سرزنش قرار مى دهد كه چرا اين پيمانها را شكستند؟ و آنها را در برابر اين نقض پيمان به رسوائى در اين جهان و كيفر شديد در آن جهان تهديد مى كند.

در اين پيمان كه بنى اسرائيل خود شاهد آن بودند و به آن اقرار كردند اين مطالب آمده است :

۱- توحيد و پرستش خداوند يگانه ، چنانكه نخستين آيه مى گويد: بياد آوريد زمانى را كه از بنى اسرائيل پيمان گرفتيم جز الله (خداوند يگانه را پرستش نكنيد، (و در برابر هيچ بتى سر تعظيم فرود نياوريد) (و اذ اخذنا ميثاق بنى اسرائيل لا تعبدون الا الله ).

۲- (و نسبت به پدر و مادر نيكى كنيد) (و بالوالدين احسانا).

۳- (نسبت به خويشاوندان و يتيمان و مستمندان نيز به نيكى رفتار نمائيد) (و ذى القربى و اليتامى و المساكين ).

۴- (و با سخنان نيكو با مردم سخن گوئيد) (و قولوا للناس حسنا).

۵- (نماز را بر پا داريد) (و در همه حال به خدا توجه داشته باشيد) (و اقيموا الصلوة ).

۶- (در اداى زكات و حق محرومان ، كوتاهى روا مداريد) (و آتوا الزكاة ). (اما شما جز گروه اندكى سرپيچى كرديد، و از وفاى به پيمان خود، رويگردان شديد) (ثم توليتم الا قليلا منكم و انتم معرضون ).۲

در روایتی از امام سجاد ـ علیه السلام ـ حقّ مادر این چنین بیان شده است: «و اما حق مادرت بر تو، این است که بدانی او تو را در جایی حمل کرده است که هیچ کس، دیگری را حمل نمی‌کند و از میوة دلش به تو داد که أحدی به دیگری نمی‌دهد و تو را با تمام أعضایش حفظ کرد و اهمیتی نمی‌داد که خود گرسنه باشد، اما تو سیر باشی و خودتشنه باشد اما تو را سیراب کند و خود برهنه باشد اما تو را بپوشاند و خود زیر آفتاب باشد امّا تو را سایه افکند و به خاطر تو خواب را بر خود حرام کند و از گرما و سرما نگاهت دارد، تا تو را داشته باشد و از دست ندهد. بنابراین تو جز با کمک و توفیق الهی، از پس قدردانی او بر نمی‌آیی.»۳

حق پدر را فراموش مکن! و در جای دیگر حق پدر را اینگونه بیان می‌دارد: «اما حق پدرت، این است که بدانی او اصل و ریشة توست؛ زیرا اگر اونبود تو هم نبودی، پس هر خصلت خوشایندی که در خود دیدی بدان که منشاء و ریشة آن نعمت در وجود پدرت می‌باشد. بنابراین خدای را بستای و برای آن نعمت از پدرت سپاسگزار باش.»۴

۱- سوره بقره ، آیه ۸۳.

۲- دیده شده در برگزیده تفسیر نمونه ، ج ۱ ، ص ۱۰۱.

۳- میزان الحکمه، محمدی ری شهری، ترجمة حمیدرضا شیخی، ناشر دارالحدیث، چاپ اول، ۱۳۷۷، جلد ۱۴، ص ۷۰۹۵.

۴- دیده شده درسایتhttp://www.tebyan.net/newindex.aspx?pid=171272

صفحات: 1· 2