حضرت آیت الله عبدالکریم کشمیری:

هر موقعی که دلم برای حضرت امیر علیه السلام تنگ می شود ، سورهٔ مؤمنون را می خوانم ؛ زیرا این سوره مُنْتَسب به ایشان است.

آیه ۱۱

الذین یرثون الفردوس هم فیها خالدون : « فردوس » به معنی بهشت برین و برترین باغهای بهشت است که طبق ظاهر آیاتی که گذشت ، مخصوص مومنانی است که دارای صفات برشمرده گذشته ( خاشع در نماز ، از لغو رویگردان ، پرداخت کننده زکات ، پاکدامن ، امانتدار مواظب بر نماز ، ) هستند . بنابراین دیگر بهشتیان در مراحل پایین تری قرار دارند.

آیه ۱۲

و لقد خلقنا الانسان من سلاله من طین : این آیه و بخشی از آیات آینده ، راههای اساسی تحصیل ایمان و معرفت را نشان می‌دهد . نخست انسان را به کاوش در اسرار درون ( سیر در عالم انفس) وا می‌دارد و در آیات بعد ، او را به سیر در جهان برون و تمدن موجودات شگرف عالم هستی ( سیر آفاقی) فرا می‌خواند و می‌فرماید :« و ما انسان را از عصاره ای از گِل آفریدیم » « سلاله» به معنی چیزی است که از دیگری گرفته می‌شود و در واقع خلاصه و عصاره و برگزیده ای از آن است.

آیه ۱۳

ثم جعلناه نطفه فی قرارٍ مکین : « سپس او را نطفه ای در قرارگاه مطمئن ( رحم ) قرار دادیم » در حقیقت آیه قبل به آغاز وجود انسان ها اعم از آدم و فرزندان او اشاره می‌کند که همه به خاک باز می‌گردند و از گِل برخاسته اند ، اما در این آیه به تداوم نسل آدم از طریق ترکیب نطفه نر و ماده و قرار گرفتن در قرارگاه رحم توجه می‌دهد . جمله « قرار مکین » ( قرارگاه مطمئن ) اشاره به موقعیت خاص رَحِم در بدن انسان است . این قرارگاه در حقیقت در محفوظ ترین نقطه بدن جای گرفته است که از هر طرف توسط دنده ها و ستون فقرات ، استخوان نیرومند لگن خاصره ، پوششهای متعدد شکم و سپر حفاظتی دستها حراست شده است .

آیه ۱۴

بعد به مراحل شگفت آور و بهت آور سير نطفه در رحم مادر و چهره‏هاى گوناگون خلقت كه يكى بعد از ديگرى در آن قرارگاه امن و دور از دست بشر ظاهر مى‏شود اشاره كرده، مى‏فرمايد: «سپس نطفه را به صورت علقه [خون بسته‏]، و علقه را به صورت مضغه [چيزى شبيه گوشت جويده شده‏] و مضغه را به صورت استخوانهايى در آورديم، و بر استخوانها گوشت پوشانديم» (ثُمَّ خَلَقْنَا النُّطْفَةَ عَلَقَةً فَخَلَقْنَا الْعَلَقَةَ مُضْغَةً فَخَلَقْنَا الْمُضْغَةَ عِظاماً فَكَسَوْنَا الْعِظامَ لَحْماً).

جمله «فَكَسَوْنَا الْعِظامَ لَحْماً» يك معجزه علمى است كه پرده از روى اين مسأله كه در آن روز براى هيچ كس روشن نبود بر مى‏دارد، زيرا قرآن نمى‏گويد: ما مضغه را تبديل به استخوان و گوشت كرديم، بلكه مى‏گويد: ما مضغه را تبديل به استخوان كرديم و بر استخوانها لباس گوشت پوشانديم، اشاره به اين كه مضغه نخست تبديل به استخوان مى‏شود و بعد از آن گوشت روى آن را مى‏پوشاند.

و در پايان آيه به آخرين مرحله كه در واقع مهمترين مرحله آفرينش بشر است با يك تعبير سر بسته و پر معنى اشاره كرده، مى‏فرمايد: «سپس ما آن را آفرينش تازه ‏اى داديم» (ثُمَّ أَنْشَأْناهُ خَلْقاً آخَرَ).

اين همان مرحله‏ اى است كه جنين وارد حيات انسانى مى‏ شود، كه در روايات اسلامى از آن تعبير به مرحله «نفخ روح» (دميدن روح در كالبد) شده، و اينجاست كه انسان را از همه جهان ممتاز مى‏ سازد، و به او شايستگى خلافت خدا در زمين را مى‏ دهد. «پس بزرگ و پر بركت است خدايى كه بهترين آفرينندگان است» (فَتَبارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخالِقِينَ).

آفرين بر اين قدرت نمايى بى‏ نظير كه در ظلمتكده رحم اين چنين تصوير بديعى با اين همه عجائب و شگفتيها، بر قطره آبى نقش مى ‏زند.

آفرين بر آن علم و حكمتى كه اين همه استعداد و لياقت و شايستگى را در چنين موجود ناچيزى ايجاد مى‏ كند آفرين بر او و بر خلقت بى‏ نظيرش.

دیده شده در برگزیده تفسیر نمونه ، آیت‌الله مکارم شیرازی ، ج ۳، ص ۲۴۳ و ۲۴۴