چالشهای قانون حمایت از خانواده مصوب ۱۳۹۱
سرکار خانم دکتر عذرا خلیلی مدرس حوزه به عنوان ارائه دهنده در کرسی آزاد اندیشی که با محوریت “چالشهای قانون حمایت از خانواده مصوب ۱۳۹۱” و در سالن اجتماعات مدرسه علمیه کوثر ورامین برگزار شد گفت: حضانت تا ۷ سالگی با ورود مجمع تشخیص مصلحت نظام به مادر داده شده است اعم از دختر و پسر . اما سن بلوغ دختران ۹ سالگی و سن بلوغ پسران ۱۵ سالگی است و فاصله بین ۷ تا ۱۵ و تا ۹ حضانت با پدر خواهد بود .
سرکار خانم سمیه آذین مهر مدرس حوزه و وکیل پایه یک دادگستری با اشاره به ماده ۱۱۷۲ قانون مدنی بیان داشت: در فقه مصلحت کودک در نظر گرفته شده و قانون میگوید مصلحت کودک را در نظر دارد اما بعد از سن حضانت یعنی از ۹ سالگی به بعد دختران و ۱۵ سالگی به بعد برای پسران که فرزند از سن حضانت خارج شده است قانون مسکوت است و حال فرزند رعایت نمیشود و این در حالی است که فرزند خود حق انتخاب دارد که با پدر زندگی کند و یا مادر.
وی ادامه داد : اما اگر یکی از والدین برای دیدار والد دیگر ممانعت ایجاد کند هم حال فرزند رعایت نمیشود و قانون راهکاری ارائه نمیدهد.
سرکار خانم خلیلی در ادامه ارائه طرح خود گفت : از نظر فقهی شخصی که به بلوغ برسد از دایره حضانت خارج میشود و مالک نفس خویش است و این بلوغ ، بلوغ نکاح و رشد عقلی است و مراد از رشد ۱۸ سالگی فرد میباشد . یعنی قانون سن رشد را تعیین کرده است . اما با توجه به فقه اسلامی به نظر میرسد باید قانونگذار پایان حضانت را از ۹ سالگی تا ۱۸ سالگی برای دختران و از ۱۵ سالگی تا ۱۸ سالگی برای پسران نیز ادامه دهد و اینگونه نباشد که فرزندان با سن پایین برای خود و اموالشان تصمیم بگیرند.
سرکار خانم خلیلی ادامه داد: در فقه آمده است برای مادر مستحب است که حضانت فرزندش را تا زمان ازدواج بر عهده بگیرد اما اگر مادر ازدواج کرد فرزند از حضانت او خارج میشود و به پدر برمیگردد و اگر دوباره مادر طلاق بگیرد باز هم حضانت فرزند به او داده میشود.
سرکار خانم آذین در بیان ایرادات بحث حضانت بیان داشت: زمانی که حضانت فرزند با مادر است یا پدر در قید حیات است و یا فوت کرده و قانون میگوید اگر پدر زنده باشد ولایت با اوست و اگر فوت کرده باشد ولایت با ولی قهری است و ولایت فرزند با مادر نیست و این دقیقاً ایراد بزرگی است که به قانون وارد است که در ایرادات فراوان و مشکلات بسیاری برای مادران به وجود خواهد آورد .
این وکیل پایه یک دادگستری ادامه داد: نکته دیگری که باید به آن پرداخت و جز ایرادات اصلی قانون ما به آن اشاره کرد این است که اصل قانون ما از نظر شکلی بر اساس قانون فرانسه تشکیل شده است اما محتوای آن شریعت است و این به تنهایی کافی نیست.
دکتر خلیلی در رد بیانات سرکار خانم آذین مهر گفت : اگر شریعت ولایت را به پدر واگذار کرده به طور قطع حکمتی در کار بوده است و اینگونه نیست که اگر مادر ولایت نداشته باشد و گرفتاری برای او پیش بیایند نتواند کاری انجام دهد بلکه قانون در اینجا دست قاضی را باز گذاشته و قاضی پرونده میتواند به مادر اختیاراتی را واگذار کند
حکم گم شدن یا برداشتن مهر توسط کودک در نماز
چنانچه حین نماز و در سجده مهر و امثال آن از دست انسان خارج شود مثلاً بچه مهر را بردارد، باید چهکاری انجام داد؟⁉️
آیتالله مکارم شیرازی حفظه الله
❇️ ۱_ اگر چیزی که سجده بر آن صحیح است (مانند کاغذ و سنگ) در اختیار داشته باشد باید بر آن سجده کند و نیازی نیست نماز را دوباره بخواند.
۲_ اگر چنین چیزی نباشد اول بر لباسش اگر از كتان يا پنبه است. اگر نبود بر لباس اگر از پشم است یا بر فرش، اگر نبود بر فلزات و اشياء معدنى و اگر هیچچیزی نبود بر پشت دست خود سجده كند. (پشت دست آخرین چیز است.) در این صورت چنانچه وقت نماز باقى است نماز را تمام كرده و بنا بر احتياط دوباره بخواند و اگر وقت تنگ است قضا ندارد.
〰〰〰〰〰〰〰
❓اگر مُهر هنگام نماز، گُم شود یا کودک آن را بردارد، تکلیف چیست؟⁉️
آیتالله خامنهای مدظلهالعالی
❇️ اگر چیزی که سجده بر آن صحیح است (مانند خاک، سنگ، چوب) در دسترس باشد، باید بر همان سجده کند، در غیر این صورت، اگر وقت وسعت دارد، باید نماز را بشکند و دوباره با چیزی که می توان بر آن سجده کرد نماز بخواند.
◀️آیتالله سیستانی حفظه الله:
🔹اگر در بین نماز، چیزی که نمازگزار بر آن سجده میکند، گم شود و چیز دیگری که سجده بر آن صحیح است، نداشته باشد، در تنگی وقت باید به ترتیبی که در مسألۀ « مسأله 1397. اگر انسان چیزی ندارد که سجده بر آن صحیح باشد یا اگر دارد به علّت سرما یا گرمای زیاد و مانند اینها نمیتواند بر آن سجده کند، سجده بر قیر و زِفْت مقدّم بر سجده بر غیر آنهاست؛
ولی اگر سجده بر آنها ممکن نباشد، باید بر لباسش یا هر شیء دیگر که در حال اختیار سجده بر آن جایز نیست، سجده نماید، ولی احتیاط مستحب آن است که تا سجده بر لباسش ممکن است، بر چیز دیگر سجده نکند. »
گفته شد، عمل نماید.
بلکه اگر وقت وسعت داشته باشد، باز هم وظیفهاش آن است که به ترتیب مذکور در مسألۀ «1397» عمل نموده و نماز را تمام کند و در این مورد، بنابر احتیاط واجب نمیتواند نماز را بشکند و نیمه تمام رها نماید.
امّا اگر شیئی که سجده بر آن صحیح است در اطراف او باشد و میتواند ذکر را قطع کرده و بدون آنکه روی خود را از قبله برگرداند، راه رفته و آن را بردارد، لازم است این کار را انجام دهد؛ به شرط آن که این راه رفتن و حرکت به اندازهای زیاد نباشد که صورت نماز را از بین ببرد.
حکم خرید و فروش در روزهای تاسوعا و عاشورا
به تازگی یک مغازهای باز کردم و از آنجایی که در ماه محرم تعداد مشتریها در منطقه ما بیشتر میشود و با این شرایط من مقداری هم به بازار بدهکارم، میخواستم بدانم اگر تاسوعا و عاشورا مغازه را باز کنم و خرید و فروشی داشته باشم اشکال شرعی دارد؟
مومنین در ایام عزای معصومین علیهمالسلام از یکسری کارها پرهیز میکنند: مثلا مجلس شادی ندارند اما اگر عقد خوانده شود اشکالی ندارد.
معمولا کارها را تعطیل میکنند که در این مراسمی که جزء شعائر مذهبی شناخته میشود، شرکت کنند. اگر مغازه باز کردن شما در آن ایام توهینی باشد به عزاداران یا به عزاداری یا به اباعبدالله حسین علیهالسلام، بله این اشکال دارد. اما اگر یک مغازهای است که چند ساعتی باز میکنید که برخی از حوائج مومنین برآورده شود و بعد هم مغازه را میبندید و هیچ از آن برداشت نشود که بیاحترامی و توهین به عزاداری و عزاداران یا خدای ناکرده به اباعبدالله حسین علیهالسلام است، اشکالی ندارد.
ولی به طور کلی عرض کردیم معمولا مومنین در یکسری ایام خاص مثل عاشورا، دست از یکسری کارهای دیگر میکشند و همگی در مراسم عزای سید و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله حسین علیهالسلام شرکت میکنند
خلال کردن دندان
رهبر معظم انقلاب مدظله العالی
سوال. خلال کردن دندان بعد از خوردن غذا برای کسی که فردایش قصد گرفتن روزه را دارد، چه حکمی دارد؟
جواب : خلال کردن بعد از غذا برای کسی که قصد روزه دارد واجب نیست حتی اگر احتمال دهد که خلال نکردن موجب داخل شدن غذای لابلای دندانها به حلق میشود؛ و اگر بعد از آن سهواً هم غذا داخل حلق شد، روزهاش باطل نمیشود؛ بله اگر یقین داشته باشد که ترک آن باعث داخل شدن غذا به حلق میشود واجب است خلال کند و اگر نکرد، با فرض داخل شدن غذا به حلق بلکه مطلقاً (بنا بر احتیاط واجب) روزهاش باطل میشود.
آیتالله سیستانی حفظ الله
سؤال: مسواک زدن بعد از اذان صبح با خمیر داندان های موجود چه حکمی دارد؟
جواب: مانعی ندارد ولی رطوبت آن را نبلعد.آیتالله بهجت
سوال:آیا مسواک کردن با خمیر دندان در حال روزه، اشکال دارد؟
جواب: اگر چیزی به حلق نرسد، اشکال ندارد.
استفاده از نخ دندان
رهبر معظم انقلاب مد ظله العالی
سوال. حکم استفاده از نخ دندان ـ که فلوراید و طعم نعنا دارد ـ در حال روزه چیست؟
جواب : اگر آب دهان را فرو نبرد، اشکال ندارد.
حکم مسواک زدن در روزه
آیت الله خامنه ای ( مدظله العالی )
آیا مسواک کردن با خمیر دندان در حال روزه اشکال دارد. ؟
پاسخ : خیر اشکال ندارد ، ولی باید از فرو رفتن آب دهان که آغشته به خمیر دندان و آب است جلوگیری شود .
آیت الله مکارم شیرازی ( حفظ الله )
پرسش :مسواک زدن در حین روزه چه حکمی دارد؟
پاسخ :مسواک کردن در حال روزه، مانعي ندارد. ولي اگر رطوبت پيدا کند و مسواک را بيرون آورده و به دهان بازگرداند و رطوبت آن در آب دهان از بين نرود و فرو رود، جايز نيست (مگر اين که آن را بيرون بريزد) و در صورتي که با خمير دندان مسواک کند، بايد دهان را بعد از آن کاملا بشويد.
آیت الله سیستانی (حفظ الله )
۱پرسش: ایا شستن دهان و دندان با فرچه و خمیر،روزه باطل می شود ؟
پاسخ: مسواک زدن در ماه رمضان مفطر نیست اگر روزه دار ذرات خمیر دندان را که با آب دهان قاطى شده فرو ندهد. ومقدار کمى که در آب دهان از بین مى رود به روزه ضرر نمی رساند.
حکم خونریزی دهان شخص روزه دار
آیت الله خامنه ای مدظله العالی
سوال : آیا اگر از دهان شخص روزه دار خون بیاید، روزهاش باطل میشود؟
جواب: روزه به سبب آن باطل نمىشود، ولى واجب است که از رسيدن خون به حلق جلوگيرى کند.۱
آیت الله مکارم شیراز ( حفظ الله )
حکم فرو بردن خون لثه در حین روزه داری
پرسش :چنانچه فردی بیماری لثه داشته باشد و دائما از لثه ی او خون خارج می شود، فرو بردن خون در حین روزه چه حکمی دارد؟
پاسخ :اگر عمدا خون لثه، خون دندان و … را فرو ببرد روزه را باطل مي کند ولی اگر بی اختیار باشد روزه صحیح است.۲
آیت الله سیستانی ( حفظ الله )
پرسش: کسی که به طور مداوم از لثه او خون می آید در حال روزه چه وظیفه ای دارد؟
پاسخ: اگر خون در حالت خواب ومانند آن به حلق فرو رود ونتواند از آن جلوگیری کند به روزه ضرر نمی زند.
اما اگر بخاطر مشقت آب دهان خود را که همراه با خون غیر مستهلک است فرو ببرد و آن را بیرون نریزد روزه اش باطل است.
ولی اگر مستهلک باشد (درصد آن ناچیز باشد) قورت دادن اشکال ندارد.۳
استفتائات از رهبر معظم انقلاب
سوال : چند سالی است که به بیماری وسواس مبتلا شدهام و این موضوع مرا بسیار عذاب میدهد، و روز به روز این حالت در من تشدید میشود تا جایی که در همه چیز شک میکنم و همه زندگیام بر پایه شک استوار گشته است. بیشترین شک من درباره غذا و اشیاء مرطوب است، به همین دلیل نمیتوانم مثل سایر مردم عادی زندگی کنم. وقتی داخل مکانی میشوم فوری جوراب هایم را از پای خود بیرون میآورم زیرا فکر میکنم جورابهایم عرق کرده و بر اثر تماس با نجس، نجس خواهند شد، حتی من بر سجاده هم نمیتوانم بنشینم. هر وقت بر آن مینشینم بر اثر وسوسه نفس از روی آن بلند میشوم تا مبادا پرزهای سجاده به لباسهایم بچسبد و مجبور به شستن آنها شوم. در گذشته چنین نبودم، اکنون از این کار هایم خجالت میکشم و همیشه دوست دارم کسی را در عالم رؤیا ببینم و مشکلاتم را با او در میان بگذارم و یا معجزهای رخ دهد و زندگیام را دگرگون نماید و به حالت گذشتهام برگردم. امیدوارم مرا راهنمایی فرمایید.
جواب: احکام طهارت و نجاست همان است که در رسالههاى عمليه ذکر شده است. از نظر شرعى همه اشياء محکوم به طهارت هستند، مگر مواردى که شارع حکم به نجاست آنها کرده و براى انسان هم يقين به آن حاصل شده است. در اين صورت رهايى از بيمارى وسواس احتياج به رؤيا و معجزه ندارد، بلکه بايد مکلّف ذوق و سليقه شخصى خود را کنار گذاشته و متعبد و مؤمن به دستورات شرع مقدس باشد و چيزى را که يقين به نجس بودن آن ندارد، نجس نداند. زيرا شما از کجا به نجاستِ در و ديوار و سجاده و ساير اشيايى که استفاده مىکنيد، يقين پيدا کردهايد؟ چگونه يقين پيدا کردهايد که پرزهاى سجادهاى که بر روى آن راه مىرويد يا مىنشينيد، نجس هستند و نجاست آنها به جوراب و لباس و بدن شما سرايت مىکند؟ لذا در اين صورت اعتنا به وسواس براى شما جايز نيست. مقدارى عدم توجه به وسوسه نجاست و تمرين عدم اعتنا به شما کمک خواهد کرد تا به خواست و توفيق خداوند خود را از وسواس نجات دهيد.
سوال: اينكه حكم شده است كه فرد وسواس نبايد به شك خود اعتنا نمايد آيا منظور هر نوع از شك مىباشد؟ آيا مىتوان به هر نوع از شك كه براى فرد وسواس پيش مىآيد (چه شك در طهارت و نجاست و چه غير آن)، در حالى كه براى افراد عادى و غير وسواس اين نوع از شكها عرفاً وجود ندارد و يا كمتر پيش مى آيد اعتنا نكرد؟
ج) بله، هر نوع شكى را شامل مىشود.
غسل میت زن
وظیفه مسلمانان برای غسل میت در صورت کمبود غسل دهنده
اگر برای غسل دادن اما زن یا تیمم دادن _ در صورت عدم امکان غسل _ غسال زن به تعداد کافی در غسالخانه راستان حضور نداشته باشد وظیفه چیست ؟
حضرت آیت الله خامنه ای
با توجه به این که غسل میت واجب کفایی است و غسل میت زن به وسیله جایز نیست ( مگر آن که مرد شوهر زن باشد ) در صورت نیاز بر همه زنانی که می توانند با مراعات شرایط شرعی میت را غسل دهند واجب است بر انجام این تکلیف الهی اقدام کنند .
نظر آیت الله خامنه ای مد ظله العالی
سوال : روایاتی وجود دارد دال بر این که پاشیدن آب بر قبور مستحب است، مانند روایاتی که در کتاب «لآلی الاخبار» ذکر شده است، آیا این استحباب مخصوص روز دفن میّت است یا اطلاق دارد، چنانچه نظر مؤلف «لآلی الاَخبار» چنین است؟ نظر جنابعالی در اینباره چیست؟آیا دفن می در شب حرام است ؟
جواب : پاشيدن آب بر قبر در روز دفن مستحب است و بعد از آن نيز به قصد رجاء اشکال ندارد. و دفن ميّت در شب اشکال ندارد.۱
نظر آیت الله مکارم شیرازی دامه برکاته
پرسش :پاشیدن آب بر روی قبر میّت تا چه زمانی مستحب می باشد؟ دفن ميت در شب جه حكمي دارد؟
پاسخ :از بعضى روایات استفاده مى شود که پاشیدن آب تا چهل روز مستحب است. و در مورد دفن میت در شب :هر چند دلیلی بر کراهت در منابع نیامده است ولی بهتر است در غیر موارد ضرورت، دفن در روز انجام شود.۲
شنیدن آیه سجده از تلویزیون و… نظر آیات عظام خامنهای، سیستانی و مکارم