ارزش های اخلاقی پسندیده

بسیاری از کتاب ها و گفتار ها کهنه می شوند، فراموش می گردند، اما آن سخن که از زلال حقیقت بجوشد، و از دل برخیزد بر دلها جاودانه خواهد ماند.

امام حسین علیه السلام فرمودند : علم ریشه شناخت و آگاهی است  و تداوم تجربه ها عامل فراوانی عقل است ، وشرافت و بزرگواری، تقوای الهی است، و قناعت عامل آسایش تن آدمی است، کسی که تورا دوست دارد از زشتی ها تو را باز می دارد، و کسی که دشمن تو است، تو را مغرور می سازد.

پنچ نعمت بزرگ در هر کس نباشد از زندگی فراوان بهرمند نمی شود و آن عقل، أدب، حیا، واخلاق خوش .

دیده شده در کتاب فرهنگ سخنان امام حسین علیه السلام ، محمد دشتی ، ص ۹۴.

اهمیت صله رحم و آثار مادی ومعنوی آن در آموزه های دین اسلام 

 از سنت.هاي شب يلدا، شب.نشيني، ديد و بازديد و صله رحم است، مناسب است موٴمنان در چنين فرصت هايي با زواياي زندگي و سيره معصومان علیهم السلام در جهت رشد و كمال علمي و معنوي آشنا شوند.

از دیر باز شب یلدا که بلند ترین شب سال می باشد دربین اقوام ایرانی دارای جایگاهی ویژه بوده است که با همراه شدن سنّت دیدو بازدید از بزرگترهای هر طایفه و زنده شدن فضیلت اخلاقی صلۀ رحم می تواند شبی خاطره انگیز را برای ایشان رقم بزند و بسیاری از کدورت ها و آشفتگی های خانوادگی را بر طرف سازد .

آیت الله العظمی جوادی آملی در کتاب گرانسنگ مفاتیح الحیات درباره شب یلدا مرقوم داشتند:
اين واژه، سرياني و به معناي «ميلاد» است و چون شب يلدا را با تولد حضرت مسيح علیه السلام تطبيق مي كردند آن را به اين نام خوانده‌اند. چون ايرانيان اين شب را شب تولد ميترا (مهر) مي‌دانسته‌اند آن را با تلفظ سريانيش پذيرفته‌اند و در واقع يلدا با نوئل (noel) اروپايي كه در ۲۵ دسامبر تثبيت شده، معادل است، بنابراين نوئل اروپايي همان شب يلدا يا شب چلّهٴ ايراني است. (لغتنامه دهخدا، واژه یلدا)

ایشان مرقوم داشتند:

از سنت.هاي شب يلدا، شب.نشيني، ديد و بازديد و صله رحم است، چنان‌كه بهره‌گيري علمي از فرصت آن با طرح مسايل علمي و تاريخي، خواندن اشعار به ويژه شعر حافظ و تفأّل به اشعار حافظ و… سنت ديگر آن است. مناسب است موٴمنان در چنين فرصت هايي با زواياي زندگي و سيره معصومان علیهم السلام در جهت رشد و كمال علمي و معنوي آشنا شوند.

حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی در بخش دوم این کتاب، در مورد تعامل انسان با همنوعان مرقوم داشتند:

پيوند با خويشاوندان و نيكي به آنان به ويژه پدر و مادر، از راه‌هاي مهم رشد و تعالي [در همه زمينه‌ها] و تقرب به خداي سبحان است كه پس از ايمان به خدا از با فضيلت ترين اعمال ديني به شمار مي‌آيد و اجر و پاداش مادي و معنوي فراواني دارد. اين پيوند چنان مهم است كه به اجماع عالمان شيعه بر پايه ادله سه‌گانه كتاب، سنت و عقل از واجبات مهم ديني شمرده شده و براي دستيابي به آن، سفر يك ساله نيز توصيه شده است از سوی دیگر قطع ارتباط با خويشاوندان هم نوعي پيمان‌شكني با خداي سبحان به شمار مي‌آيد وآن چنان نزد خدا منفور است كه از مصاحبت و همراهي با قاطع رحم (كسي كه ارتباط با خويشاوندان را قطع كند) نهي شده و خداي سبحان در سه جاي قرآن او را لعن و نفرين كرده است. در فقه نيز قطع رحم از گناهان بزرگ به شمار آمده، چنان‌كه از عوامل سريع فنا و نابودي بشر هم معرفي شده است؛ همچنين گفته شده: بوي بهشت كه از مسافت هزار ساله به مشام مي‌رسد به مشام قاطع رحم نخواهد رسيد.

سؤالی که در این میان  می توان بدان پرداخت اینست که چگونه صله رحم در آموزه های دینی ما با فضیلت ترین عمل بعد از ایمان به خداوند را به خود اختصاص داده است و سندهای قرآنی و وروایی ما در این زمینه چیست؟

معظم له در طلوع این بحث “اهمیت صله رحم” را خاطرنشان کرده و مرقوم داشتند: خداي سبحان مي‌فرمايد: و ياد كن هنگامي را كه از بني‌اسرائيل پيمان گرفتيم كه جز خدا را نپرستيد و به پدر و مادر و خويشاوندان و… نيكي كنيد.

پيامبر اكرم (صلوات الله علیه) فرمود: آيا شما را به برترين انسان‌هاي دنيا و آخرت از نظر اخلاق راهنمايي نكنم؟ گفتند: آري. فرمود: كسي است كه با قطع كننده پيوند با وي، بپيوندد.

آیت الله العظمی جوادی آملی صلهٴ رحم نزد خداوند را دارای پاداشی زود هنگام برشمرده و خاطر نشان کردند:

صلهٴ رحم نزد خداي سبحان چنان مهم است كه آن را از جهت پاداش، سريع‌ترين عبادت قرار داده و افزون بر پاداش اخروي، پاداش دنيوي و زودهنگام براي آن مقرر داشته است؛ به گونه‌اي كه خاندان گناهكار هم با رعايت صلهٴ رحم ميان خود، دارايي آن‌ها فزوني مي‌يابد و با نيكي به يكديگر بر عمرشان افزوده مي‌شود.

همچنین بیان نورانی رسول خدا (صلوات الله علیه) که فرمود: همهٴ امّتم را از حاضر و غايب و به آنان كه تا روز قيامت در صلب مردان و رحم زنان هستند سفارش مي‌كنم به صلهٴ رحم، اگرچه يك سال راه [ميان آنان فاصله] باشد و اين از دين اسلام است.

استاد بر جستۀ حوزه علمیه در ادامۀ این مهم به آثار صله رحم در مکتب نورانی اسلام، تأخير اجل و گسترش روزي پرداخته و آورده اند:

پيامبر اكرم(صلوات الله علیه)فرمود: هركس از تأخير اجل و گسترش روزي خود خوشحال مي‌شود پس از خدا پروا كند و صله رحم كند؛ همچنين فرمود: كسي كه از عمرش جز سه سال نمانده باشد با صلهٴ رحم، خدا عمرش را به سي و سه سال امتداد مي‌بخشد. در روايتي ديگر فرمود: هركس براي من يك عمل را ضمانت كند من برايش چهار چيز را ضمانت مي‌كنم: هر كس صلهٴ رحم كند خدا او را دوست بدارد و روزي وي را گسترش دهد و عمرش را فزوني بخشد و او را به بهشتي درآورد كه وعده داده است.

امام باقر سلام الله علیه نیز فرمودند: صلهٴ رحم موجب پاكي اعمال و رشد دارايي و دفع بلا و آساني حساب و تأخير أجل مي‌شود.

همچنین حضرت موسي سلام الله علیه  از خدا پرسيد: پاداش كسي كه صلهٴ رحم كند چيست؟ فرمود: اجلش را به تأخير اندازم و سكرات مرگ را بر او آسان كنم و فرشتگان بهشت به وي ندا مي‌دهند: به سوي ما بيا و از هر دري كه مي‌خواهي وارد شو.

امام صادق سلام الله علیه نیز فرمودند: صلهٴ رحم و حسن همجواري، شهرها را آباد و عمرها را طولاني مي‌كنند.
امید است   همۀ ما مسلمانان در پرتو عمل  به دستورات و آموزه های دینی سعادت دنیا و اخرت خود را تأمین نماییم و این فضیلت اخلاقی با ارزش در طول سال مورد توجه قرار گیرد.

دیده شده در سایت رسمی آیت الله جوادی آملی 

کرسی آزاد اندیشی با موضوع استراتژی انتظار در قرآن لزوم و عدم لزوم زمینه سازی برای ظهور در مدرسه علمیه کوثر ورامین برگزار شد.

کرسی آزاد اندیشی امروز با حضور استاد موافق حجت الاسلام نعمتی کارشناس امور دینی و استاد مخالف حجت الاسلام لطیفی عضو هیت علمی جامعه المصطفی، در مدرسه علمیه کوثر ورامین برگزار شد.

در ابتدای این جلسه حجت الاسلام نعمتی در تبیین لزوم و عدم ظهور با طرح این پرسش که نقش مردم در تحقق ظهور آیا امری لازم و ضروری است یا اینکه این مهم تنها با اراده الهی محقق می‌شود، گفت: مهمترین عامل در تحقق ظهور اراده و خواست مردم است چون خداوند متعال ظهور را بر مردم تحمیل نخواهد کرد زیرا دلیل غیبت امام نیز به سبب پذیرش جامعه بدون امام از سوی مردم صورت پذیرفت.

در ادامه حجت الاسلام لطیفی با بیان اینکه غیبت و ظهور امام عصر(عج) یک امر الهی است و نیازی نیست که انسانها آماده باشند چرا که غیبت جزء سناریوی الهی است، گفت: انسانها افرادی تکلیف‌گرا هستند و در زمان غیبت مردم تکلیف فعالیت در ایجاد زمینه برای ظهور ندارند، در متون روایی ما در کتاب اصول کافی آمده است که “هر پرچمی قبل از قیام قائم طاغوت است و پرچم ضد خداست و اینها غیر خدا را می پرستند، باز می فرمایند: نه تنها طاغوت هستند بلکه هیچ یک از شیعیان ما قبل از خروج قائم قیام نمی‌کنند".

حجت الاسلام نعمتی، ابراز کرد: نگرش منفی و رد زمینه سازی برای ظهور عمدتا از نگاه سطحی نسبت به برخی از روایات که خبر از نهی قیام قبل از ظهور دارد گرفته شده است.

وی افزود: هر کسی که از حد خدا خارج شود و مردم را به پرستش خدا دعوت کند طاغوت است اما قیام‌هایی که بر اساس رضای الهی و ائمه معصومین(ع) صورت پذیرد مورد تایید بوده و خارج از قیام طاغوت است.

این استاد حوزه علمیه قیامی را که تحت امر ولایت فقیه صورت بپذیرد را حق دانست و ابراز کرد: این گونه قیامها نه تنها از سوی ائمه معصومین رد نشده بلکه در برخی از مواقع بر مسلمانان نیز واجب شده است زیرا اجرای بسیاری از احکام جز با تاسیس حکومت اسلام ممکن نیست نهی از قیام شرکت در قیامهایی است که در آن انگیزه‌های الهی وجود ندارد.

در ادامه حجت الاسلام لطیفی در پاسخ به انتقاد به اینکه امامان در زمان ظهور خود قیامها را تایید کردند یا در عصر غیبت، بیان داشت: امامان معصوم مخالف قیامهای عصر حضور بودند و اشاره‌ای به عصر غیبت نکرده‌اند.

وی افزود: پر شدن دنیا از ظلم و فساد به عنوان خبر حتمی است و ما به هیچ عنوان نمی‌توانیم زمینه را فراهم کنیم بلکه زمینه خود ایجاد می‌شود و این ظلم بیشتر در راستای حکومتی است.

عضو هیت علمی جامعه المصطفی بیان داشت: قبل از امر فرج یاس مطلق همه جامعه را فرا می‌گیرد و این یاس به معنای ناامید شدن از حکومتها و مدعیان اسلام است.

حجت الاسلام لطیفی با بیان اینکه صبر منتظران ظهور باید برمبنای برنامه باشد، گفت: در روایات عجله برای امر ظهور مورد مذمت قرار گرفته و تسلیم شدن در برابر تقدیر الهی توصیه شده است .

رفتار فردی و اجتماعی انسان‌های باتقوا سراسر وقار است

آیت‌الله محمد محمدی ری شهری، نماینده مجلس خبرگان رهبری و تولیت آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی(ع)،  در کلاس درس خارج فقه که در آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) برگزار شد، گفت: یکی دیگر از ویژگیهای انسانهای با تقوا متانت و وقار است که در زندگی فردی و اجتماعی آنان ظهور و بروز می‌یابد.

وی با اشاره به فرازی از دعای مکارم الاخلاق که امام سجاد(ع) از پیشگاه حضرت حق سکون ریح را درخواست می‌کند، بیان داشت: امام سجاد(ع) می‌فرماید: “سکون ریح؛ بارالها به مسلمانان آرامش و سکون آمیخته به مهر و محبت عطا کن"؛ زمخشری از سکون ریح به “رجل ساکن الریح اى وقور” به معنای مردی که وقار او همانند باد ساکن است، تعبیر می‌کند.

آیت‌الله محمدی ری شهری با بیان اینکه ریح به معنای باد است، ابراز کرد: باد دارای چند خصوصیت است نخست آن که به راحتی حرکت می‌کند و حرکت او جهت خاصی ندارد و گاهی هم تند و برخی زمانها هم ساکن و سنگین می‌شود.

نماینده مجلس خبرگان رهبری گفت: متانت و وقار از ویژگیهای انسان‌های صالح و با تقوا است قرآن از قلوب این افراد با لفظ سکینه یاد می‌کند زیرا قلب انسان با تقوا در همه حال آرام است.

تولیت آستان مقدس حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) خاطر نشان کرد: در روایت آمده است که نیکویی انسان در پوشیدن لباس زیبا و آویختن زیور آلات نیست بلکه زیبایی مرد در وقار و آرامش و متانت اوست.

شنیده شده توسط فاطمه علی آبادی ، طلبه پایه سوم .۲۸ / ۹ / ۹۵

علمي كه در انسان نفوذ نكند و عمل نگذارد علم نافع نيست 

به مناسبت ميلاد حضرت رسول اكرم محمد مصطفي(صلی الله) و امام جعفر صادق(علیه السلام) مراسم عمامه گذاری جمعی از طلاب حوزه های علمیه به دست مبارک حضرت آیت الله العظمی جوادی آملی برگزار شد.

آیت الله العظمی جوادی آملی در این مراسم با عرض تبريك و تهنيت به مناسبت فرخنده ميلاد اين دو ذات مقدس و با آرزوي موفقيت براي طلاب حوزوي و دانشگاهي اظهار داشتند: مهمترين كار وجود مبارك پيغمبر(صلی الله) و همچنين يازده معصوم ديگر(علیه السلام ) هم تفسير عالَم است كه عالم فقط اين نيست اين يك گوشه از جهان هستي است و ما هم اين نيستيم كه پايان ما قبر و مرگ باشد، اگر ما از اين نشئه طبيعت بيرون بياييم دو كار مي‌كنيم: هم آينده خود را مي‌بينيم, هم آينده جهان را; هرگز بشر با مرگ نمي‌ميرد.

ما يك موجود ابدي هستيم اگر كسي خواست خليفه و جانشين ذات اقدس الهي باشد بايد ابدي باشد و ذات اقدس الهي فرمود بسياري از مسائل را كه انبيا آوردند اين مي‌تواند اسوه شما باشد خودتان را ارزان نفروشيد اگر جان خود را به كمتر از قرآن و عترت فروختيم مغبونيم اگر كسي به غير قرآن و عترت معامله كرد با هر چه داد و ستد كرد مغبون است.

شما عزيزان خدا را شاكر باشيد كه آمديد جزء اصحاب پيغمبر باشيد چيزي كمتر از قرآن و عترت شما را قانع نكند هر چه كمتر از اينها باشد انسان براي آنها وقت صرف كند مغبون است. فرمود شما مسئوليد سعادت خودتان را تأمين كنيد خدا مسئول رزق شماست فرمود تمام موجودات, تمام مار و عقرب نزد من پرونده دارند عائله من هستند من موظفم آنها را روزي بدهم ذيل آيه سوره مباركه نحل كه ذات اقدس اله فرمود اگر كسي مؤمن باشد و عمل صالح داشته باشد ﴿فَلَنُحْيِيَنَّهُ حَياةً طَيِّبَةً﴾ از وجود مبارك حضرت امير سؤال كردند حيات طيّبه چيست؟ فرمود: «هي القناعة» انسان قانع راحت زندگي مي‌كند. فرمود حيات طيّبه, حيات قناعت است ساده‌زيستن حيات طيّبه است بقيه وقت را انسان صرف علوم الهي بكند.

در بهترين فرصت‌ها كه فرصت‌هاي سحر است مخصوصاً سحرهاي ماه مبارك رمضان از ذات اقدس الهي، ما علم طلب مي‌كنيم منتها يك وقت است انسان علم دقيق تهيه مي‌كند مي‌خواهد علم را بفهمد ولي مي‌بينيد گاهي به ما در دعا مي‌گويند علم نافع را بخواه, گاهي مي‌گويند از علمي كه نافع نيست به خدا پناه ببريد. آن علمي كه در انسان نفوذ نكند و عمل نگذارد علم نافع نيست بالأخره علمي كه به عمل برسد در جان آدم نفوذ كند آن علم، علم نافع است.

اين تعبيرات در قرآن هست كه درباره شهيد نگوييد مُرده است خيال نكنيد اينها از بين رفته‌اند آن ديني كه حيات براي شهيد قائل است همان دين گفت مركّب عالِم بالاتر از خون شهيد است ،چطور او زنده است و «فَرِحينَ بِما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ» و عالِم «فَرِحينَ» نيست؟! اين جزء كلمات نوراني پيغمبر(ص) است فرمود در صحنه قيامت مركّب عالم را با خون شهيد مي‌سنجند آ‌ن مركّب عالِم وزين‌تر است.

اگر مركّب عالِم, شهيد مي‌پروراند شهادت را تشويق مي‌كند مجاهد تربيت مي‌كند يقيناً از خون شهيد بالاتر است اگر انسان عالِم بود و شهيد, نظير شهيد اول, شهيد دوم و بسياري از طلبه‌هايي كه شربت شهادت نوشيدند اينها وزن و موزون هر دو را با هم دارند اينها «طوبي لهم و حُسن مآب» اينها با يك دست وزن دارند با دست ديگر موزون را دارند اگر كسي عالِم ربّاني شد بايد شبانه‌روز خدا را شاكر باشد كه منم كه با مركّب قلمِ من شهيد تشويق مي‌شود شهادت تشويق مي‌شود،  حلب آزاد مي‌شود هزارها نفر خوشحال مي‌شوند و استكبار دماغش به خاك كشيده مي‌شود اينها ثوابش كم نيست .

دیده شده در http://javadi.esra.ir

حکم دست دادن با نامحرم

سوال : در برخى از كشورهاى اسلامى دست‌دادن مرد با زن امرى عادى است و ممانعت از اين كار به نحوى توهين به طرف مقابل تلقى مى‌گردد. استدعا دارد حكم شرعى در اين‌باره را بيان فرماييد.

جواب: دست‌دادن مرد با زن اجنبى و لمس بدن زن بر مرد اجنبى، شرعاً حرام است و امتناع از اين عمل به اظهار اينكه چنين برخوردى جزو دستورات دينى اسلام است هيچ‌‌گونه تلقى توهين به طرف مقابل نخواهد شد و مسلمين موظفند عمل به وظايف شرعى را مقدّم بر همه امور خود بدارند و به هر بهانه اقدام به ترك واجب يا فعل حرام نكنند.

دیده شده در سایت رسمی امام خامنه ای مدظله العالی # استفتائات جدید امام خامنه ای

صفات نیکو در کلام علی علیه السلام

فَالْمُتَّقُونَ فِیهَا هُمْ أَهْلُ الْفَضَائِلِ: مَنْطِقُهُمُ الصَّوَابُ، وَ مَلْبَسُهُمُ الاِقْتِصَادُ، وَ مَشْیُهُمُ التَّوَاضُعُ. غَضُّوا أَبْصَارَهُمْ عَمَّا حَرَّمَ اللّهُ عَلَیْهِمْ، وَ وَقَفَوا أَسْمَاعَهُمْ عَلَى الْعِلْمِ النَّافِعِ لَهُمْ. نُزِّلَتْ أَنْفُسُهُمْ مِنْهُمْ فِی الْبَلاَءِ کَالَّتِی نُزِّلَتْ فِی الرَّخَاءِ.

پرهیزکاران در این دنیا صاحب فضایلى هستند: گفتارشان درست.

لباسشان میانه روى و راه رفتنشان تواضع و فروتنى است.

چشمان خویش را از آنچه خداوند بر آنان حرام کرده فرو نهاده اند .

و گوشهاى خود را وقف شنیدن علم و دانشى کرده اند که براى آنان سودمند است، حال آنان در بلا همچون حالشان در آسایش و رفاه است.

دیده شده در نهج البلاغه ، ترجمه دکتر علی شیروانی ، نشر دارالعلم ،خطبه ۱۹۳. ص ۳۶۲.

ربات های قاتل نگرانی جدید سازمان ملل

تحقیقات دانشمندان دانشگاه بوفالو نشان داده که عجله برای ممنوع کردن و بد جلوه دادن سلاحهای خودمختار یا «ربات‌های قاتل» راهکاری موقتی است و مشکل اصلی، ورود جامعه به موقعیتی است که سیستم‌هایی مانند این ربات‌ها در آن ممکن می‌شوند.

ربات‌های قاتل در مرکز داستان‌های فیلم‌هایی مانند ترمیناتور یا جنگ ستارگان قرار دارند، اما ایده عملکرد خودکار سلاح‌های خودمختار نسبت به سازمان‌های بشری تنها در اختیار نویسندگان داستان‌های علمی تخیلی نیست.

در حال حاضر بودجه‌ای از پنتاگون و گروهی از سازمان‌های غیردولتی مانند سازمان دیده‌بان حقوق بشر در حال کار برای متوقف ساختن توسعه این نوع ربات‌ها هستند.

اداره و کنترل سیستم‌هایی مانند ربات‌های قاتل باید فراتر از محصولات نهایی صورت بگیرد.

به گفته محققان،‌ باید اصطلاح ربات قاتل به تکنیک‌های فرهنگی کوچکتر تغییر یابد. محققان باید به بررسی تاریخچه یادگیری ربات‌ها، شناسایی الگو و مدلسازی پیش‌بینی و چگونه درک شدن این مفاهیم توسط این سیستم‌ها بپردازند. با انجام این بررسی‌ها می‌توان به سوالاتی که عصر آینده اتوماسیون، هوش مصنوعی و رباتیک را توصیف می‌کنند، پاسخ داد.

تکنیک‌های فرهنگی، اصولی هستند که به توسعه تحولات علمی منجر می‌شوند. این تکنیک‌ها که در اصل به کشاورزی مرتبط هستند، زمانی برای کشت و فرآیندها، کارگران و اقدامات لازم برای ارائه زمین مولد و قابل سکونت استفاده می‌شدند. اما در نظریه رسانه، رویکرد تکنیک‌های فرهنگی در بخش‌های مختلف کار و زنجیره‌های متعدد تکاملی اندیشه، فناوری، تصور، تولید دانش و چگونگی تبدیل این شیوه‌ها به سیستم‌های واقعی، محصولات و مفاهیم مورد توجه است.

شاید در حال حاضر، صحبت ‌در مورد ربات‌های قاتل به نظر تخیلی باشد اما سازمان‌ها در سراسر جهان در حال کار برای ساخت سیستم‌های خودکار و جلوگیری از تبدیل آن‌ها به ربات‌های قاتل هستند.

پنتاگون بودجه‌ای به میزان ۱۸ میلیارد دلار برای ساخت سیستم‌ها و فناوری‌هایی اختصاص داده که می‌توانند پایه سلاح‌های کاملا خودکار را تشکیل بدهند که بطور خودمختار به جستجو، شناسایی و حمله به دشمن خواهند پرداخت.

نخستین اعتراض دیپلماتیک در این حوزه بالقوه جنگ ماشینی در سال ۲۰۱۲ انجام شد که در آن گروهی از سازمان‌های غیردولتی یک کمپین به نام “ربات‌های قاتل را متوقف کنید” را برای جلوگیری از توسعه چنین سلاح‌هایی تشکیل دادند. اما محققان معتقدند که در مورد ترکیب‌بندی تهدید واقعی باید تجدید نظر کرد.

تصور کنید هر دو سیتم‌های نرم‌افزاری و اخلاقی بر اساس قوانین خاص عمل کنند. باید در نظر گرفت که آیا می‌توان سیستم‌های اخلاقی مبتنی بر قوانین را در نرم‌افزار کدگذاری کرد؟

خودروهای خودران بر اساس قوانین جاده عمل می‌کنند اما سلاح‌های خودمختار باید بتوانند بین دوست و دشمن تمایز قائل شوند و مهمتر اینکه بدانند چه زمانی ممکن است آن‌ها به نقش دیگری در بیایند.

محققان می‌گویند: ما نباید بر آنچه از لحاظ فنی ممکن است، تمرکز کنیم، بلکه باید انگیزه‌های ایدئولوژیکی، فرهنگی و سیاسی که این توسعه‌های فنی را هدایت می‌کنند، بررسی کنیم.۱

نگرانی ها از تبدیل شدن «روباتهای قاتل» به سلاح های غالب در آینده، سازمان ملل را وادار کرده است ماه مه اولین کنفرانس بین المللی را در باره این روباتها با حضور سازمانهای مدافع حقوق بشر برگزار کند.

 احتمال فراگیر شدن استفاده از روباتهای قاتل،  نگرانیهای جدی برای سازمان ملل به وجود آورده و این سازمان را به برگزاری کنفرانسی  با حضور نمایندگان سازمانهای حقوق بشری در ژنو واداشته است.

«روباتهای قاتل» شیوه جدیدی برای  جنگ هستند که توجه  کشورهای صنعتی جهان را به خود جلب کرده اند. در حال حاضر ژاپن، چین، کره جنوبی، آمریکا، اسرائیل ، انگلیس و روسیه  از پهپادها برای عملیات شناسایی استفاده می کنند.

این روباتها می توانند به صورت خودکار هدفهایی را در یک منطقه هدف قرار دهند.

بونی دوچرتی  Bonnie Docherty از مسئولان سازمان دیده بان  حقوق بشر در باره این پهپادهای خود کار می گوید: مثلا پهپاد ایکس- 40 (X-40B) که در آمریکا ساخته شده است می تواند به طور خودکار در آسمان سوخت گیری کند،  روی ناو هواپیما بر فرود آید و سلاح حمل کند. این پهپاد خودش پرواز می کند و می تواند به صورت خودکار اهدافی را شناسایی  و بدون مداخله بشری از سلاح استفاده کند».

اما پرسش اینجاست: اگر کار شناسایی خوب انجام نشود یا پهپاد هک شود، چه باید کرد؟

نوئل شارکی Noel Sharkey، استاد روباتیک دانشگاه شفیلد می پرسد:« اگر روبات اشتباه کند، مسئول چه کسی است؟ واضح است که روبات مسئول نیست، اما آیا ارتشی که تصمیم گرفته از آن استفاده کند مسئول است یا کسی که آن را ساخته و یا کسی که آن را برنامه ریزی  کرده است؟»

به گفته دیده بان حقوق بشر  خلاء حقوقی در این زمینه،   بنیان  زندگی بشر را بر اساس اصل کرامت  انسانی   تهدید می کند. برای همین دیده بان حقوق بشر پویشی را  در سازمان ملل برای ممنوعیت استفاده از  روباتهای قاتل آغاز کرده است.۲

۱_ دیده شده در.  https://www.tasnimnews.com/fa/news/1395/08/21/1237769/ربات-های-قاتل-در-راهند
۲_ دیده شده در. http://www.irinn.ir/news/216367/رباتهای-قاتل؛-نگرانی-جدید-سازمان-ملل   ۲۷ / ۹ / ۹۵ 

دین گریزی

امروزه در جامعه ما موضوع دین گریزی و عدم اعتماد بعضی جوانان به دین و دینداران تبدیل به یکی از مسائل مورد بحث شده است که تبعات و هزینه های زیادی را نیز به دنبال داشته است .

شاید بتوان گفت یکی از مهمترین عامل دین گریزی جوانان عملکرد نادرست بعضی از افراد متظاهر و یا متدین نما است . اما یک نکته قابل تامل است و آن این است که بعضی از جوان هایی که به خیال خود دین را قبول ندارند برای پیشرفت کشور افرادی  را لایق می دانند که مدیر ، مدبر سیاستمدار و دارای صفات اخلاقی نیکو باشند و حال آن که این صفات مورد نظر دین بود و بر آن سفارش شده است ، اما متاسفانه به دلیل سوء رفتار عده ای متظاهر و متدین نما ، اعتماد این عده از افراد به دین و دینداری کم رنگ شده است چرا که فرهنگ عمومی مردم به شکلی است که عوام جامعه از روی عملکرد متدین نسبت به دین قضاوت می کنند .

پس در نتیجه با هر عمل خلاف دینی که از سوی یک فرد متدین ظاهر شود یک یا چندین ریزش صورت می گیرد و برای جبران و یا جلوگیری از این امر باید درصد اخلاص متدینین جامعه بالارونده باشد تا بتواند تاثیر خود بر جامعه را داشته باشد .

 عبدی

از رفتارهای پیامبر صلی الله درس بگیریم و در فضای مجازی به کار ببندیم

رسول خدا صلی الله در سرشت خود آراسته به بردباری صبر و گذشت بود ، با این که قدرت بر انتقام داشت و بدین ترتیب دستور الهی را امتثال کرد که فرمود ؛ « خذ العفو و امر بالمعروف و اعرض عن الجاهلین ؛ » در تفسیر این آبه شریفه گفته شده است که با کسی که با تو قطع رابطه نموده ارتباط برقرار کنی و به کسی که تو را از اعطا محروم ساخته بخشش نمایی و به کسی که به تو ستم روا داشته ، عفو کنی ؛ زیرا اگر با کسی که با تو قطع رابطه نموده ارتباط برقرار کنی در حقیقت تو را بخشوده ای و اگر کسی که تو را از اعطا محروم ساخته بخشش نمایی ، کار نیکی را انجام داده ای و آن گاه که کسی را که به تو ستم روا داشته مورد عفو و گذشت قرار دهی ، در واقع از افراد اهل و نادان رو کردان شده ای ؛ رسول خدا صلی الله هرگزبرای خود از کسی انتقام نگرفت مکر در مواردی که هتک حرمت الهی می شد .۱

حال با این اوصاف زیبا از رفتار پیامبر چه بهتر است که این رفتارها را امروزه در فضای مجازی الگو قرار دهیم  چرا که در گذشته اگر فردی از نظر فکری، عقیدتی و رفتاری با شخص دیگر اختلاف داشت، شبانه و برای این‌که شناخته نشود، به پشت خانه‌اش می‌رفت و روی دیوارش ناسزایی می‌نوشت و فرار می‌کرد. این رفتار امروزه هم وجود دارد اما دیوار خانه‌ها به صفحات شخصی یا عمومی در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی تبدیل شده است.

در فضای مجازی چهره و نام و نشان افراد می‌تواند مخفی بماند؛ اختفای هویتی، این جسارت را در برخی افراد ایجاد می‌کند که براحتی نسبت به مطلب یا عکسی که توسط دیگران در سایت‌ها و شبکه‌های اجتماعی منتشر شده، اهانت کرده و پیام‌هایی در ذیل مطلب اصلی بگذارند که بیشتر حاوی سخنان رکیک، زشت و افتراست.

این‌گونه افراد به‌دلیل پایین بودن قدرت تحمل نظر دیگران، بر خود فرض می‌دانند به محض حضور دیگری در فضای سایبر، با شدیدترین عکس‌العمل با او برخورد کنند. نمونه افرادی که از فضای مجازی مانند اینستاگرام، تلگرام و فیسبوک قهرکرده‌اند، هنرمندان، ورزشکاران و افراد مشهورند که بواسطه وجود چنین بداخلاقی‌هایی، تصمیم به ترک این محیط گرفته‌اند.

علت اصلی این نوع رفتار، ریشه در فرهنگ فرد و بعضاً جامعه دارد. در شهرهای کوچک و روستاها، افراد همدیگر را بخوبی می‌شناسند و نسبت به فامیل و خویشان اهالی شناخت دارند. لذا در محاوره‌های روزانه، جسارت برای گفتن سخن زشت دیده نمی‌شود. اما در شهرهای بزرگ به دلیل ناشناس بودن آدم‌ها، این جسارت و تندخویی در بین افراد براحتی بروز و ظهور می‌کند. فضای مجازی هم مانند شهری بزرگ پر از چهره‌های ناشناس است.

با این افراد باید ارشادی برخوردکرد یا براساس علم روان شناسی، از تاکتیک اجتناب بهره برد.

این تاکتیک بر تقویت منفی متمرکز است یعنی بی‌اعتنایی و نادیده گرفتن این افراد در فضای مجازی. این افراد برای اعلام حضور به‌دنبال نوعی تبادل فحش هستند. چنانچه پاسخی به عبارت‌های زشت آنها داده نشده و بلکه اصلا دیده نشوند، اندک اندک خود این افراد مجبور به ترک فضا یا تصحیح رفتار خود می‌شوند.۲

۱_ دیده شده در کتاب سیره و سیمای پیامبر صلی الله ، علی رضا طاحونی ، نشر بخشایش ، ص ۹۷.

۲_ دیده شده در سایت http://www.farhangnews.ir/content/207550  سخنان دکتر صمدی .