چکیده پایان نامه با  عنوان تهذیب نفس در قرآن

تهذیب؛ یعنی پاکیزه کردن، خالص کردن و نفس یعنی روح و روان و تهذیب نفس از آنجا لزوم پیدا می کند که انسانیت انسان در گرو برطرف ساختن رذایل باطنی  و به فعلیت رساندن انسانیت اوست که با تهذیب نفس میسر می شود. اما در مورد روش صحیح تهذیب و اخلاقی نمودن رفتار نظرات مختلفی ابراز شده که صحیح ترین آن تزکیه با مقدمه ی بصیرت و آگاهی و معرفت است. چنان که آشنایی با بسیاری مطالب طرح شده در حوزه ی تزکیه و اخلاق همچون نسبیت و اطلاق و یا شناخت ویِگی های نفس انسانی و قابلیت تکامل در آن، در ثبات قدم سالک تهذیب در دنیای امروز بسیار مؤثر خواهد بود.

اما به نظر قرآن، هم با منشأ و علت فاعلی تزکیه که در مراحل مختلف به خدا، پیامبرر و خود انسان نسبت داده می شود، اشنا می شویم و هم به آثار تهذیب نفس همچون رستگاری، رضایت،فهم حقایق قرآن، محبت الهی و بهشت جاودانه و … پی می بریم. از سوی دیگر ارزش تزکیه در قرآن با نظر به سوگندهای متعدد برای بیان اهمیت آن نشانه داده می شود که بدون وجود زمینه های مساعد امکان پذیر نخواهد بود.

زمینه هایی چون تسهیل ازدواج،انفاق، تشریع احکام مثل حفظ چشم و فرج، عدم ورود بی اجازه به خانه غیرو …، رحمت و فضل الهی و لزوم مدارا و نرم خویی در دعوت به تزکیه که صراحتاً در قرآن آمده و به نقش آنها در تزکیه نفس تأکید شده است. اما همه آنچه در مورد تهذیب نفس به آن آگاه شده و عمل نماییم، بدون دقت در عوامل محرومیت از تزکیه در قرآن، مفید نخواهد بود. چرا که نکاتی چون کتمان حقایق و معارف کتب آسمانی با عهد الهی و یا تحریف آنچه از قرآن، باب میل نیست، سبب می شود که تمام تلاش های مادر جهت تهذیب، به انحراف رفته  و از تهذیب و تزکیه اخلاقی حقیقی محروم بمانیم.