( آیه ۲)سـپـس بـه ذكـر موهبت ديگرى از مواهب عظيم خود به پيامبر(ص)پرداخته ، مى افزايد: ((و(آيا) بار سنگين را ازتو برنداشتيم))!؟(ووضعنا عنك وزرك).

(آيه۳)ـ ((همان بارى كه سخت بر پشت تو سنگينى مى كرد)) (الذى انقض ظهرك).

اين كدام بار بود كه خداوند از پشت پيامبرش برداشت ؟. قـرائن آيـات بـه خوبى نشان مى دهد كه منظور همان مشكلات رسالت ونبوت ، و دعوت به سوى تـوحـيـد و يـكـتـاپـرسـتـى ، و بـرچـيـدن آثـار فساد از آن محيط بسيار آلوده بوده است ، نه تنها پـيـغمبراسلام (ص) كه همه پيغمبران در آغاز دعوت باچنين مشكلات عظيمى روبرو بودند، وتنها بـاامـدادهـاى الهى برآنها پيروز مى شدند،منتها شرائط محيط و زمان پيغمبراسلام (ص) از جهاتى سخت تر و سنگينتر بود.

(آيه۴)ـ و در بيان سومين موهبت ، مى فرمايد: ((و آوازه تو را بلند ساختيم))(ورفعنا لك ذكرك).

نـام تـو همراه اسلام و نام قرآن همه جا پيچيد، و از آن بهتر اين كه نام تو در كنارنام اللّه هر صبح و شام بر فراز ماذنه ها و هنگام اذان برده مى شود، و شهادت به رسالت تو، در كنار شهادت به توحيد و يگانگى خداوند نشان اسلام ، و دليل پذيرش اين آيين پاك است. در حـديـثـى از پـيـغمبر اكرم (ص) در تفسير اين آيه مى خوانيم كه فرمود: جبرئيل به من گفت : خداوند متعال مى گويد: هنگامى كه نام من برده مى شود نام تو نيزهمراه من ذكر مى شود ـ و در عظمت مقام تو همين بس.

(آيـه۵)ـ در ايـن آيه ، به پيامبرش مهمترين بشارت را مى دهد و انوار اميد رابر قلب پاكش مى پاشد، مى فرمايد: ((به يقين با (هر) سختى آسانى است)) (فان مع العسر يسرا).

(آيه۶)ـ باز تاكيد مى كند: ((مسلما با هر سختى آسانى است)) (ان مع العسر يسرا).

غـم مـخـور مشكلات و سختيها به اين صورت باقى نمى ماند، كارشكنيهاى دشمنان براى هميشه ادامـه نـخـواهد يافت ، و محروميتهاى مادى و مشكلات اقتصادى و فقر مسلمين به همين صورت ادامه نمى يابد. قـابـل ذكـر اسـت كه ، اين دو آيه به صورتى مطرح شده كه اختصاص به شخص پيامبراكرم (ص) و زمـان آن حـضرت ندارد، بلكه به صورت يك قاعده كلى و به عنوان تعليلى بر مباحث سابق مطرح اسـت ، و بـه هـمـه انـسـانـهـاى مؤمن مخلص وتلاشگر نويد مى دهد كه هميشه در كنار سختيها آسانيهاست. در حـديـثـى آمـده اسـت كه پيغمبراكرم (ص) فرمود: ((بدان كه با سختيها آسانى است ، و با صبر پيروزى و با غم و اندوه خوشحالى و گشايش است)). صبر و ظفر هر دو دوستان قديمند بر اثر صبر نوبت ظفر آيد.

(آيـه ۷)ـسپس در اين آيه ، مى فرمايد: ((پس هنگامى كه از كار مهمى فارغ مى شوى به مهم ديگرى پرداز)) (فاذا فرغت فانصب).

هـرگـز بيكار نمان ، تلاش و كوشش را كنار مگذار، پيوسته مشغول مجاهده باش و پايان مهمى را آغاز مهم ديگر قرار ده.

(آيـه۸ )ـ و در تـمـام ايـن احـوال به خدا تكيه كن ; ((و به سوى پروردگارت توجه كن)) (والى ربك فارغب) رضايت او را بطلب ، و خشنودى او را جستجو كن ،و به سوى قرب جوارش بشتاب.

مـطـابـق آنچه گفته شد آيه مفهوم گسترده اى دارد كه فراغت از هر مهمى ، وپرداختن به مهم ديگر را شامل مى شود، و جهت گيرى تمام تلاشها را به سوى پروردگار توصيه مى كند. بـه هـر حـال مـجموعه اين سوره بيانگر عنايت خاص الهى به پيغمبر اكرم (ص)و تسلى او در برابر مـشكلات ، و وعده نصرت و تاييد او در برابر مشكلات و فراز ونشيبهاى راه رسالت است و در عين حال مجموعه اى است اميدبخش ; سازنده وحيات آفرين براى همه انسانها و همه رهروان راه حق.

دیده شده در برگزیده تفسیر نمونه ، آیت‌الله مکارم شیرازی ، ج ۵ ، ص ۵۳۸.