حسن معاشرت زوجین از منظر فقه امامیه و قانون موضوعه ایران

استاد راهنما :سرکار خانم سمیه آذین مهر

پژوهشگر :افسانه کریمی روزبهانی

چکیده

حسن معاشرت به‌عنوان یکی از اصول اخلاقی است که در قرآن کریم آیاتی را به‌خود اختصاص داده است. قرآن حتی به‌طور مشخص معاشرت نیکو را از وظایف زوجین شمرده و آن‌را مایه سعادت و بقا و دوام خانواده معرفی نموده است. کسانی‌که این قانون اخلاقی را که در فقه اسلامی ما بدان تاکید شده و در حد یک تکلیف شرعی به‌آن امر شده، رعایت نکنند، هم به لحاظ فقهی و هم در قوانین موضوعه مدنی ایران مورد عقاب واقع می‌شوند. البته مصادیق حسن و سوء معاشرت در زنان و مردان متفاوت است و در نتیجه ضمانت‌های اجرایی نسبت به عدم رعایت وظایفشان وجود دارد .

این تحقیق، با درنظرگرفتن ضعف قوانین موضوعه و عدم تبیین دستورات شرعی موجود در قرآن و احادیث به پیرامون این موضوع توجه کرده و به‌همین دلیل، برای بیان مصادیق معاشرت به معروف و نقص قوانین مدنی، مباحثی مانند نشوز، آرامش و عدم آرامش روانی، عسر و حرج و … را مطرح کرده است. نگارنده برای رسیدن به این اهداف، تحقیق را در سه فصل مفهوم‌شناسی، مبنا و جایگاه حسن معاشرت در اسلام، و آثار حسن معاشرت و سوء معاشرت در خانواده و جامعه تنظیم نموده است.

این تحقیق، مسئله‌محور بوده و به شیوه‌ توصیفی ـ تحلیلی مباحث را از منابع کتابخانه‌ای جمع‌آوری شده است. مباحث پیرامون حسن معاشرت را می‌توان در علومی چون روان‌شناسی، جامعه‌شناسی، علوم تربیتی، اخلاق و فقه و حقوق بررسی نمود. این پژوهش با ورود به مباحث فقهی و نگاهی به اخلاق اسلامی تنظیم شده است. حاصل کلام آن‌که بقا و دوام زندگی خانوادگی، سلامت روان افراد خانواده، اعم از پدر و مادر و فرزندان، و هم‌چنین سلامت روانی و محیطی اجتماع منوط به‌این آموزه قرآنی است.

کلید واژه: حسن معاشرت، خانواده، معروف، 

برای مطالعه مقاله کلیک کنید