جلسه درس اخلاق آیت الله جوادی آملی ، ۱۵/ ۷/ ۹۵

«أَعْظَمَ اللَّهُ أُجُورَنَا (و اُجُورَكُم )بِمُصَابِنَا بِالْحُسَيْنِ (عَلَيْهِ السَّلَامْ)وَ جَعَلَنَا وَ إِيَّاكُمْ مِنَ الطَّالِبِينَ بِثَأْرِهِ (عَلَيْهِ الصَّلَاةُ وَ عَلَيْهِ السَّلَامْ)».

شعار رسمي مُحرم، همين جمله‌هايي است كه شنيديم؛ اين شعار گذشته از اينکه ما را به يک عبادت دعوت می‌کند، ما را به يک جهاد توان‌فرسا هم هدايت می‌کند. اين جمله لطيف که ذکر شد دو بخش دارد، بخش اوّل اين است كه ما مصيبت‌ زده‌ايم و سوگوار, اجر ما از جانب ذات اقدس الهي باشد و خداي سبحان به همه عزاداران اجر سوگواري را مرحمت كند! مي‌گوييم: «أَعْظَمَ اللَّهُ أُجُورَنَا (و اُجُورَكُمْ) بِمُصَابِنَا بِالْحُسَيْنِ (عَلَيْهِ السَّلَامْ)»، نه تنها اجر بدهد، بلکه اجر مهم و عظيم عطا كند.

بخش دوم اين است كه «وَ جَعَلَنَا وَ إِيَّاكُمْ مِنَ الطَّالِبِينَ بِثَأْرِهِ (عَلَيْهِ الصَّلَاةُ وَ عَلَيْهِ السَّلَامْ)»؛ يعني آن توفيق را خدا به ما مرحمت كند كه ما خون‎بهاي «حُسَيْن بْنِ عَلِي» را از ظالمان بگيريم، اين دعا و شعار رسمي ما شيعه‌هاست. اين بخش دوم براي هميشه يك پيام زنده‌اي دارد و عاشورا را براي هميشه زنده نگه مي‌دارد. ما در اين دعا از ذات اقدس الهي مسئلت مي‌كنيم، آن توفيق را به ما بدهد كه ما خون‌بهاي «حُسَيْن بْنِ عَلِي» را بگيريم. «ثار» يعني خون‌ها, خون‌بهاي «حُسَيْن بْنِ عَلِي» را از چه كسي بگيريم؟ آن اموي‌ها و مرواني‌ها كه همه‌ آنها از بين رفتند، اين دعا يعني چه؟ اين شعار رسمي يعني چه؟ خدايا آن توفيق را به ما بده كه ما خون‌بهاي «حُسَيْن بْنِ عَلِي» را بگيريم! اوّلاً از ما سؤال كنند كه به شما چه ربطی دارد؟

در قرآن فرمود: ﴿مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِيِّهِ سُلْطاناً » ( سوره اسرا ، آیه ۳۳) هر كس مظلومانه كشته شد، ما براي اولياي او حقّ قصاص قائل هستيم.» باز به ما چه ربطي دارد؟ جوابش اين است كه ما فرزندان «حُسَيْن بْنِ عَلِي» هستيم، پدر ما را شهيد كردند! پس ما حق داريم که خون‌بها بگيريم. چطور ما فرزندان «حُسَيْن بْنِ عَلِي» هستيم؟ براي اينكه وجود مبارك پيغمبر(عليه و علي آله آلاف التحيّة و الثناء) يك اعلام رسمي كرد، فرمود هر كس به دنيا آمده يك شناسنامه طبيعي دارد كه پدر و مادر براي او شناسنامه مي‌گيرند، اين فرزند پدر و مادر خودش است؛ ولي وقتي بالغ شد، بايد براي خودش يك كُد ملّي و شناسنامه بگيرد. ما حاضريم شما را به عنوان فرزندي قبول كنيم، بياييد بچه‌هاي ما بشويد «أَنَا وَ عَلِيٌّ أَبَوَا هَذِهِ الْأُمَّةِ».  يك اعلام رسمي كرد، فرمود وقتي بالغ شديد شناسنامه خودت را خودت بايد بگيري كه فرزند چه كسي هستي، ما حاضريم شما را به عنوان فرزندي قبول كنيم «أَنَا وَ عَلِيٌّ أَبَوَا هَذِهِ الْأُمَّةِ».

حضرت رسماً اعلام كرد و فرمود بياييد بچه‌هاي ما بشويد! اگر وجود مبارك اميرالمؤمنين پدر ما شد، مادر ما چه كسي خواهد بود؟ معلوم است ديگر! امام هر عصري همين شعار را دارد، وجود مبارك «حُسَيْن بْنِ عَلِي» هم مي‌فرمايد بياييد فرزند ما بشويد، ما هم شيعه او شديم و شديم فرزند او، پس پدر ما را شهيد كردند! ما تا روز قيامت حق داريم خون‌بهاي پدرمان را بگيريم. در قرآن فرمود هر كس پدر او را شهيد كردند فرزندان او حقّ قصاص دارند: (مَنْ قُتِلَ مَظْلُوماً فَقَدْ جَعَلْنا لِوَلِيِّهِ سُلْطانا ) ، ما هم ولايت اينها را قبول كرديم، با جان قبول كرديم؛ لذا اين شيعه تا آخر، رسم و شعار او اين است: خدايا آن توفيق را بده كه ما خون‌بهاي پدرمان را بگيريم! همان‌طوري كه ما فرزندان آن ذوات قدسي هستيم، ظالمان و غاصبان و صهيونيست‌ها و استكبار جهاني هم فرزندان همان‌ها هستند.

اين شعار تنها براي ثواب نيست، اين درس شهادت است، اين درس جهاد است «وَ جَعَلَنَا وَ إِيَّاكُمْ مِنَ الطَّالِبِينَ بِثَأْرِهِ [عَلَيْهِ الصَّلَاةُ وَ عَلَيْهِ السَّلَامْ]»، پس اينها كه در دفاع مقدس هشت ساله و مانند آن با صداميان يا كساني كه با صهيونيست‌ها يا كساني كه با آل‌سعود مبارزه مي‌كنند، اينها دارند خون‌بهاي «حُسَيْن بْنِ عَلِي» را مي‌گيرند، براي اينكه شعار رسمي ما اين است. پس چرا به ما گفتند وقتي به يكديگر رسيديد اين دو جمله را بگوييد؟  «أَعْظَمَ اللَّهُ أُجُورَنَا [و اُجُورَكُمْ] بِمُصَابِنَا بِالْحُسَيْنِ (عَلَيْهِ السَّلَامْ) وَ جَعَلَنَا وَ إِيَّاكُمْ مِنَ الطَّالِبِينَ بِثَأْرِهِ (عَلَيْهِ الصَّلَاةُ وَ عَلَيْهِ السَّلَامْ)»؛ خدا آن توفيق را به ما بدهد كه ما خون‌بهاي «حُسَيْن بْنِ عَلِي» را بگيريم ، به اين علّت است.

بنابراين جريان كربلا و شهادت سالار شهيدان براي هميشه درس و پيامي براي گفتن دارد, اين مطلب اول.

مطب دوم آن است كه «ريَّانِ بْنِ شَبِيب‏» كه خدمت امام رضا(سلام الله عليه) مشرّف شد، به حضرت عرض كرد که چرا غمگين هستيد؟ حضرت فرمود امروز اوّل مُحرّم است و گريه بر سالار شهيدان فضايل فراواني دارد، آن‌گاه دستورهاي متعدّدي امام رضا به «ريَّانِ بْنِ شَبِيب‏» داد. وجود مبارك امام(سلام الله عليه) فرمود اگر خواستي گريه كني براي سالار شهيدان گريه كن که چند جمله است، بخش ديگر سفارش‌هاي امام رضا(سلام الله عليه) اين است كه «يَا بْنَ شَبِيب» هر وقت به ياد «حُسَيْن بْنِ عَلِي» و شهداي كربلا افتادي، به ذات مقدس «حُسَيْن بْنِ عَلِي» خطاب بكن و بگو: «فَقُلْ مَتَی مَا ذَكَرْتَهُ (يا لَيْتَنِي كُنْتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِيماً) سوره نسا ، آیه ۷۳ .».

هر وقت به ياد كربلا و «حُسَيْن بْنِ عَلِي» افتادي اين (يا لَيْتَنِي) را بگو، اين يعني چه؟ ما كه آن وقت كربلا نبوديم و يك آرزوي بي‌خودي هم هست؛ ولي نه! اين پيام دارد! يعني اي كاش من اين فكر را مي‌داشتم و الآن هم اين فكر را داشته باشم که در راه دين جهاد كنم و در راه دين شهيد بشويم. اين (يا لَيْتَنِي) آرزوي شهادت است، آرزوي جهاد است و آرزوي مبارزه است، پس اين پيام، زنده است؛ اين يك خيال و آرزوي باطل كه نيست، اين يك دستور است و دستور هم يك اثر عملي است. فرمود هر وقت به ياد كربلا و به ياد سيدالشهداء بودي بگو: (يا لَيْتَنِي كُنْتُ مَعَهُمْ فَأَفُوزَ فَوْزاً عَظِيماً).

از آن طرف هم همين پيام هست، تنها به ما نگفتند كه به شهدا سلام بكنيم و بگوييم اي كاش ما با شما بوديم و راه شما را مي‌رفتيم؛ به آنها هم گفتند كه بگوييد اي كاش با ما بوديد و مي‌فهميديد که اين‌جا چه خبر است! شهيد هم همين حرف را دارد.

شما شهيد سوره مباركهٴ «يس» را بررسي كنيد، در سوره مباركهٴ «يس» يك شهيدي است که در راه دين مبارزه كرده و شربت شهادت نوشيده و (قيلَ ادْخُلِ الْجَنَّةَ) وارد بهشت برزخي شده است. پيام اين شهيد كه در سوره مباركهٴ «يس» هست، به ماها كه زنده‌ايم اين است كه (يا لَيْتَ قَوْمي‏ يَعْلَمُونَ ٭ بِما غَفَرَ لي‏ رَبِّي وَ جَعَلَني‏ مِنَ الْمُكْرَمين. سوره یس ، آبه ۲۶ ، ۲۷) َ،  اين (يا لَيْتَ) پيام است.

شهيد سورهٴ «يس» مي‌گويد اي كاش شما بوديد مي‌ديديد که اين‌جا چه خبر است و چه چيزهايي به ما دادند! اين يعني چه؟ يك آرزوي محض است يا پيام محرِّك است؟ فرمود شهيدِ سورهٴ «يس» پيام او اين است که اي كاش شما بوديد و مي‌ديديد اين‌جا چه خبر است! الآن زنده است! اين قرآن «الي يوم القيامة» است و اين پيام هم «الي يوم القيامة» است، پس معلوم مي‌شود که پيام دو طرفه است. آنها كه زنده‌اند، چه در سوره مباركهٴ «بقره» و چه در سوره «آل‌عمران» فرمود مبادا بگوييد اينها مُرده‌اند! (لا تَقُولُوا لِمَنْ يُقْتَلُ في‏ سَبيلِ اللَّهِ أَمْواتٌ بَلْ أَحْياءٌ وَ لٰكِنْ لاَ تَشْعُرُون . سوره بقره ، وی ۱۵۴ ) (وَ لاَ تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ أَمْوَاتاً بَلْ أَحْيَاءٌ عِنْدَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ . سوره آل عمران آیه ۱۶۹) مبادا خيال كنيد شهيد مُرده است! مبادا خيال كنيد اينها از بين رفته‌اند! اين سوره مبارکه «بقره» و آن هم سوره مباركه «آل‌عمران» است، آنها زنده‌اند! زنده‌اند؛ يعنی به فكر ما هستند! مي‌گويند اي كاش شما بوديد و مي‌آمديد اين‌جا مي‌ديديد که اين‌جا چه خبر است!  (يا لَيْتَ قَوْمي‏ يَعْلَمُونَ ٭ بِما غَفَرَ لي‏ رَبِّي وَ جَعَلَني‏ مِنَ الْمُكْرَمينَ) «مُكرَمين» در قرآن چه كساني‌ هستند؟ وصف فرشته‌هاست! (بِأَيْدي سَفَرَةٍ ٭ كِرامٍ بَرَرَةٍ . سوره ، عبس ، آیه ۱۵ و ۱۶ )«مُكرَمين» در قرآن كريم وصف اينهاست.

(بَلْ عِبادٌ مُكْرَمُونَ ٭ لا يَسْبِقُونَهُ بِالْقَوْلِ وَ هُمْ بِأَمْرِهِ يَعْمَلُون . سوره انبیا . آیه ۲۶ و ۲۷)در سوره «انبياء» وصف ملائكه است؛ فرمود ملائكه بندگان مُكَرّم الهي‌اند، هرگز جلو نمي‌افتند, هرگز عقب نمي‌مانند, با دستورِ دين همراه هستند. همين بياناتي كه در زيارت «جامعه كبيره» درباره ائمه است، امام هادي(سلام الله عليه) درباره ائمه و اهل بيت(عليهم السلام) در زيارت «جامعه كبيره» همين بيان نوراني را دارد كه ذات اقدس الهي در سوره «انبياء» براي ملائكه گفته است كه اهل بيت نه از فرمان خدا را جلو مي‌زنند و نه به دنبال مي‌افتند، بلکه با دستور خدا هستند.

پيام سوره مباركهٴ «يس» اين است: (يا لَيْتَ قَوْمي‏ يَعْلَمُونَ ٭ بِما غَفَرَ لي‏ رَبِّي وَ جَعَلَني‏ مِنَ الْمُكْرَمينَ) ؛ اي كاش دوستان ما مي‌دانستند كه خدا با ما چه كرد و ما را جزء «مُكرَمين» و همراه با فرشته‌ها قرار داد! بنابراين كربلا براي هميشه زنده است، عاشورا براي هميشه زنده است، «حُسَيْن بْنِ عَلِي» براي هميشه زنده است و آنها هم هستند. اينها كه در دفاع مقدس هشت ساله بودند يا الآن در جريانات ديگر شربت شهادت مي‌نوشند، اينها كساني هستند كه به اين دستور عمل كردند «وَ جَعَلَنَا وَ إِيَّاكُمْ مِنَ الطَّالِبِينَ بِثَأْرِهِ (عَلَيْهِ الصَّلَاةُ وَ عَلَيْهِ السَّلَامْ)» كه اميدواريم ذات اقدس الهي به همه ما مخصوصاً به شما عزيزان توفيقی عطا كند كه راهيان راه «حُسَيْن بْنِ عَلِي» باشيد و اين كشور وليّ عصر را تا ظهور صاحب اصلي‌ آن از هر خطري حفظ بفرماييد!

سخنان آیت الله جوادی آملی ، شنیده شده . و دیده شده درhttp://javadi.esra.ir