مسأله عقیده به ظهور مصلح جهانی در پایان دنیا امری همگانی و عمومی است و اختصاص به هیچ قوم و ملتی ندارد. سرمنشأ این اعتقاد کهن و ریشه‌دار علاوه بر اشتیاق درونی و میل باطنی هر انسانی ـ که به طور طبیعی خواهان حکومت حق و عدل و برقراری نظام صلح و امنیت در سراسر جهان است ـ نویدهای بی‌شائبة پیامبران الهی در طول تاریخ بشریت به مردم مؤمن و آزادی‌خواه جهان است.
تمام پیامبران بزرگ الهى در دوران مأموریّت الهى خود به عنوان جزیى از رسالت خویش به مردم وعده داده اند که در آخر الزمان و در پایان روزگار، یک مصلح بزرگ جهانى ظهور خواهد نمود و مردمان جهان را از ظلم ظالمان و ستم ستمگران نجات خواهد داد و فساد، بى دینى و بى عدالتى را در تمام جهان ریشه کن خواهد ساخت و سراسر جهان را پر از عد ل و داد خواهد کرد.
«سیری کوتاه در افکار و عقاید ملل جهان مانند مصر باستان، هند، چین، ایران و یونان و نگرشی به افسانه‌های دیگر اقوام مختلف بشری، این حقیقت را به خوبی روشن و مسلم می‌سازد که همة اقوام مختلف جهان با آن همه اختلاف آراء و عقاید و اندیشه‌های متضادی که با یکدیگر دارند، در انتظار مصلح موعود جهانی به سر می‌برند.
ایرانیان باستان معتقد بودند که «گرزاسپه» قهرمان تاریخی آنان زنده است و در «کابل» خوابیده و صدهزار فرشته او را با پاسبانی می‌کنند تا روزی که بیدار شود و قیام کند و جهان را اصلاح نماید. زرتشتیان اعتقاد دارند «سوشیانس» دین را در جهان رواج می‌دهد و فقر و تنگدستی را ریشه‌کن می‌سازد ایزدان را از دست اهریمن نجات داده. مردم جهان را هم فکر و هم گفتار و هم کردار می‌کند.
نژاد اسلاو بر این عقیده بودند که از مشرق‌زمین یک نفر برخیزد و تمام قبایل اسلاو را متحد سازد و آنها را بر دنیا مسلط گرداند.
نژاد ژرمن معتقد بودند که یک نفر فاتح از طوایف آنان قیام نماید و «ژرمن» را بر دنیا حاکم گرداند. اهالی صربستان انتظار ظهور، «مارکو کرالیویچ» را داشتند.
برهمائیان از دیرزمانی بر این عقیده بودند که در آخرالزمان «ویشنو» ظهور نماید و بر اسب سفیدی سوار شود و شمشیر آتشین بر دست گرفته و مخالفین را خواهد کشت و تمام دنیا «برهمن» گردد و به این سعادت برسد.
ساکنان جزایر انگلستان از چندین قرن پیش آرزومندند و منتظرند که:
«آرتور» روزی از جزیرة «آوالون» ظهور نماید و نژاد «ساکسون» را در دنیا غالب کردند و سعادت جهان نصب آنها گردد.
«اِسن‌ها» معتقدند که پیشوایی در آخرالزمان ظهور کرده، دروازه‌های ملکوت آسمان را برای آدمیان خواهد گشود.
«اقوام اسکاندیناوی» معتقدند که برای مردم دنیا بلاهایی می‌رسد، جنگ‌های جهانی اقوام را نابود می‌سازد، آنگاه «اورین» با نیروی الهی ظهور کرده و بر همه چیره می‌شود.
یونانیان معتقدند: «کالویبرگ» نجات‌دهندة بزرگ ظهور خواهد کرد و جهان را نجات خواهد داد.
اسپانیایی‌ها معتقدند: منتظر منجی بزرگ خود «رودریک» هستند.
چینی‌ها معتقدند: «کریشنا» ظهور کرده و جهان را نجات می‌دهد.
بودایی‌ها منتظر بازگشت «بودا» هستند.
گروهی از مصریان که در حدود 3000 سال پیش از میلاد مسیح در شهر «ممفیس» زندگی می‌کردند، معتقد بودند که:
سلطان در آخرالزمان با نیروی غیبی بر جهان مسلط می شود، اختلاف طبقاتی را از بین می‌برد و مردم را به آسایش و آرامش فرا می‌خواند.
گروهی دیگر از مصریان باستان عقیده داشتند که فرستادة خدا در آخرالزمان در کنار پرستش‌گاه بزرگِ خدا پدیدار گشته و جهان را تسخیر کند.
در میان قبایل سرخ‌پوست امریکایی نیز این عقیده شایع بود که:
روزی «گرد» سرخ‌پوستان ظهور خواهد کرد و آنها را به بهشت زمین رهنمون خواهند شد.
- آیین زردشتی
در کتابها و آثار زردشت ، درباره آخر الزمان و ظهور موعود مطالب بسیاری آمده از جمله در کتابهای : اوستا ، زند ، جاماسب نامه ، داتستان دینیک ، زارتشت نامه .
در دین زردشت ، چند موعود معرفی شده که آنان را ” سوشیانت ” می نامند . ایشان سه تن هستند که مهمترین آنها ” سوشیانت پیروزگر ” خوانده شده و در مورد او چنین آمده است :
” سوشیانت فردیسنان ، به منزله کریشنای برهمنان ، بودای پنجم بودائیان ، مسیح یهودیان ، فارقلیط عیسویان و مهدی مسلمانان است .”

2- آئین هندی
در آئین هندوان و کتب آنها نیز ، سخن از نجات دهنده و موعود آمده ، ازجمله در کتاب ” مهابهاراتا ” و کتاب ” پورانه ها ” دراین باره گفته اند :
” همه ادیان معتقدند که در پایان هر دوره از تاریخ ، بشر از لحاظ معنوی و اخلاقی رو به انحطاط می رود و چون طبعاً و فطرتاً ، در حال هبوط و دوری از مبدأ است و مانند احجار به سوی پایین حرکت می کند ، نمی تواند به خودی خود به این سیرنزولی و انحطاط معنوی و اخلاقی خاتمه دهد . پس ناچار روزی شخصیتی معنوی وبلند پایه ، که از مبدأ وحی الهام و سرچشمه می گیرد ظهور خواهد کرد و جهان را از تاریکی جهل ، غفلت ، ظلم و ستم نجات خواهد داد .”

3- آئین بودایی
در دین بودایی نیز ، مسئله انتظار مطرح است مصلحی که پیروان این آیین انتظار ظهوراو را می کشند ، بودای پنجم نام دارد .

4- آیین یهود
در آثار دینی یهود و اسفار تورات و دیگر کتابهای انبیای یهود ، همواره به موعود اشاره شده است .
به عنوان مثال در کتاب ” نبوئت هیلد ” به مطالب بسیاری ، درباره ظهور پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله ، حوادث مربوط به بعثت ، پاره ای از علائم آخر الزمان و رجعت مطالبی ذکر شده همچنین اشاره ای به شخصیت امام مهدی علیه السلام و حتی واقعه عاشورا شده است .
در کتابهای دانیال پیامبر ، جحی پیامبر ، صفینای پیامبر ، اشعیای پیامبر و زبور حضرت داود علیه السلام نیز سخنانی درباره موعود آمده است .

5- آیین مسیحیت
در آیین مسیحیت و کتابهای مقدس آنان ، بشارتهای بیشتر و روشنتری درباره موعود آخر الزمان بیان شده ، شایأ یکی از علتهای آن قرب زمان باشد زیرا با ظهور حضرت مسیح (ع) ، زمان ظهور حضرت مهدی علیه السلام نزدیکتر شده است . علت دیگر ، تحریف کمتری است که در این آثار پدید آمده ؛ در کتابهای انجیل متی ، انجیل لوقا ،انجیل مرقس ، انجیل برنابا و مکاشفات یوحنا نیز بشارتهایی درباره ظهور آخر الزمان آمده است .

به هرحال این افکار و عقاید و آراء که همة آنها با مضمون‌های مختلف از آینده‌ای درخشان و آمدن مصلحی جهانی در آخرالزمان خبر می‌دهند، نشانگر این واقعیت است که همة آنها در واقع از منبع پرفیض وحی سرچشمه گرفته است، البته سالم ماندن این نویدها در قرون متمادی خود بر اهمیت مسأله مهدویت می‌افزاید و ظهور مصلح را قطعی‌تر می‌نماید
با مرور تاریخ درمی یابیم که در هرزمان و در میان هر قوم وامتی ، در هر سرزمینی و به زبان هر پیامبر ، حکیم یا بزرگی سخن از ” موعود ” را به میان آورده است . گرچه تعابیر و اصطلاحها در میان اقوام و مردم متفاوت بوده اما درکل منظورهمان موعود آخر الزمان است که آن موعود کسی نیست جز حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف.
در یکی از زیارتهای حضرت حجة بن الحسن علیه السلام نیز چنین آمده است :
“السلام علی مهدی الامم و جامع الکلم ”
سلام بر مهدی ، که امتهای از او سخن گفته اند ، همو که همه اقوام و افکار را متحد می کند و زیر یک پرچم گرد می آورد .

*اقتباس ازادیان ومذاهب،محمدبهشتی